روز جهانی پرندگان مهاجر 2016 در 21 اردیبهشت برگزار می‌شود/ خطر انقراض 192 گونه پرنده مهاجر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، به‌منظور افزایش توجه جهانی به موضوع اهمیت پرندگان مهاجر، از سال 2006 میلادی توافقنامه پرندگان مهاجر آبی آفریقا - اوراسیا ( AEWA ) اقدام به نامگذاری و برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر در هفته دوم ماه می ( May ) کرده است. در هر سال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر روی هدف و عنوان به‌خصوصی متمرکز می‌شود؛ به‌عنوان مثال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر در سال 2006 عبارت بود از "پرندگان مهاجر هم‌اکنون به کمک ما نیازمندند".

این روز رویدادی بین‌المللی است که در آن بر اهمیت وجود پرندگان مهاجر برای حفظ تعادل زمین، اکوسیستم و انسان تأکید شده است. روز جهانی پرندگان مهاجر 2016، سه‌شنبه دهم ماه می با موضوع "کشتار، گرفتن و تجارت غیرقانونی پرندگان مهاجر" برگزار می‌شود.

برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر به‌منظور ترغیب مردم به مشارکت فعال در حفاظت از پرندگان مهاجر است. سایر اهدافی که از برگزاری مراسم در این روز می‌توان انتظار داشت این است که مسئولان کشورها، سازمان‌های مردم نهاد، باشگاه­ها، دانشگاه­ها، مدارس و... در سراسر دنیا فعالیت­ها و برنامه­هایی را طراحی و اجرا کنند تا ضمن افزایش آگاهی عمومی، به حفاظت از این پرندگان و زیستگاه آنان کمک شود.

فعالیت­های روز جهانی پرندگان مهاجر در سراسر دنیا بسیار متنوع و گسترده بوده و در کشور ما نیز با برنامه‌ریزی هدفمند می­تواند به‌صورت ابتکاری انجام گیرد. این اقدامات شامل برگزاری جشنواره‌های متنوع مرتبط با پرندگان، استفاده از رسانه‌های گروهی (رادیو، تلویزیون و...) جهت اطلاع‌رسانی و آموزش عموم مردم، فعالیت‌های آموزشی شامل سمینار، کارگاه، تکثیر و توزیع بروشور و جزوات آموزشی، اجرای فعالیت­های پرنده‌بینی در مناطق مناسب، برگزاری مسابقات نقاشی، مقاله‌نویسی و... می‌شوند.

535 گونه پرنده‌ای که در ایران دیده می‌شود، حدود یک‌سوم از پرنده‌های کل دنیا را تشکیل می‌دهند، علاوه بر این بر اساس آمارهای بین‌المللی می‌توان گفت 12.4 درصد از کل پرندگان دنیا یعنی بیشتر از 192 گونه پرنده اکنون با خطر انقراض دست و پنجه نرم می‌کنند. بخش بزرگی از پرندگانی که در ایران وجود دارد مهاجر هستند، این پرندگان به چند گروه تقسیم می‌شوند؛ گروهی که بومی کشورمان محسوب می‌شوند و در ایران زاد و والد می‌کنند، گروه دیگر پرندگان مهاجر زمستانه هستند و گروه دیگر را پرندگانی تشکیل می‌دهند که بهار و تابستان به کشورمان سفر می‌کنند، البته گروه دیگری نیز مهاجر عبوری هستند و برای حدود چند هفته مهمان تالاب‌های کشورمان می‌شوند.
عمده پرندگان مهاجر کشور گروهی هستند که پاییز و زمستان‌گذران هستند و از سیبری غربی و اروپای غربی به ایران مهاجرت کرده و بیشتر در استان‌های شمالی کشور دیده می‌شوند. حدود 65 درصد از پرندگان مهاجر را قو، غاز، اردک، آبچلیک و کاکایی‌ها تشکیل می‌دهند.

پرنده‌هایی مانند طاووسک، فلامینگو، اردک سرسبز، اردک سرسفید و زاغ بور در همه فصول در کشورمان دیده می‌شوند، اما گونه‌هایی نظیر خوتکا، قوی گنگ و غاز و پلیکان خاکستری زمستان‌ها در ایران دیده می‌شوند. گونه‌های‌ دیگری نیز مانند سلیم طوقی کوچک، حواصیل ارغوانی و زرد و گلاریول بال سرخ در بهار و تابستان قابل رویت هستند، افزون بر این پرنده‌ای مانند آبچلیک نیز جزو گونه‌های مهاجر عبوری به حساب می‌آید.

ممانعت از شکار پرندگان، حفاظت از مناطق و ممانعت از تخریب زیستگاه آنان، مدنظر قرار دادن راهکارهای اجرایی توسعه پایدار جهت کاهش اثرات سوء بر زیستگاه­های پرندگان، لزوم اجرای طرح‌های ارزیابی زیست‌محیطی در مناطق مهم تجمع پرندگان یا مسیرهای اصلی پروازشان، ساخت برج­های کوتاه‌تر، کاهش فرکانس چراغ‌های چشمک‌زن اطراف برج‌ها، حذف چراغ‌های غیرضروری، عدم استفاده از شیشه‌های رفلکس و ساخت سازه‌های جدید خارج از مسیر مهاجرت و محل تجمع پرندگان به‌ویژه گونه‌های در معرض خطر و پرندگان شکاری راهکار­هایی است که برای حفاظت از پرندگان و زیستگاه­های آنان توصیه می‌شود./

A-950211-01