هدررفت تولیدات کشاورزی در بی‌برنامگی مسئولان

رئیس خانه کشاورز استان کردستان در مورد گران شدن محصولات کشاورزی و صیفی‌جات می‌گوید: چون بیشتر محصولات کشاورزی به‌ویژه صیفی‌جات فصلی بوده و عمر 24 ساعته دارد و باید زود به فروش برسد واسطه‌ها و دلال‌ها از این موقعیت استفاده کرده و محصول کشاورز را خریداری می‌کنند.

حسن محمدی می‌افزاید: این قشر سودجو با سوءاستفاده از این موقعیت 30 تا 50 درصد قیمت محصول را بالا می‌برند و کسی هم نیست که مانع تخلفات این افراد شود. یکی از کشاورزان در این مورد می‌گوید: گرانی‌ها تأثیر بسیار بدی بر کشاورزی گذاشته است؛ روزی 40 هزار تومان هزینه کارگر می‌دهیم و با هزارگونه مشقت برای زمین‌هایمان با چندین برابر قیمت یارانه‌ای کود شیمیایی می‌خریم.

رشید مهربانی ادامه می‌دهد: علاوه بر آن کرایه تراکتور، کمباین و ادوات کشاورزی هزینه مضاعفی بر کشاورز وارد می‌کند که خارج از توان اوست. وی در پاسخ به این سؤال که چرا خودشان ادوات کشاورزی را خریداری نمی‌کنند گفت: با قیمت بالای تراکتور و کمباین و درآمد کم چگونه می‌توانیم ادوات تهیه کنیم؟ علاوه بر آن نبود سوخت برای این ماشین‌آلات خود مشکل دیگری است.

یکی دیگر از کشاورزان نبود برنامه همسو با فعالیت کشاورزان برای عرضه سوخت و کود را مشکل اساسی کشاورزان خواند و گفت: مسئولان بخش کشاورزی بدون داشتن برنامه مشخص که با فصل کاشت، داشت و برداشت کشاورز هماهنگ باشد برای خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند و این برنامه‌ها برای کشاورز "نوشداروی پس از مرگ سهراب" می‌شود. علی مسعودی اظهار داشت: کشاورز از نیمه دوم اسفند تا اردیبهشت‌ماه مراحل کاشت را آغاز می‌کند و در خرداد و تیرماه محصول را برداشت می‌کند، اما تازه مسئولان کشاورزی در فصل خرداد و تیرماه کود شیمیایی و سوخت را به بخشداری‌ها می‌دهند که دیگر به چه درد کشاورز می‌خورد؟!

وی تصریح کرد: تازه اگر کشاورز برای جبران هزینه کود و سوخت اختصاصی خود را بفروشد به جرم قاچاق کالا و سوخت محکوم می‌شود. کاهش تولید سیب‌زمینی در کشور رئیس اتحادیه تولید سیب‌زمینی‌کاران کشور در مورد تولید این محصول گفت: در کل کشور تولید سیب‌زمینی امسال تا پایان فصل برداشت بین 80 تا 100 هزار هکتار سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده و پیش‌بینی می‌شود 2.5 تا سه میلیون تن تولید داشته باشیم.

حسن محمدی با تصریح بر اینکه پیش‌بینی می‌شود در سال جاری 1.5 تن کاهش تولید سیب‌زمینی داشته باشیم، گفت: تولید بالای این محصول باتوجه به کم‌آبی کشور به صرفه نیست. وی با اشاره به تولید سیب‌زمینی در استان کردستان اظهار داشت: تولید سیب‌زمینی در کردستان با کاهش 150 هزار تنی روبه‌رو می‌شود.

محمدی افزود: پیش‌بینی می‌شود از هشت‌هزار هکتار زیر کشت سیب‌زمینی در استان 240 تا 250 هزار تن برداشت داشته باشیم که در این صورت نسبت به گذشته 150 هزار تن کاهش تولید داریم.

سود محصولات کشاورزی در جیب دلال‌ها

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی سنندج با اشاره به اینکه قیمت تمام شده سیب‌زمینی با توجه به متوسط 22 تن برداشت برای هر هکتار 18 تا 20 میلیون هزینه دربر دارد، گفت: با وجود گرانی نهاده‌ها، سوخت، حمل و نقل، کود شیمیایی و هزینه‌های مترتب بر آن قیمت هر کیلوگرم سیب‌زمینی 700 تا 800 تومان تمام می شود.

محمدی در مورد فروش این محصول گفت: سیب‌زمینی در بهار همدان بسته به کیفیت آن هر کیلوگرم یک‌هزار تا یک‌هزار و 300 تومان از کشاورز خریده می‌شود، اما در بازار و میادین تره‌بار به قیمت یک‌هزار و 500 تا دوهزار تومان به مردم فروخته می‌شود که مابه‌التفاوت این قیمت به جیب دلال‌ها و واسطه‌گران می‌رود.

وی در مورد صادرات سیب‌زمینی به خارج از کشور گفت: سیب‌زمینی مزیت صادراتی ندارد، زیرا باتوجه به کمبود آب در کشور تولید این محصول تهدیدی برای منابع آبی بوده و تنها تولید آن به میزان مصرف کشور کافی است.

محمدی اضافه کرد: در شرایطی که برای 100 تا 110 روستای استان که با کمبود آب روبه‌رو هستند از تانکرهای آب برای آبرسانی به روستاها استفاده می‌شود تولید بالای سیب‌زمینی تنها برای سودجویانی که از تعرفه صادراتی استفاده می‌کنند مزیت دارد.

وی تصریح کرد: تولید کشاورزی باید به سمت کاشت محصولاتی که با شرایط آب و هوایی و خاک کشور تناسب دارد برود و با فرآوری آن می‌توان کمبود تولید را جبران کرده و از واردات بی‌رویه جلوگیری کنیم. تصدی‌گری بخش کشاورزی حق طبیعی کشاورزان پایین بودن درآمد کشاورز ضربه بزرگی به این قشر وارد می‌کند زیرا درآمد این قشر حتی با یک بنکدار ساده و مشاغل سطح متوسط هم قابل قیاس نیست و راه‌حل این مشکل واگذاری تصدی‌گری‌های بخش کشاورزی به خود کشاورزان است.

مسئول خانه کشاورز استان کردستان با اعلام این مطلب تصدی‌گری بخش کشاورزی را حق طبیعی کشاورزان خواند و گفت: مدیران عامل انتصابی و حقوق‌بگیر نفرات اصلی اتحادیه‌ها را تشکیل داده‌اند و این مغایر رسالت تعاونی‌ها است.

وی تصریح کرد: کشاورزان به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان در کشور خود توانایی اداره بخش کشاورزی را دارا هستند و مسئولان امر تصدی‌گری این بخش را به خود کشاورزان واگذار کنند و صنف آنها را به رسمیت بشناسد.

25 تا 30 درصد محصولات کشاورزان ضایع می‌شود

رئیس نظام صنفی کشاورزی استان کردستان از ضایعات 25 تا 30 درصدی محصولات کشاورزی خبر داد و افزود: به‌دلیل نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی و همچنین مکانیزاسیون کشاورزی مدرن بخش زیادی از محصولات کشاورزی هدر می­رود.

عبداله فرجی خاطرنشان کرد: علاوه بر هدررفت محصولات چون کشاورز نمی‌تواند محصولات خود را نگهداری کند و یا آن را به‌صورت مستقیم عرضه کند ناچار واسطه‌ها و دلال‌ها نبض بازار و محصولات کشاورزی را به دست می‌گیرند.

وی با اشاره به اهمیت محصول سیب‌زمینی به‌عنوان یک غذای کامل گفت: امروزه سیب‌زمینی به‌عنوان غذای اقشار ضعیف شناخته می‌شود که باید با فرهنگ‌سازی این دید را عوض کرد.

فرجی ادامه داد: سیب‌زمینی به‌عنوان غذای کامل و غذای دوم جهان می‌تواند در سبد خانوار قرار گیرد تا تنوع غذایی به سفره‌های مردم راه یابد و علاوه بر ان از این محصول حمایت شود.

رئیس نظام صنفی کشاورزی استان کردستان از هدررفت بالای آب در تولید سیب‌زمینی اظهار نگرانی کرد و یادآور شد: امروزه در استان کردستان آبیاری سیب‌زمینی به‌صورت سنتی است که برای هر کیلوگرم سیب‌زمینی 400 لیتر آب مصرف می‌شود.

فرجی اظهار داشت: اگر به جای آبیاری سنتی از سیستم آبیاری سنترپیوت استفاده شود، هدررفت آب به کمتر از پنج درصد می‌رسد و بازدهی تولید را 20 تا 40 درصد بالا می‌برد که در این میان مسئله صرفه‌جویی در آب مهمتر از خود تولید محصول می‌تواند باشد.

وی کشت صیفی‌جات را برای کشاورزان استان مشکل زا توصیف کرد و گفت:‌ کشت صیفی‌جات برای کشاورز مقرون به صرفه نیست. فرجی ادامه داد: چون برای صیفی‌جات راه صادرات باز نیست و تسهیلاتی برای کشاورز در این زمینه وجود ندارد و علاوه بر آن امکان عرضه مستقیم در بازاهای مصرف نیست کشاورز متضرر می‌شود.

وی با تصریح بر اینکه سطح کشت صیفی جات در استان کم است و این محصولات نوبرانه و فصلی هستند تصریح کرد: یکی از کشاورزان استان در کشت محصول سیر پنج میلیون در هکتار ضرر کرده و محصولش از بین رفته است.

حضور کم رنگ بخش ترویج در زمین‌های کشاورزی

رئیس نظام صنفی کشاورزی استان کردستان همچنین از حضور کم‌رنگ بخش ترویج و مروجان جهاد کشاورزی در مزارع و زمین‌های کشاورزی استان و ابراز ناراحتی کشاورزان خبر داد و افزود: الگوی کشت مناسب و روش‌های نوین کشت برای کشاورز ارائه نمی‌شود و مسئولان جهادکشاورزی و مروجان مانند گذشته بر سر مزارع نمی‌آیند.

فرجی خاطرنشان کرد: با حضور مروجان و بخش ترویج در مزارع و زمین‌های کشاورزی می‌توان اشتغال‌زایی، افزایش تولید، افزایش انگیزه کشاورزان، بالا بردن راندمان تولید و الگوی کشت مناسب برای کشاورزی را تقویت کرد.

وی با تأکید بر اینکه کشاورز نباید سربار دولت باشد افزود: هر چقدر کشاورزان تأمین باشند و قدرت مالی آنها بیشتر باشد دولت و نظام هم مقتدرتر می‌شود. این مسئول با بیان اینکه استان کردستان میزان تولید در سطح کشور از میانگین کشوری بیشتر است گفت: میانگین 2.5 تن در هکتار بالاتر نسبت به کشور کافی نیست و با الگوی کشت مناسب می‌توان کشت را تا 30 تن در هکتار بالا برد./

خبرنگار: مژگان وفایی A-920526-01