ناقوس «زنگ زرشک» در گوش درختان
10 سال قبل برای نخستینبار مشاهده آفت «زنگ زرشک» در تعدادی از باغهای زرشک خراسان جنوبی گزارش شد، از آن زمان تاکنون در اثر تداوم پدیده خشکسالی، 670 هکتار از باغهای نخستین تولیدکننده زرشک ایران در شرق کشور به این آفت آلوده شده است.
به گزارش ایرنا، خراسان جنوبی با 14 هزار و 228 هکتار باغ زرشک و تولید سالانه 14 هزار و 999 تن، 98 درصد زرشک تولیدی کشور را در اختیار دارد.
آفت زنگ زرشک برای نخستینبار در سال 1385 در روستاهای خوان و نوقند شهرستان مرزی درمیان گزارش شد. در این مدت 670 هکتار باغهای شهرستانهای درمیان، بیرجند و زیرکوه دچار این آفت شد و شیوع آفت در باغهای زرشک استان روبه افزایش است. به گفته کارشناسان، یکی از علل شیوع آفت خشکسالی است که رمق درخت زرشک را گرفته و آهستهآهسته جانشان را میگیرد، درختانی است که با شرایط آب و هوایی استان بومیگزینی شدهاند.افزایش آفت زنگ زرشک باعث نگرانی کشاورزان استان شد، درخت زرشک هر 2 سال یکبار محصول میدهد و به ثمر نشستن هر درخت 5 تا 6 سال زمان میبرد. شیوع این آفت باعث شده که روستایی که تنها منبع درآمدش باغداری است از دسترنج چندین ساله خود مایوس شود.
بیمه پاسخگوی کشاورزان نیست
در چند سال گذشته کشاورزان با تبلیغ گسترده صندوق بیمه محصول کشاورزی به بیمه باغهای خود اقدام کردهاند و با شیوع آفت انتظار داشتند، بیمه خسارت وارده را پرداخت کند؛ اما امروز بیمه پاسخگو نیست.
جواد غنچه، مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان، اذعان داشت که درختان زرشک تنها در برابر حوادث طبیعی بیمهاند و این صندوق نسبت به پرداخت خسارت آفات متعهد نیست.
400 هکتار باغ آلوده به آفت زنگ زرشک
مدیر جهاد کشاورزی درمیان میگوید: نخستینبار آفت زنگ زرشک در سال 85 از سوی کشاورزان در روستاهای نوقند و خوان شهرستان گزارش شد.
وحید ضیائیان احمدی اضافه کرد: بهتدریج آفت به سایر نقاط شهرستان از جمله مناطق کوهستانی شیوع پیدا کرد. وی سطح زیرکشت محصول زرشک شهرستان را 2 هزار و 500 هکتار ذکر کرد و گفت: تاکنون 400 هکتار از باغهای منطقه به این آفت آلوده شده است.
وی پیشبینی کرد: با توجه به افزایش بارندگی در اسفند سال 94 و افزایش رطوبت هوا، این بیماری در سال 95 نسبت به سالهای گذشته شیوع بیشتری داشته باشد و میزان آلودگی به 450 هکتار افزایش یابد.
به گفته وی، آفت زنگ زرشک یا زنگ جارویی زرشک بیماری گیاهی با عامل قارچی است.وی با اشاره به اینکه برای مهار این بیماری نیاز به عزم عمومی باغداران است، افزود: بیشتر باغهای آلوده با بیش از 20 درصد، اراضی کشاورزی رها شده هستند.
خسارت آفت زنگ زرشک به کشاورزان
این مسئول اظهار کرد: شغل اصلی مردم شهرستان کشاورزی است، گسترش این آفت خسارت زیادی به باغداران درمیان وارد کرده است.
ضیائیان احمدی به کشاورزان و باغداران توصیه کرد: از به کاربردن کودهای حیوانی و شیمیایی در باغها آلوده اجتناب کنند.به گفته وی، همچنین هرس کلی باغ برای افزایش تهویه بین درختان و کاهش رطوبت ماندگار در سطح باغ در کاهش مقدار آلودگی و پیشگیری از شیوع آن مناسب است.وی تهیه دستورالعمل فنی، توزیع و اطلاعرسانی در بین باغداران، برگزاری کارگاههای آموزشی، تهیه و توزیع رایگان سموم مناسب برای مبارزه، تحقیقات برای شناسایی کامل و دقیق بیولوژی بیماری در منطقه و آزمایش کاربردی سموم جدید را از اقدامهای کنترلی برای مهار این آفت ذکر کرد.
سرعت انتشار آفت در اثر خشکسالی و رطوبت
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی میگوید: بهدلیل کاهش منابع آبی استان، 17سال خشکسالی و ضعف خاک، درختان زرشک با وجود مقاومت زیاد در مقابل بیماریها آسیبپذیر شدهاند. مهدی یوسفی بیان کرد: در میان آفتهایی که بهدلیل خشکسالی در استان افزایش یافته، زنگ زرشک بحرانیتر است.
به گفته وی، زنگ زرشک بیماری قارچی بسیار خطرناکی است که از سال 85 در بخش قهستان شهرستان درمیان و در روستای نوقند شناسایی شد. وی ادامه داد: علایم این آفت بهصورت تاولهایی پشت برگها و نیز روی سطح برگ است که به مرور زمان و پیشرفت بیماری به رنگ زرد درمیآید، در مواردی تمام سطح برگ را پوشانده و باعث کاهش فتوسنتز گیاه و کاهش ساختوساز مواد غذایی در گیاه میشود.
وی اظهار کرد: شاخههای روییده معمولاً از یک ناحیه خارج و به درخت زرشک حالت جارویی میدهد و به همین دلیل این بیماری به زنگ جارویی زرشک نیز معروف است. به گفته یوسفی، در صورت پیشگیری نکردن، این آفت باعث نابودی باغها شده و زیانهای جبرانناپذیری به بار میآورد. به گفته وی، رطوبت عامل گسترش این بیماری است به همین دلیل در دشتها با کاهش میزان رطوبت و افزایش تهویه هوا این بیماری کمتر میشود.وی یادآور شد: با توجه به روند خشکسالی و ضعف درختان سرعت انتشار آفت افزایش یافته و دیگر باغها را تهدید میکند.
آفت زنگ زرشک در باغهای زیرکوه
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه میافزاید: آفت زنگ، 150 هکتار از باغهای زرشک این شهرستان مرزی را در چند سال اخیر آلوده کرده است. محمد بنیاسدی عنوان کرد: مهمترین علت شیوع این آفت در باغهای زرشک منطقه تداوم 17سال خشکسالی در استان است.
وی با بیان اینکه این بیماری در برخی باغهای منطقه در حال گسترش است، افزود: اقدام کنترلی برای جلوگیری از شیوع آن با همکاری جهاد کشاورزی و کشاورزان در حال انجام است.وی با بیان اینکه خشکسالی در تشدید این بیماری تاثیرگذار است، گفت: درختان دچار آفت، بیمه هستند، ولی بیمه تنها محصول زرشک را در برابر حوادث طبیعی بیمه میکند و جوابگوی کشاورزان در برابر آفات و بیماریها نیست.
بنیاسدی تنها راه مبارزه با این آفت را هرس تمام باغهای زرشک و استفاده از قارچکش ذکر کرد.
وی بیان کرد: به کشاورزانی که مراجعه کردهاند، سم قارچکش تحویل شد و زرشککاران در صورت مراجعه پس از کار کارشناسی سم مورد نیاز را دریافت خواهند کرد. سال گذشته 3 هزار و 600 تن زرشک خشک از 3 هزار هکتار باغ شهرستان زیرکوه برداشت شد.
120 هکتار از باغهای بیرجند در دام زنگ زرشک
همچنین مدیر جهاد کشاورزی بیرجند گفت: آفت زنگ زرشک در 120 هکتار از باغ این شهرستان شیوع پیدا کرده است.محمدعلی محمدی با بیان اینکه این آفت از سال 90 در باغهای منطقه گزارش شد، افزود: در چند سال گذشته 30 هکتار از باغها سمپاشی شد.
وی مبارزه مکانیکی از جمله حذف و هرس شاخههای آلوده، تنظیم دوره آبیاری، استفاده نکردن از کود ازت برای کاهش سطح رشد درخت، استفاده از کود پتاس برای افزایش مقاومت درخت به آفات و آموزش به کشاورزان را از اقدامات کنترلی در برابر این آفت ذکر کرد.به گفته وی، سرعت انتشار این آفت بستگی به میزان رطوبت پای درخت دارد و در بیرجند با توجه به اقدامهای کنترلی این آفت تنها به صورت لکهای مشاهده میشود. وی ادامه داد: خشکسالی در روند انتشار این آفت از نظر ضعف درختان در برابر آفات تاثیرگذار است.
آفت زنگ زرشک مشمول بیمه نیست
مدیر صندوق بیمه کشاورزی خراسان جنوبی میگوید: از بین رفتن زرشک در اثر عوامل طبیعی مشمول بیمه است و هنگام انعقاد قرارداد با متقاضی عوامل تحت پوشش بیمه به صورت مکتوب مشخص میشود.
جواد غنچه با بیان اینکه صندوق توسعه بخش کشاورزی محصول را در برابر حوادث طبیعی بیمه میکند، افزود: صندوق بیمه در خارج از این موارد جوابگوی کشاورزان نیست. وی بیان کرد: تاکنون در تمام پوشش محصول باغی و زراعی عامل آفت و بیماری تحت پوشش بیمه قرار نگرفته و در سالهای آینده پیگیر این موضوع هستیم.
دیدگاه تان را بنویسید