ثبات در سیاست‌های صادراتی، مهم‌تر از پرداخت مشوق

یک استاد اقتصاد کشاورزی گفت: دولت به جای پرداخت مشوق‌های صادراتی، باید ثبات در سیاست‌ها را در اولویت قرار دهد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) بحث ارائه مشوق برای صادرات محصولات کشاورزی در سال جاری با موضوع لبنیات، کلید خورد. پس از آن تولیدکنندگان مرغ وارد گود شدند و به اندازه نصف شرکت‌های لبنی، از دولت یارانه خواستند. در حال حاضر نیز آخرین متقاضی، اتحادیه میهن به نمایندگی تولیدکنندگان تخم‌مرغ است. البته ایانا بیش از یک ماه پیش در گزارش مفصلی، مجموع متقاضیان مشوق صادراتی را معرفی و اعلام کرد: " برای صادرات لبنیات، مرغ و تخم‌مرغ حداقل ۳۴۰ میلیارد تومان لازم است؛ چیزی حدود همان مبلغی که سال ۹۳ برای کمک به لبنیات و تنها به‌عنوان یارانه اختصاص یافته بود . "

در همین راستا یکی از استادان اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز به ایانا گفت: به نظر می‌رسد، ثابت ماندن قوانین مربوط به تجارت، از اهمیت بیشتری نسبت به پرداخت مشوق در این زمینه، برخوردار باشد.

بهاءالدین نجفی، با اشاره به مخالفت خود در خصوص ارائه مشوق‌های صادراتی، افزود: اگر کشور ما درباره تولید یک یا چند محصول، مزیتی نسبی دارد، پس باید مقوله صادرات، روند طبیعی خود را طی کند و دیگر پرداخت مشوق، معنایی نخواهد داشت، اما اگر مزیتی در کار نیست، آنگاه صادرات، توجیهی ندارد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد، با این سیاست، دچار نوعی پارادوکس شده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: بر کسی پوشیده نیست که همیشه صادرات محصولات کشاورزی تابعی از وضعیت تولید و میزان تقاضای داخلی بوده است. به عبارتی، در مواقعی حتی خروج برخی محصولات از کشور، ممنوع اعلام شده است. به همین دلیل، برخی بازارها از دست رفته و بازیابی مجدد آنها مانع بزرگی سر راه تجار محسوب می‌شد. این دقیقا همان لحظه‌ای است که به تصمیم‌گیری برای ثبات در سیاست‌ها مربوط می‌شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: البته اکنون کشور با محدودیت منابع آبی نیز دست و پنجه نرم می‌کند که این عامل نیز در جلوگیری از توسعه صادرات، مزید بر علت شده است.

نجفی معتقد است که اگر دولت به جای صرف هزینه در هل دادن صادرات محصولات کشاورزی، زیرساخت‌ها و بسترهای لازم جهت تولید ارزان‌تر را فراهم کند، بسیار ارزانده است. به عبارتی، باید بستر مناسب برای کاهش هزینه‌های تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی ایجاد شود تا هم صادرات برای تولیدکننده توجیه اقتصادی داشته باشد و هم مصرف‌کننده داخلی از مزیت‌های آن بهره‌مند شود.

وی با بیان اینکه کشورهای پیشرفته نیز گاهی برای صادرات برخی محصولات‌شان، جوایز صادراتی ارائه می‌دهند، تصریح کرد: آنها البته برای تقویت بخش کشاورزی در موقعیت‌های مختلف، کارهای متفاوتی را انجام می‌دهند. به هر ترتیب، اولویت آنها افزایش بهره‌وری و کمک‌های مستقیم به کشاورز و خدمات متنوع حمایتی است.

نجفی در پایان اظهار داشت: اما شرایط ما بسیار متفاوت از کشورهای دیگر است. ما باید ابتدا در بسترسازی برای کاهش هزینه‌های تولید، بسترسازی کنیم و از طرف دیگر، همان‌طور که عنوان شد، در سیاست‌ها ثبات داشته باشیم./

V-950413-01