Iranian Agriculture News Agency

گزارش یک نشست با عنوان «خرافات آب» / استفاده نابجا از «بحران آب» به جای «مشکل آب»

دانشگاه شریف میزبان سمیناری با عنوان «خرافات آب» بود که سخنران اصلی آن دکتر کاوه مدنی از متخصصان جوان و سرشناس مدیریت منابع آب در دنیا بود. مدنی دکترای خود را در رشته مدیریت آب و محیط‌ زیست از دانشگاه دیویس آمریکا گرفته و چندی‌پیش جایزه دانشمند جوان علوم زمین در سال ٢٠١٥ را گرفت. او هم‌اکنون استاد مدیریت محیط ‌زیست در دانشگاه امپریال‌کالج لندن است. محور سخنان مدنی در این سمینار به باورهای غلطی که در سیستم مدیریت منابع آب کشور وجود دارد و بین مردم نیز رسوخ کرده است، اختصاص داشت.

بنا بر این گزارش ، کاوه مدنی در شروع صحبت خود به استفاده نابجا از «بحران آب» به جای «مشکل آب» در کشور اشاره کرد و گفت: بحران به لحاظ تعریف، دوره موقتی دارد و در یک مکان مشخص رخ می‌دهد؛ درحالی‌که در کشور ما در حدود ١٣ سال است که گفته می‌شود با بحران آب مواجه هستیم! درواقع بخشی از مشکل، استفاده اشتباه و نابجا از کلمات است. با تکرار و استفاده نابجا از کلمات، حساسیت موضوع را از بین برده‌ایم. بحران کلمه‌ای است که باید آن‌قدر حساسیت‌برانگیز باشد که کل جامعه و کارشناسان برای حل آن متحد شوند. برای مثال، در کالیفرنیا که چهار سال است با مشکل خشک‌سالی بی‌سابقه در صد سال اخیر مواجه شده است، به‌شدت در برابر استفاده از کلمه بحران در رسانه‌ها یا توسط کارشناسان مقابله شده است و به‌عنوان سال‌های کم‌آب یا خشک از این مشکل یاد می‌شود. بنابراین لازم است قبل از حل مشکل، بر سرریشه‌های آن به زبان مشترک و فهم دقیق برسیم. مدنی در بخش دیگری از صحبت خود به موضوع کشاورزی و مشکل کمبود آب پرداخت و گفت: «وزارت نیرو همواره به علت اهداف سازمانی‌اش، در تقابل با سازمان جهاد کشاورزی بوده است و بالعکس. کشاورزی در ایران نمی‌تواند تعطیل شود، زیرا حدود ٣٠ درصد جمعیت کشور به‌نوعی به این صنعت وابسته است. من معتقدم باید کشاورزی را با خلق مشاغل جدید در صنعت و خدمات به‌تدریج کوچک‌تر کنیم. همچنین، با توانمند‌سازی کشاورز و افزایش بهره‌وری در این بخش، می‌توان سطح زیر کشت در کشور را کاهش داد. بااین‌حال عده‌ای معتقدند باید کشاورزی دیمی را افزایش داد و به آمار جهانی نزدیک شد (در دنیا به‌طور متوسط ٦٠ درصد دیم و ٤٠ درصد آبیاری است در‌حالی‌که متوسط ایران ٨٩ درصد آبیاری و ١١ درصد دیم است). باید توجه کنیم که نرخ میانگین بارندگی نیز در کشور ما نسبت به میانگین جهانی متفاوت است و این مقایسه صحیح نخواهد بود. این بخش را باید با ایجاد بازار مناسب اقتصادی توانمند کرد و با ایجاد تشکل‌های کشاورزی قدرتمند از دیکته‌کردن سیاست‌ها بدون توجیه این بخش خودداری کرد».بخش دیگری از گفته‌های مدنی درباره وضعیت و جایگاه ایران در خاورمیانه بود و این موضوع که گفته می‌شود «وضعیت ما در خاورمیانه از تمام کشور‌های دیگر وخیم‌تر است». او دراین‌باره نیز با غلط‌خواندن این باور گفت: آیا وضعیت ما در خاورمیانه بسیار وخیم‌تر از سایر کشور‌هاست؟ من معتقدم خیر، زیرا ما مشکلاتی را ساخته‌ایم که آنها هنوز نساخته‌اند و ما هم‌اکنون به مرحله بیداری رسیده‌ایم! همچنین، ما در خاورمیانه در ارتباط با سرانه آب بعد از لبنان، دوم هستیم. وی در ادامه به موضوع سد‌سازی اشاره کرد و افزود: «در کشوری زندگی می‌کنیم که زمان پیک مصرف با زمان پیک بارش، متفاوت است (٧٥ درصد از بارندگی زمانی اتفاق می‌افتد که ما به آن نیاز چندانی نداریم) و ٧٥ درصد بارندگی در ٢٥ درصد از سطح کشور می‌بارد. بنابراین برای ادامه زندگی در این کشور با این وضعیت جغرافیایی به سد‌سازی نیاز داریم. البته اینکه چه تعداد سد در کجا؟ با چه ابعاد؟ به چه هدف؟ و کدام طراحی ساخته‌ایم؟ مقوله‌ای جداست. سد چیز بدی نیست، سدزدگی بد است. در کل، سدسازی، انتقال آب، آب‌شیرین‌کن یا چاه بد نیستند اما استفاده نامناسب از آنها می‌تواند مخرب باشد. وی در پاسخ به سؤال یکی از حاضران که آیا صحبت‌های مسئولان در زمینه ایجاد وحشت در جامعه، مشکل را حل می‌کند نیز این‌گونه گفت: این کار نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه باعث ایجاد بی‌اعتمادی در جامعه خواهد شد و درنهایت مردم نسبت به موضوع بی‌تفاوت خواهند شد. برای مثال، چهار سال است به مردم تهران گفته می‌شود آب امسال قطع خواهد شد! سال پنجم، جامعه دیگر نسبت به این موضوع بی‌تفاوت می‌شود و خواهد گفت چهار سال است می‌گویند اما اتفاقی نمی‌افتد. اینکه گاهی گفته می‌شود ٣٠ سال آینده خشک‌سالی ١١ برابر می‌شود! یا در ایران جنگ آب شروع شده است! صددرصد تغییر اقلیم در بروز مشکلات تأثیر گذاشته است! واقعا این مسائل قابل‌پیش‌بینی نیست. بنابراین، باید نسبت به حرف‌هایی که زده می‌شود، مراقب بود. وی در ادامه به مثال‌هایی از نقل‌قول‌هایی نامعتبر از ناسا اشاره کرد و گفت: مدام در خبرها اشاره می‌شود: «ناسا از خشک‌سالی ٥٠ساله خبر داده است. باید توجه کرد اینکه هر مطالعه‌ای بیرون می‌آید لزوما حاصل کار ناسا نیست و ربطی به ناسا ندارد، باید پرسید اصلا این مقاله در کجا چاپ شده است. ناسا اگر می‌توانست خشک‌سالی را پیش‌بینی کند، طبیعتا برای خشک‌سالی و مشکل آب کالیفرنیا این کار را انجام می‌داد».
انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید