گاو دو منظوره؛ یاری‌گر اقتصاد روستا

داوود کیانزاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا، ضمن معرفی دو نژاد سمینتال و مونت‌بیلیارد به‌عنوان نژادهای گاو دومنظوره پرورشی در کشور، تولید شیر و گوشت باکیفیت بهتر و بیشتر، صرفه اقتصادی در پرورش سنتی، باروری منظم و سرعت رشد بالا، اثرات اقتصادی بالا در گله‌های شیری و گوساله‌های نر با کمترین الزامات محیط زیستی و رسیدن به رشد سریع، مقاومت در برابر گرما و رطوبت، و عدم حساسیت به بیماری‌ها به‌خصوص بیماری‌های متابولیک را از مزایای مهم این نژادها دانست.

وی افزود: این ویژگی‌ها گاوهای دومنظوره را به گزینه مناسبی برای آمیخته گری با نژادهای شیری خالص تبدیل کرده‌اند.

کیانزاد در ادامه کاهش هزینه‌های تولید و نگهداری به ازای هر کیلوگرم محصول تولیدی از هر رأس دام مولد، حداکثر بهره‌وری و افزایش راندمان بر اساس نهاده‌های تولیدی موجود در مناطق روستایی کشور، بهبود کیفیت لاشه ازنظر قطعات، طعم، نسبت گوشت به استخوان و مواردی ازاین‌دست را از مزایای مهم این نژادها برشمرد.

وی گفت: بهبود صفات عملکردی مانند تولیدمثل، کاهش فاصله گوساله‌زایی، کاهش سخت‌زایی، افزایش عمر تولید و ماندگاری کاهش ابتلا به بیماری‌های ورم پستان در گاوهای حاصل از آمیخته‌های دومنظوره، افزایش مقدار تولید شیر ازلحاظ کمی و ترکیبات آن به لحاظ کیفی ازنظر پروتئین و چربی، و درنتیجه افزایش درآمد و سود خالص دامداران، از مزایای دیگر پرورش این دام‌هاست که پرورش آن‌ها را در محیط روستا، اقتصادی و به‌صرفه کرده است.

این کارشناس اما تعداد هسته‌های اصلاح نژادی نژادهای دومنظوره در کشور را محدود دانست و بیان کرد: ارزش لاشه نژادهای دومنظوره بالاست ولی در کشور با توجه به اینکه سیستم درجه‌بندی لاشه وجود ندارد و لاشه با ارزش واقعی به فروش نمی‌رسد، همچنین به دلیل تعداد محدود نژاد دو منظور و به‌تبع آن تولید کم، شرایط رقابت در بازار به‌سختی میسر می‌شود.

کیانزاد برنامه‌های مدیریت اصلاح نژاد معاونت امور دام در ارتباط با پرورش این دام‌ها را ایجاد واحدهای صنعتی پرورش گاو دومنظوره به‌عنوان گله‌های پایه و توزیع نتاج حاصله در منطقه گرم و مرطوب و مناطق کمتر توسعه‌یافته، باهدف افزایش راندمان تولیدی گوشت و شیر جهت تأمین منابع موردنیاز کشور با جایگزینی دام‌های بومی و همچنین استفاده از تنوع نژادی در کشور متناسب با شرایط محیطی و اقلیمی، و همچنین تأمین گوشت داخلی باکیفیت متفاوت و جلوگیری از واردات گوشت از خارج کشور اعلام کرد.

وی یادآور شد: با عنایت به اینکه آمیخته گیری بین نژادها یکی از روش‌های اصلاح نژادی در گاو است، بهره‌گیری از صفات برتر از هر نژاد و انجام تلاقی بین آن‌ها، منجر به تولید فرزندانی خواهد شد که نسبت به والدین خالص عملکرد بهتری خواهد داشت و حداکثر بهره‌برداری را  در نسل اول دارا هستند. این اختلاط نژادی بر اساس اقلیم و مناطق مختلف کشور و در نظر گرفتن شرایط کشاورزی و توسعه گاوداری صنعتی در استان‌های کشور برنامه‌ریزی می‌شود.