الزامات توسعه ارگانیک در گفت‌وگو با مدیر قطب علمی کشاورزی ارگانیک؛
ایران در پی سهم یک درصدی خود از کشاورزی ارگانیک/ برای کنگره بین‌المللی ارگانیک 2017 هند، آماده شویم
گرایش به سمت ارگانیک نباید از ترس مضرات روش¬های دیگر یا شوق‌های کذایی برای سود یا فروش بیشتر باشد، بلکه باید به‌خاطر احترام واقعی و اصولی به طبیعت به معنی جامع آن باشد، مردم برای استفاده از محصولی که با این مبانی تولید می‌شود، باید شائق باشند و و در صورت لزوم با پرداخت قیمت بیشتر از کشاورزانی که این مسیر را برای تولید انتخاب کرده¬اند، حمایت کنند.
خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - افسانه زعیم‌زاده:
اشاره: آنقدر میوههای مانده با عطر و طعم غیرطبیعی می‌خوریم که مزه طبیعی آنها را فراموش کرده‌ایم و در روزگاری که مردم به مصرف محصولات ارگانیک روی آوردهاند، در کشاورزی ارگانیک سرمایهگذاری مادی و معنوی کافی نداشتهایم. از سویی با داغ شدن بازار ارگانیک، پای متقلبان نیز صرفاً برای فروش با قیمت بالای این محصولات در این حوزه باز شده است و این امر را به دغدغه‌ای برای تولیدکنندگان مبدل کرده است؛ به‌گونه‌ای که در این بازار آشفته باید حق داد که مردم نتوانند سره را از ناسره تشخیص دهند، علاوه بر اینکه در این بین باید صفر و صدی نگاه کرد و اعتماد نسبی بی‌معنا است. یا باید کاملاً از عرصه ارگانیک خارج شویم یا مصمم پیش رفته و بتوانیم اعتماد کامل به این محصولات داشته باشیم.
محمدرضا رضاپناه، مدیر قطب علمی کشاورزی ارگانیک در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با بیان اینکه در حال حاضر شرایط تولید ارگانیک در کشور به‌گونه‌ای نیست که بتوان آن را با سایر کشورها بدون ملاحظات معمول مقایسه کرد، سلامت، مراقبت، انصاف و اکولوژی را چهار اصل اساسی تولید محصولات ارگانیک عنوان کرد.
وی مهم‌ترین راه توسعه تولید ارگانیک و حفظ آن را ایجاد ساختاری مناسب برای تحقق و توسعه متوازن و پایدار در این عرصه اعلام کرد و گفت: به‌نظر می‌رسد این ساختار مناسب می‌تواند ضامن پیشرفت قابل قبول برای کشور باشد.
رضاپناه به ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست توسط رهبر معظم انقلاب و تأکید ایشان بر گسترش اقتصاد سبز با رویکرد تولید محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک اشاره کرد و افزود: محققان، دانشمندان، کشاورزان و علاقه‌مندان این حوزه باید به هر نحوی خود را برای کنگره بین‌المللی ارگانیک که در هند برگزار می‌شود، آماده کنند تا بتوانند قاطعانه وارد صحنه شده و از حق خود دفاع کنند و تا پاییز 1396، خودشان در قالب تشکل‌های مختلف، جلساتی داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: در صورتی که نتوانیم شرایط را برای حضور در این رویداد بین‌المللی فراهم کنیم، علاوه بر آنکه از تجارب بین‌المللی استفاده نکرده‌ایم، تنها در حرف مانده‌ایم و درجا زده‌ایم.
مدیر قطب علمی کشاورزی ارگانیک ادامه داد: گرایش به سمت ارگانیک نباید از ترس مضرات روشهای دیگر یا مشوق‌های کذایی برای سود و فروش بیشتر باشد، بلکه باید فرهنگ این کار از درون مردم و گروههای نخبگان بطور اصولی بروید و رشد کند، مردم باید از خرید سبزیجات و میوههای تازه لذت ببرند و ارتباط دوسویه و نزدیک با زحمتکشان عرصه تولید آنها برقرار کنند، تشویق کنند تا تشویق شوند. برکت بدهند تا برکت بگیرند. خاک را با زباله آلوده نکنند تا کشاورز نیز خاک را معتاد به کود شیمیائی نکند و محصول با برکت از خاک با برکت به مردم برساند.
گرانی محصولات ارگانیک و عملکرد پایین آنها سال‌هاست که در دنیا حل شده است
رضاپناه تصریح کرد: آنچه امروز در رسانه‌ها درباره گرانی محصولات ارگانیک و عملکرد پایین آنها پرداخته می‌شود، سال‌ها است که در دنیا حل شده و باید برنامه‌هایی مانند تفکیک زباله‌ها برای حفظ محیط زیست و خرید محصولات ارگانیک با قیمت بیشتر برای تشویق کشاورزان را جایگزین اخبار تکراری در عملکرد کشاورزی ارگانیک و قیمت این محصولات کرد.
وی با بیان اینکه باید بار تحقیق و توسعه متوازن برای از بین بردن گره‌های پیش رو فراهم شود، یادآور شد: امروز باید بتوانیم به مردم دنیا اعلام کنیم که پیغام جهانی شما را دریافت کردیم، سعی می‌کنیم کود دامی را از مزرعه بگیریم و به مزرعه بدهیم، تلفیق بیشتری در تولیدات گیاهی و دامی ایجاد کنیم، عملکرد و بهرهوری را افزایش دهیم و به‌دنبال گواهی گرفتن از سایر کشورها نباشیم، هزینه تولید را کاهش دهیم و متوجه شده‌ایم که لازم است اعتماد بین متقاضی این محصولات را با تولیدکننده معتقد آن برقرار کنیم، این مهم با گواهی تصنعی حاصل نمی شود. برای این اعتمادسازی طرفین باید از فعالیت فنی یکدیگر باخبر باشند و یکدیگر را تشویق و تنظیم کنند. در کل، از تجارب نیم قرن تکنیک و اعتمادسازی بهرهبرداری کنیم. اعتماد و اعتقاد در این روش صرفا با آئیننامه و استاندارد تأمین نشده و نمیشود، بلکه در شوق مردم و مسئولین در ادامه استفاده از تجارب ملی برای تقویت خاک و کنترل بیولوژیک آفات نهفته است.
پایه‌ریزی مؤسسه تحقیقات ارگانیک برای ساماندهی اطلاعات این عرصه
رضاپناه پیشنهاد پایه‌ریزی مؤسسه تحقیقات ارگانیک برای ساماندهی اطلاعات این عرصه را داد و تأکید کرد: برای ایجاد شرایط مناسب، باید تعامل بیشتری بین محققان، اساتید و مردم ایجاد شود و از حرف‌های تکراری و کاهش عملکرد این محصولات دوری کنیم، کشوری که قریب یک قرن در کنترل بیولوژیک فعالیت می‌کند و دارای کودهای بیولوژیک مجاز است نباید از کاهش محصول صحبت کند.
مدیر قطب علمی کشاورزی ارگانیک راهکار تشویق کشاورزان برای تولید ارگانیک را افزایش تقاضا عنوان کرد و گفت: میزان تقاضا باید به‌گونه‌ای بالا رود که مسئولان، کشاورزان را مجاب به تولید ارگانیک کنند، مردم خود باید خواستار این محصولات باشند و به سمت آن گام بردارند مثلاً بیمارستان‌ها باید خواستار تولیدات ارگانیک باشند.
الزامات توسعه ارگانیک، برگزاری جلسه و ارائه استاندارد و گواهی نیست
رضاپناه با بیان اینکه الزامات توسعه ارگانیک صرفاً برگزاری جلسه، ارائه استاندارد و گواهی نیست، بلکه این مصرف‌کننده است که حرف نخست را می‌زند، افزود: با تحت فشار قرار دادن مسئولان از سوی رسانه‌ها و تدوین مصوبات و آیین‌نامه‌ها تا زمانی که شوقی ایجاد نشود، راه به جایی نمی‌بریم.
وی راه‌اندازی مؤسسه تحقیقات ارگانیک را با مشارکت مردم و دولت اجرایی دانست و خاطرنشان کرد: در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی بیش از دوهزار و 500 عضو هیأت علمی دارد، تنها با یک درصد این افراد (25 نفر) که علاقه‌مند به این حوزه باشند، می‌توان کار را آغاز کرد و سهم یک درصدی و حداقل کشاورزی ارگانیک را برابر برنامه راهبردی مصوب سال 90 پیگیری کرد.
رضاپناه با اشاره به اینکه آمریکا، اروپا و ژاپن بازار مصرف بیش از 95 درصد تولیدات ارگانیک جهان هستند، ادامه داد: اخیراً بازار کوچک 0.3 میلیارد یوروئی در کشورهای حاشیه خلیج فارس برای محصولات ارگانیک ایجاد شده است که ایران می‌تواند نقش مهمی را در این بازار ایفا کند و از مزایای آن بهره‌مند شود.
وی تصریح کرد: کل بازار ارگانیک دنیا 60 تا 70 میلیارد یورو است که حدود 40 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را تحت کنترل دارد و همچنین 40 میلیون هکتار از اراضی جنگلی و وحشی دنیا نیز محصولاتش در قالب ارگانیک مصرف می‌شود.
ایران، در پی سهم یک درصدی خود از کشاورزی ارگانیک جهان
مدیر قطب علمی کشاورزی ارگانیک یادآور شد: کشور ما از سال 2000 و سپس از سال 2006 با سهمی 15 هکتاری در عرصه ارگانیک شروع به کار کرد و میزان سطح اراضی تا 40 هزار هکتار نیز رسید، اما در سال 2014 با 10 تا 12 هزار هکتار که حدود یک‌دهم درصد اراضی کشاورزی را شامل می‌شود و همچنین 28 هزار هکتار از اراضی جنگلی (جمعاً حدود 40 هزار هکتار) هنوز سهم یک درصدی خود را از دنیا ندارد که این نشان‌دهنده مشارکت کم ما در نظام بین‌المللی ارگانیک است.
رضاپناه تأکید کرد: در نظام بین‌المللی ارگانیک باید حضوری فعال‌تر داشته باشیم و با استفاده از کشاورزان توانمند و محققان و اساتید باتجربه بتوانیم سهم داخلی خود را افزایش دهیم.
وی اظهار داشت: در دنیا یک درصد از اراضی کشاورزی (40 میلیون هکتار) و همین حدود از اراضی جنگلی (40 میلیون هکتار) که در مجموع 80 میلیون هکتار را شامل می‌شوند، به کشت و کار ارگانیک اختصاص دارند؛ این در حالی است که محصولات تراریخته در دنیا 180 میلیون هکتار از اراضی را با دانشمندانی توانا و پژوهشکده‌هایی مجهز به خود اختصاص داده‌اند و این سیستم باید برای ارگانیک نیز تأمین شود.
رضاپناه همچنین گفت: اخبار مثبت حاکی از گنجانده شدن گسترش تولید محصولات ارگانیک در برنامه ششم است تا از قالب حرف به عمل برسد و رسانه‌ها میتوانند در عملیاتی کردن آن کمک قابل توجهی کنند، زمانی که اعتبار تخصیص داده شود و هزینه کنیم، می‌توانیم برنامه‌ها را مطابق اهداف پیش ببریم.
وی در ادامه افزود: باید بتوانیم از سبک کشور هند با توجه به استفاده از آنها از یک سبک آمریکایی در برنامه ملی ارگانیک استفاده کنیم و پیش از آنکه راهبری این امر در منطقه به کشور دیگری محول شود، با تقویت مشارکت های فنی خود و رفع مشکلات، بتوانیم در عرصه بین‌المللی و منطقهای حضوری مناسب داشته باشیم.
انتظارات باید با بودجه تخصیص داده شده هم‌خوانی داشته باشد
مدیر قطب علمی کشاورزی ارگانیک با تأکید بر اینکه باید بتوانیم سهم حداقل یک درصدی خود را در 80 میلیون هکتار اراضی ارگانیک جهان ایفا کنیم، یعنی رشد 20 برابری نسبت به وضعیت فعلی باید ایجاد کنیم تا در حداقل ها قرار بگیریم. خاطرنشان کرد: در برنامه پنجم، با اختلاط چند بحث توسعه روشهای بیولوژیک، IPM و ارگانیک مطرح شده بود، اما زمانی که تقسیم‌بندی دقیق صورت نمی‌گیرد، سهم ارگانیک نیز مشخص نیست، می‌توان صفر درصد را به ارگانیک اختصاص داد و 25 درصد را به روش دیگر یا برعکس، این تجربه نباید تکرار شود، ارگاینک بودجه خود را می‌طلبد، به آن یک ریال اختصاص بدهند و با توجه به بودجه تخصیص‌داده‌شده پاسخ بخواهند.
رضاپناه ادامه داد: برای جبران فاصله ما با دنیا باید سهم بگذاریم، سهمی برای دولت و سهمی برای مردم و اگر نتوانیم در کنگره بین‌المللی ارگانیک 2017 در هند، حضوری منسجم و اصولی داشته باشیم. عملاً نشان می‌دهیم که توان نظم‌بخشی در تولید ارگانیک را نداریم این در حالی است که ما شایستگی اجرای کار به‌صورت اثرگذار را داریم.
وی در پایان تصریح کرد: دو بال تحقق و توسعه نیازمند یک سر مغزدار، چشم بینا و دنباله‌ای زیبا و اثرگذار هستند که دولت این سر مغزدار است، رسانه چشم بینای آن و اعتبارات خون در گردش و در حال حرکت میتوانند تلقی شوند./
A-950218-01
دیدگاه تان را بنویسید