قاتل سیاه‌پوش همچنان بر فراز پایتخت/ تشکیل کمیته اضطراری آلودگی هوا و قامت خمیده چناران تهران

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، کمیته اضطراری آلودگی هوا روز گذشته 24 دی‌ماه تشکیل شد تا با تشدید آلودگی هوا طرح زوج و فرد خودروها از درب منازل مجدداً اعمال شود.

در این میان اورژانس تهران که با افزایش آلودگی هوا در پایتخت واحدهای سیاری را در پنج میدان اصلی شهر مستقر کرده بود، از مراجعه 300 شهروند تهرانی در روزهای اخیر به پایگاه‌ها و کلینیک‌های سیار خود خبر داد.

این در حالی است که مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور نسبت به بازگشت آلودگی هوا به پایتخت هشدار داده بود. در سال گذشته نیز چهارهزار و 460 نفر در تهران قربانی آلودگی هوا شدند.

دبیر انجمن حامیان زمین در گفتگو با خبرنگار ایانا با اشاره به نقش مؤثر درختان در کاهش میزان آلودگی و با بیان اینکه درختان چنار دیگر توان مقابله با آلودگی هوای تهران را ندارند و باید در شرایط فعلی به فکر جایگزینی گونه جدیدی بود، گفت: در بازدید و مقایسه‌های چشمی که در مناطق بلوطی صورت گرفته، این درختان به‌ویژه گونه‌های همیشه‌سبز آن از مقاومت و استقامت بیشتری در مقابل آلودگی هوا نسبت به درختان چنار برخوردارند.

سعید طهماسبیان افزود: در بیشتر نقاط آلوده پایتخت، چنارها به رنگ زرد درآمده‌اند که به تبع آن از کارآمدی آنها نسبت به جذب آلودگی هوا کاسته شده و این گونه در شرایط اضطراری و ناسالم هوا از ظرفیت لازم و کافی برخوردار نیستند.

وی تصریح کرد: از نظر علمی مقاوم بودن بلوط نسبت به سایر گونه‌ها در برابر آلودگی هوای تهران به‌طور کامل به اثبات نرسیده و این موضوع زمان‌بر است، اما چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که بلوط‌ها از گونه‌های چنار در شرایط آلودگی هوا مقاوم‌تر هستند.

طهماسبیان ادامه داد: بلوط تاج گسترده‌ای دارد که به همین دلیل می‌تواند برای گرفتن آفتاب و کاهش دما نیز مؤثر باشد که برای شرایط فعلی از پدیدار شدن وارونگی دمایی جلوگیری می‌کند.

دبیر انجمن حامیان زمین، درخت بلوط را نماد استقامت و پایداری دانست و ادامه داد: کاشت درختان بلوط بسیار آسان است، به‌طوری‌که در فصل ریزش بذرها با جمع‌آوری آنها می‌توان دوباره همین بذرها را کاشت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در حال مذاکره با سازمان پارک‌ها و فضای سبز هستیم تا گونه همیشه‌سبز بلوط در پارک‌های سطح پایتخت کاشته شود.

گفتنی است، حضور یک یا چند آلاینده در هوا یا ترکیبی از آنها به مقدار و تداومی که باعث آسیب رساندن به انسان، حیوان، گیاهان و اموال شود یا اینکه در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند، آلودگی هوا تعریف می‌شود.

آلاینده‌ها به‌صورت جامد و مایع را اصطلاحاً ذرات می‌نامند. بنابراین آلاینده‌های هوا می‌توانند به‌صورت ذرات یا گازها باشند.

حضور ذرات در اتمسفر باعث ایجاد خطر برای ریه‌ها، افزایش فعالیت‌های شیمیایی در اتمسفر، کاهش میزان دید، افزایش نشست مه و ابرها، کاهش اشعه خورشیدی، تغییر درجه حرارت محیط و سرعت بیولوژیکی رشد گیاهان و اثر بر روی مواد خاک می‌شود.

وسعت هریک از این مشکلات، بستگی به اندازه ذرات، غلظت ذرات و ترکیب فیزیکی و شیمیایی آنها دارد.

در کل، ذرات آلاینده هوا اندازه‌ای بین 0.001 درصد تا 500 میکرون دارند و بیشترین ذرات موجود در اتمسفر دارای قطری بین 0.1 تا 10 میکرون هستند که به همین دلیل می‌توانند خود را به تحتانی‌ترین قسمت دستگاه تنفس برسانند و به تبع آن بیشترین تأثیر را بر روی سلامتی انسان بر جای می‌گذارند.

اثر آلاینده‌های هوا بر روی سلامتی به نوع ذره، میزان، غلظت، مدت‌زمان در معرض قرارگیری، ترکیب شیمیایی، شکل فیزیکی و اندازه آن بستگی دارد.

در این میان، اهمیت نقش درختان در جذب آلودگی هوا بیشتر نمایان می‌شود، به‌طوری‌که یکی از خدمات درختان نقش آنها در تجزیه مواد زائد و جذب آلاینده‌های هوا است.

تأثیر درختان در تقلیل گرد و غبار هوا در مناطق شهری تا حدی است که آنها را ریه تنفسی شهرها می‌نامند. ازجمله مهمترین آلاینده‌های هوا که توسط درختان جذب می‌شوند، می‌توان به NO2، CO، O3، SO2 و PM10 اشاره کرد که تحقیقات بسیاری نیز در همین رابطه در بسیاری از کشورهای جهان به انجام رسیده است.

مطالعات انجام‌شده در سال 2004 نشان می‌دهد که جذب دو آلاینده SO2 و PM10 توسط درختان جنگل‌های انگلیس سالانه موجب کاهش پنج تا هفت مورد مرگ و میر و چهار تا شش مورد مراجعه به مراکز درمانی می‌شود. ارزش این عملکرد در سال 2001 معادل 900 هزار پوند انگلیس برآورد شده است.

در مناطق شهری فیلادلفیا، درختان سالانه موجب جذب بیش از یک‌هزار تن آلاینده می‌شوند. در این میان، جذب سالانه 418 تن PM10 در این منطقه کیفیت هوا را 0.72 درصد بهبود بخشیده است.

در منطقه شیکاگو نیز جذب روزانه 9.8 تن PM10 موجب افزایش چهار درصدی در کیفیت هوای این منطقه شده است./

خبرنگار: سهیلا گلی‌زاده

V-911025-01_R