افزایش دوبرابری عملکرد حبوبات با تغییر کشت بهاره به پاییزه

رئیس مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اشاره به کاهش مستمر نزولات آسمانی در چند دهه گذشته گفت: آنچه که در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود افزایش فراوانی سال‌های خشکسالی بود که با افزایش محسوس در متوسط دما نیز همراه شده است.

صابر گلکاری افزود: تأثیرات منفی تغییر اقلیم طی سال‌های اخیر منجر به کاهش حجم بارندگی‌ها و پراکنش غیرطبیعی آن و نیز افزایش دما و تغییرات نامتعارف دمایی در فصل زراعی شده که به‌طور کلی آسیب‌پذیری تولید محصولات کشاورزی در اراضی دیم را افزایش داده است.

وی خاطرنشان کرد: تحقیق منابع آب از یک‌سو و عدم رعایت اصول کشاورزی حفاظتی از سوی دیگر با کاهش ماده آلی در خاک، افت حاصلخیزی خاک و افزایش روند فرسایش همراه بوده که در نهایت پایداری تولید در اراضی دیم را با خطر روبه‌رو کرده است.

گلکاری ادامه داد: در شرایط حاضر، رویکرد تحقیقاتی مؤسسه در محصولات اساسی، بازنگری راهبردهای تحقیقاتی در راستای افزایش کارایی و به‌کارگیری روش‌ها و تکنولوژی‌های نوین برای افزایش سطح تحمل به تنش‌های غیرزیستی به‌ویژه خشکی و گرما و گزینش و معرفی ارقام جدید با ساختار ژنتیکی سازگار با شرایط اقلیمی موجود و با پتانسیل علمکرد بالا است.

وی با بیان اینکه در زمینه غلات ارزیابی ارقام و لاین‌های امیدبخش در شرایط مناطق هدف و در مزارع زارعان در دستور کار قرار گرفته است، تصریح کرد: در این روش امکان مشارکت کشاورزان مناطق مختلف در ارزیابی و گزینش لاین‌های مطلوب در شرایط محیطی مناطق هدف فراهم می‌شود و لاین‌های مطلوب با سرعت بیشتری تکثیر و در اختیار زارعان قرار داده می‌شوند.

رئیس مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور با تأکید بر اینکه معرفی ارقام جدید با افزایش تنوع ژنتیکی، پایداری تولید را در شرایط متغیر و پرتنش اقلیمی میسر خواهد ساخت، یادآور شد: معرفی ارقام گندم مناسب برای کشت در شرایط آبیاری تکمیلی از دیگر اقدامات مهم مؤسسه تحقیقات دیم کشور برای حفظ تولید غلات در شرایط اقلیمی موجود است.

گلکاری از حبوبات به‌عنوان محصول مهم جایگزین غلات در اراضی دیم کشور یاد کرد و از تلاش مؤسسه تحقیقات دیم کشور برای معرفی ارقام پاییزه نخود و عدس و در نتیجه انتقال زمان کشت نخود و عدس از بهار به پاییز خبر داد.

وی تأکید کرد: بررسی‌ها ثابت کرده که کشت پاییزه حبوبات به‌دلیل بهره‌مندی از بارش‌های پاییزه و افزایش طول دوره رشد پتانسیل عملکرد این محصولات را در شرایط اقلیمی موجود به بیش از دوبرابر کشت بهاره افزایش می‌دهد.

گلکاری در پایان با بیان اینکه کشور ما از لحاظ تولید دانه‌های روغنی و تأمین روغن خوراکی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، اظهار داشت: اراضی دیم کشور بیش از چهار میلیون هکتار را شامل می‌شود که هرساله حداقل 1.5 میلیون هکتار تحت آیش قرار می‌گیرند، بنابراین پتانسیل بالقوه‌ای در اراضی دیم کشور برای تولید دانه‌های روغنی موجود است که مؤسسه تحقیقات دیم کشور به‌ویژه با توجه به تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی و کاهش مساحت اراضی مناسب برای کشت در شرایط آبیاری کامل در اثر کاهش منابع آبی برنامه ویژه‌ای را برای معرفی محصولاتی چون کلزا با قابلیت کشت در اراضی دیم آغاز کرده تا ضمن حذف آیش از اراضی دیم، تولید دانه‌های روغنی را در کشور افزایش بهبود بخشد، همچنین تحقق این هدف با اصلاح سیستم تولید در اراضی دیم به کاهش فرسایش خاک، افزایش درآمد کشاورزان دیم‌کار و پایداری تولید در اراضی دیم منجر خواهد شد./

خبرنگار: افسانه زعیم‌زاده

S-941012-01