سناریوی کیوی‌های فاسدشده تا سیاست‌های خصمانه عربستان/ پوست‌اندازی بازارهای تجاری ایران از جنوب خلیج فارس به اروپا و روسیه

خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - فاطمه مهردادیان:

هفته گذشته خبری مبنی بر فساد 20 هزار تن کیوی در انبارهای استان مازندران در حالی در صداوسیما مورد بحث و بررسی قرار گرفت که به‌نظر می‌رسد این خبر از مبنا شایعه‌ای بیش نبوده و ناشی از نگرانی کشاورزان کیوی‌کاری است که محصولات آنها در سردخانه‌های این استان باقی مانده و تا پایان قرارداد آنها در آخر اردیبهشت‌ماه فرصتی باقی نمانده و راه برای صادرات هموار نشده است. آنچه در صداوسیما به آن پرداخته شده بود، فساد 20 هزار تن کیوی بوده است که به‌علت عدم عرضه در بازارهای شب عید و بعد از آن، ضایع شده و ضرر و زیان قابل توجهی روی دست کشاورزان گذاشته است.

نایب‌رئیس خانه کشاورز و مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان مرکبات به ایانا می‌گوید: خبر فساد 20 هزار تن کیوی از اساس شایعه‌ای بیش نبوده و به‌نظر می‌رسد نگرانی‌های کشاورزانی بوده است که محصولات آنها در سردخانه‌ها باقی مانده و هنوز راهی بازارهای داخلی یا صادراتی نشده است.

عنایت‌الله بیابانی می‌افزاید: در استان مازندران هشت تا 10 هزار تن کیوی، نه در انبار، بلکه در سردخانه‌ها وجود دارد که رقم بسیار کوچکی محسوب شده و به‌راحتی می‌تواند در بازارهای داخلی توزیع شود.

وی خاطرنشان می‌کند: علت باقی ماندن کیوی تا امروز در سردخانه‌ها ناشی از کاهش روابط اقتصادی ایران و کشورهای عربی به‌ویژه امارات متحده عربی است که پیش از این خریدار کیوی‌های ایران بود، اما به‌علت سیاست‌های خصمانه عربستان، سطح روابط خود را کاهش داده و محصولاتی که باید به بازارهای امارات می‌رفت، هنوز در سردخانه‌ها باقی مانده است.

بیابانی ادامه می‌دهد: البته چنین حجم اندکی در مقایسه با بازار میوه ایران رقم ناچیزی به‌شمار می‌آید که با ورود دولت و عرضه منظم آن می‌تواند ضمن جلوگیری از ضرر و زیان کیوی‌کاران، همه محصول باقیمانده در سردخانه‌ها توزیع شود.

وی تصریح می‌کند: اکنون هر کیلوگرم کیوی در سطح شهر تهران بین سه‌هزار و 800 تا پنج‌هزار تومان به فروش می‌رسد که نشان‌دهنده کشش مناسب بازار برای عرضه این محصولات است.

امارات، تجارت 30 میلیارد دلاری خود را با ایرانیان قطع نخواهد کرد

پس از تحولاتی که روابط سیاسی ایران و عربستان را تیره‌تر از قبل کرد و این کشور تلاش کرد برای قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران، سایر کشورهای عربی منطقه را به قطع ارتباط با ایران ترغیب کند، کشورهای بحرین، سودان و جیبوتی روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و امارات نیز سطح روابط خود را تا حد کاردار کاهش داد.

هرچند قطع روابط سیاسی بین دو کشور می‌تواند نقطه منفی برای هر دو طرف باشد، اما بررسی آمارهای تجارت میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس، نشان می‌دهد ایران تأمین‌کننده بسیاری محصولات مورد نیاز کشورهای عربی با قیمت مناسب بوده است و این کشورها ناگزیر خواهند بود با قیمت‌های گران‌تری کالاهای مورد نیاز خود را تأمین کنند.

امارات جزو بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران بوده و سطح رابطه دو کشور در سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده است، به‌طوری که بر اساس آمار گمرک در سال 1393، سه‌هزار و 774 قلم کالا به ارزش 11 میلیارد دلار از امارات به ایران وارد شده و در مقابل نیز میزان صادرات ایران به این کشور به یک‌هزار و هفت قلم به بیش از چهار میلیارد دلار رسیده است. چنین حجمی از مبادلات اقتصادی باعث می‌شود تا امارات نتواند سطح رابطه خود با ایران را به‌طور کامل قطع کند و تلاش می‌کند تجارت 30 میلیارد دلاری خود را با ایران نگه دارد.

استقبال اتحادیه اروپا از توسعه روابط تجاری با ایران

هرچند بحرین نیز در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس با درآمد 328 میلیون دلاری و صادرات 19 قلم کالا در کنار مبادلات 100 میلیون دلاری ایران و قطر قرار می‌گیرد و بعد از آنها تراز تجاری 200 میلیون دلاری ایران و عمان و تجارت 11 میلیارد دلاری کویت نیز برای این کشورها قابل توجه است، اما نکته آنجا است که اگر برای جایگزینی کشورهای حاشیه خلیج فارس که اکنون به تحریک عربستان درهای بازارهای خود را به روی محصولات ایرانی بسته‌اند، باید به فکر جایگزین باشیم.

با توجه به حل مشکلات بانکی ایران پس از تحریم به‌ویژه در پسابرجام، به‌نظر می‌رسد هند و پاکستان به‌عنوان شرکای جدید تجاری می‌توانند مورد ارزیابی قرار گیرند؛ پیش از اینکه ایران و هند به‌صورت مبادله‌های پایاپای تبادلات تجاری داشتند، اکنون دولتمردان هندی اعلام کرده‌اند که با بازگشایی سوئیفت، بهای نفت صادراتی ایران را به‌صورت دلار پرداخت خواهند کرد.

پاکستان نیز به‌عنوان یکی از شرکای اقتصادی سنواتی ایران به‌شمار می‌رود که با ورود به حوزه صنعتی و تمرکز بر سرمایه‌گذاری‌های سنواتی در داخل کشور می‌تواند شریک تجاری ایران و جایگزین مناسبی برای کشورهای عربی باشد. از سوی دیگر، با تیره شدن روابط ترکیه و روسیه همچنین این کشور با داشتن جمعیت 180 میلیون نفری، به مراتب جذابیت بیشتری نسبت به کشورهای کم‌جمعیت و کوچک عربی دارد و می‌تواند جایگزین آنها قلمداد شود. هرچند با لغو تحریم‌ها، تولید و صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی با وجود سیاست‌های شیطنت‌آمیز عربستان، پیش‌بینی می‌شود تا 500 هزار بشکه در روز افزایش یابد و تخفیف‌های عربستان نیز مانع از حضور نفت ایران در بازارهای اروپایی نخواهد شد، به‌نظر می‌رسد اتحادیه اروپا با اعزام بیش از 27 هیأت تجاری به ایران طی ماه‌های گذشته، علاقه‌مندی خود را برای توسعه روابط اقتصادی به‌ویژه در حوزه کشاورزی با کشورمان نشان داده و جذابیت‌های اقتصادی بیشتری نیز می‌تواند متوجه بازرگانان ایرانی برای هدایت از بازارهای عربی به بازارهای جدید باشد./

F-950227-02