فروش هوای تازه روستا به مردم شهرهای آلوده / یک بطری هوای تازه ٢١٣ دلار

شیوا سعیدی | صنعتی‌شدن جهان به آلودگی بیشتر آن منجر شده است. درهمین راستا سهم سالانه آلودگی هوا تا‌ سال ۲۰۶۰ میلادی معادل یک‌درصد تولید ناخالص داخلی اقتصاد جهانی خواهد بود که معادل ۲تریلیون و۶۰۰‌میلیارد دلار است. همچنین با تداوم آلودگی هوا، سالانه ۳۳۰دلار به هر فردی ضرر اقتصادی وارد می‌شود و سهم سالیانه هزینه‌های درمانی مرتبط با آلودگی هوا تا‌ سال ۲۰۶۰ میلادی به ۱۷۶‌میلیارد دلار می‌رسد.

هرچند آلودگی هوا پدیده ناخوشایندی است که شهرها با آن دست به گریبان هستند اما مقابله با کشورهایی که میزان آلودگی آنها بیش ازحد مجاز است، اکنون به کسب‌وکاری پررونق برای مردم اقصی‌نقاط تبدیل شده است. صنعت تولید و ساخت دستگاه‌های تهویه هوا و ماسک و صادرات آنها به هند و چین اکنون بسیار پرسود است. ازسوی دیگر برخی با ایده‌هایی عجیب و غریب مانند فروش هوای تازه به مردم شهرهای آلوده، درآمدهای خوبی از این طریق برای خود دست و پا کرده‌اند.

تجارتی که از یک شوخی شروع شد

شاید این روند یک حقه یا بازی به نظر برسد اما ایده خرید هوای تازه و خوب یک روستا در بطری در شهرهایی که آلودگی بسیاری دارند، مانند پکن و شانگهای بسیار محبوب است.

درحقیقت به نوشته abc news مردم این شهرها حتی حاضرند بیش از ١٦٠دلار برای یک بطری هوا بپردازند. لئو دواتس انگلیسی نیز از این فرصت استفاده کرده و هوایی را که از مناطقی مانند یورکشایر، سامرست و ولز جمع‌آوری می‌کند، می‌فروشد. هوای هرکدام از این مناطق را می‌توان به‌طور دقیق و با جزییات برای افرادی که آن را نمی‌شناسند، تعریف کرد.

به‌عنوان مثال، هوای منطقه ولز خنک است و بوی علف‌های تازه را درخود دارد. ازسوی دیگر هوای منطقه‌ای مانند سامرست کیفیت‌های غیرقابل توصیف درخود نهفته است. دی‌وات ٢٧ساله تاکنون ١٨٠ بطری از هوای این مناطق را به‌عنوان کالایی لوکس درچند هفته فروخته است. به گفته او، برخی اوقات مشتریان هوای مناطق مختلف درشرایطی خاص را طلب می‌کنند. دی‌واتس در ادامه می‌گوید: برای انجام درخواست آنها باید گاهی روی کوه‌ها یا ته دره‌ها برویم. برخی مردم تقاضای هوای تندباد یا نیمه‌شب را دارند. البته شرکت دی‌واتس نخستین موسسه‌ای نیست که برای اکسیژن قیمت تعیین می‌کند.

سال گذشته یک شرکت نوپای کانادایی فروش بطری‌های پلاستیکی حاوی هوا را به‌عنوان یک شوخی در سایت «ای- بی» آغاز کرد. این شرکت هنگامی که هربطری را به قیمت ٢١٣دلار(١٠٥پوند) فروخت، متوجه شد بازاری واقعی برای این کالا وجود دارد. پس از آن این شرکت هوای کوهستان‌های راکی را جمع‌آوری کرده و آن را درچین به قیمت ١٠٠ یوان می‌فروخت، این قیمت ٣٣برابر گران‌تر از یک بطری آب بود! این شرکت‌ها توصیه می‌کنند چنین هوای گران‌قیمتی را برای مواقعی خاص مصرف کنید، مانند زمانی‌که فرد فعالیت زیادی داشته، تمایل دارد برای درس خواندن تمرکز یا به موقع ورزش کند.

طبقه متوسط بازار هدف اسپری‌های هوا

علاوه بر لئو دی‌وات انگلیسی جان دیکینسون و تئو رویگروک استرالیایی نیز فروش هوا را به کسب‌وکاری برای خود تبدیل کرده‌اند. آنها هم مانند دی‌وات هوا را درون قوطی‌های فلزی محبوس می‌کنند و به مردم شهرهای آلوده آسیایی می‌فروشند. آنها هم اکسیژن نقاط جالب و خوش آب و هوای استرالیا را می‌فروشند. هوای نقاطی مانند کوهستان‌های آبی، ساحل باندی، ساحل تاسمانیا و غیره. همچنین می‌توان از شرکت آنها یک قوطی هوای تازه نیوزلند را به قیمت ٢٠دلار خرید!

دیکینسون در گفت‌وگویی با نشریه «Mashable Australia» می‌گوید: تصمیم دارم قسمتی از بهشت استرالیا را با افراد دیگر قسمت کنم. این‌طوری دیگر لازم نیست دور دنیا مسافرت کنید تا متوجه شوید آب و هوای این‌جا چگونه است. هریک از این قوطی‌ها حاوی ١٣٠ تا ١٤٠ نفس عمیق است. فرد می‌تواند با قراردادن ماسک پلاستیکی هوای تازه را وارد دهان و بینی خود کند.

دیکینسون دراین‌باره توضیح می‌دهد: می‌توان این قوطی‌ها را همراه خود به هرجایی برد و آن را از اکسیژن آن منطقه پرکرد. مشتری فقط ٣٠٠دلار برای یک اسپری هوای فشرده که درهمه مغازه‌ها وجود دارد، پرداخت نمی‌کند. درحقیقت این محصول یک ماشین تخصصی است. چالش این صنعت در آن است که هوای تازه را برداشت کرده و آن را به همان شکل به مصرف‌کننده برساند. به گفته دیکینسون طبقه متوسط چین بازار هدف این کالا هستند. آنها به شدت به هرمحصولی که سلامتشان را بهبود دهند، علاقه دارند. مردم این طبقه اکنون اطلاعات و آگاهی زیادی درباره بهداشت دارند و به هرطریق سعی می‌کنند سلامت خود را تضمین کنند، اما واقعیت اینجاست که آنها نمی‌توانند هوایی که تنفس می‌کنند را تغییر دهند.

هند بازار بعدی برای تجارت هوا

یکی دیگر از شهرهای آلوده دنیا دهلی پایتخت هنداست. در این شهر مقامات محلی سعی دارند از طریق اقداماتی متعدد مانند محدودیت‌های ترافیکی و منع عبورومرور تاکسی‌های بنزینی، آلودگی را کنترل کنند. اکنون پس از پکن، دلهی به مقصد دوم صادرات هوای پاک یکی از شرکت‌های صادر‌کننده هوا تبدیل شده است. شرکت کانادایی «ویتالیتی ایر» پس از فروش محصولات خود به چین، این‌بار هندوستان را هدف گرفته است. این شرکت اعلام کرده همچنان چین بزرگترین بازار هدفش است اما تخمین می‌زند فروش هوا به هندوستان در آینده سودآوری بیشتری داشته باشد. این شرکت تصمیم دارد درهند بطری‌های ٨ لیتری هوای تازه را از منطقه Banff را در فروشگاه‌های بزرگ بفروشد. این شرکت درحال حاضر مشغول آزمایش ٢٠٠ بطری برای صادرات به هند است. این محصول به قیمت ٣٢دلار در وب‌سایت شرکت عرضه می‌شود اما قیمت آن درهند هنوز مشخص نشده است. درسال ٢٠١٥ میلادی برای نخستین مرتبه سطح آلودگی هوا در هند از چین بیشتر شد. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، دهلی سیزدهمین شهر آلوده دنیا به حساب می‌آید. با توجه به نبود سیاست‌های لازم، سطح آلودگی هوا سبب شده کسب‌وکار تولید دستگاه‌های تصفیه هوا و ماسک‌های ضد آلودگی رونق بگیرد.

بازار ١٠٠‌میلیارد یوانی ماسک‌های ضد آلودگی

اما سودآوری آلودگی هوا به همین نقطه ختم نمی‌شود. یکی از راه‌های ساده جلوگیری از ورود آلودگی به سیستم تنفسی استفاده از ماسک است. شهروندان چینی به طرز جنون‌آمیزی به استفاده از ماسک‌های ضدآلودگی روی آورده‌اند. آلودگی هوا به خلق صنعتی چند‌میلیون دلاری منجرشده که درآن بسیاری از محصولات حتی نمی‌توانند ساده‌ترین نوع حمایت برای مصرف‌کننده را فراهم کنند.

این درحالی است که مقامات میلیاردها دلار در پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا با آلودگی هوا مقابله کنند اما تاکنون هیچ راه‌حلی نتوانسته مشکلی را که خودروها، واحدهای صنعتی زغال‌سنگی و کارخانه‌های قدیمی ‌ایجاد کرده‌اند، برطرف کند. قیمت گران‌ترین ماسک ١٩٩ یوان (٣٢,١٥ دلار) است که البته این نوع با ارزان ترین نمونه آن‌که یک ماسک یک‌بار مصرف یک یوانی است، تفاوت چندانی ندارد.

درحال حاضر نمونه‌های مختلفی از ماسک‌های ضد گردوغبار دراین کشور وجود دارد. با این وجود بیشتر مردم این کشور از ماسک‌های پنبه‌ای ارزان‌قیمت برای محافظت در برابر آلودگی استفاده می‌کنند. بسیاری از شرکت‌ها می‌گویند کالایشان آلودگی را ٩٩‌درصد کاهش می‌دهد اما هیچ استاندارد ملی برای اندازه‌گیری آن وجود ندارد. بسیاری از سرمایه‌گذاران اکنون این فرصت را غنیمت شمرده‌اند و مشغول سرمایه‌گذاری در تولید ماسک‌های ضدآلودگی هستند. به هرحال تخمین‌زده می‌شود ارزش بازار تولید ماسک‌های ضدآلودگی درچین به ١٠٠‌میلیارد یوان تا ٥‌سال آتی برسد. این درحالی است که به نوشته سایت تحلیلی کوارتز، مصرف‌کنندگان چینی ٨٧٠‌میلیون یوان (١٤١‌میلیون دلار) برای خرید آنها از وب‌سایت‌های آنلاین هزینه کردند.

آلودگی در هند به سود شرکت سوئدی

درهند نیز بازار تصفیه‌کننده‌های هوا بسیار داغ است. به گفته جایانتی سینگ مدیر بخش محصولات تصفیه هوا در شرکت فیلیپس، طی سال‌های ٢٠١٠ تا ٢٠١٥ میلادی ارزش این بازار از صفر به بیش از ١٥٠ کرور(٢٣,٤٥‌میلیون دلار) رسیده است. این صنعت با سرعت ٤٥%CAGR (نرخ رشد ترکیبی سالانه) رشد می‌کند اما کارشناسان معتقدند این صنعت با سرعت ٥٥ تا ٦٠%CAGR در ٤‌سال آتی رشد خواهد کرد. شوندو مازومدار مدیر بخش دستگاه‌های تهویه هوای شرکت شارپ می‌گوید: این ارقام واقعا ناچیز است. ما اکنون محصولاتمان را به مردمی ‌می‌فروشیم که در برابر مشکلات تنفسی قرار دارند و به شدت نیازمند راه‌حل‌های دیگر هستند، اما هنگامی که مردم هند متوجه شوند میزان آلودگی هوای داخل خانه‌ها چقدر است، حجم فروش محصولات‌مان به اندازه حجم بازار تصفیه‌کننده‌های آب یعنی ٧٦٠‌میلیون دلار خواهد رسید. در این کشور قیمت هر واحد تصفیه‌کننده هوا بین ٢٣٤ تا ١٤٨٥دلار است. به‌عنوان مثال شرکت سوئدی Blueair ،٧٠‌درصد کل فروش خود را مدیون گسترش آلودگی درهند است. همچنین خارجی‌های ساکن هند نیز ٥٠‌درصد فروش فیلیپس را به خود اختصاص می‌دهند. با این وجود هنوز هم این مشکل وجود دارد که هیچ‌کس نمی‌داند میزان تاثیرگذاری دستگاه‌های تصفیه هوا چقدر است. هرچند پزشکان و کارشناسان درمانی معتقدند این ماشین‌ها می‌توانند هوای پاک فراهم کنند اما دقیقا نمی‌توانند مشخص کنند این دستگاه‌ها از حمله‌های تنفسی میان افراد در معرض بیماری‌های تنفسی جلوگیری می‌کند یا خیر.