تدوین پیش‌نویس طرح قانون جامع توسعه روستایی کشور/ پیشنهاد تشکیل سازمان توسعه روستایی زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی

پیش‌نویس طرح جامع توسعه روستایی توسط دانشگاه تهران و به سفارش و نظارت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تدوین شد. در این پیش‌نویس بر تشکیل سازمان توسعه روستایی زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی تأکید شده است.

به گزارش خبرگزاری ایانا، معاونت پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در طرح خود ذکر کرده که برای تدوین این قانون، ابتدا سوابق قوانین و ساختارهای متولی توسعه روستایی و عشایری و نقاط ضعف و قوت آنها و سپس ساختارهای موفق کشورهای دیگر در زمینه تدبیر امور روستایی و عشایری مطالعه شد. بر اساس این گزارش در نهایت به‌منظور تدوین پیش‌نویس مذکور با 27 نفر از برجسته‌ترین صاحب‌نظران توسعه روستایی و عشایری کشور از دانشگاه‌های شهیدبهشتی، تهران، خوارزمی و... و نیز کارشناسان ارشد دستگاه‌های اجرایی مرتبط، به‌منظور تبیین موانع اساسی و تدوین الگوی مناسب متولی توسعه روستایی و عشایری، مصاحبه عمیق و انفرادی (با هر نفر به‌طور متوسط 91 دقیقه) صورت گرفت و در خاتمه، متن پیش‌نویس طرح جامع توسعه روستایی تدوین شد.

این گزارش می‌افزاید که پیش‌نویس مذکور با تأکید بر کم درآمدترین گروه‌ها، اهداف توسعه روستایی شامل تغییر با هدف کاهش فقر، ارتقاء خوداتکایی و مشارکت گسترده‌تر مردم، تمرکز بر رشد اقتصادی فراگیر و توزیع درآمد با هدف شکل‌گیری جامعه عادلانه‌تر تدوین شده است.

در ادامه، این طرح با توجه به اهمیت راهبردی نواحی روستایی و عشایری بر نقش اساسی نواحی روستایی و عشایری به‌عنوان کانون تولید کشور، در تأمین استقلال ایران به‌ویژه از منظر امنیت غذایی تأکید شده و ازجمله در بیان اهمیت راهبردی نواحی روستایی و عشایری آمده است: این مناطق "علاوه بر کارکردهای اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی، از کارکرد امنیتی به‌ویژه از منظر استقرار بهینه جمعیت در نقاط مرزی برخوردارند. این نواحی در نظام جمهوری اسلامی و از نگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، به‌ویژه در اقتصاد مقاومتی و الگوی پیشرفت و عدالت جایگاه اساسی دارند. نواحی روستایی و عشایری، به معنای واقعی کلمه می‌توانند از طریق توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط رقابت‌پذیر، الگوی واقعی رشد درون‌زا و برون‌گرا را در کشور ارائه دهند. علاوه بر این، تمرکززدایی، توقف روند انفجار جمعیتی کلانشهرها و شهرهای بزرگ و مقابله با رشد بی‌محابای شهرها و توقف روند سریع تغییر کاربری اراضی کشاورزی در گرو توجه همه‌جانبه به موضوع توسعه روستایی است."

برخی رئوس مهم طرح قانونی پیشنهادی شامل موارد زیر هستند:

1- تنظیم و ارائه کلیه اعتبارات مربوط به عمران و توسعه روستایی و عشایری در بودجه سنواتی تحت پیوستی با عنوان "توسعه روستایی و عشایری پایدار" به‌منظور ایجاد شفافیت، انسجام، پیوستگی و حصول دقت در اعتبارات توسعه روستایی و عشایری و نیز تدوین جامع طرح و برنامه‌های توسعه روستایی؛

2- تشکیل سازمان توسعه روستایی زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی و با تشکیل کمیته بین بخشی تا انتهای سال نخست برنامه ششم توسعه؛

3- تبدیل کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به کمیسیون کشاورزی و توسعه روستایی؛

4- تشکیل کمیته‌های راهبری توسعه روستایی استان، شهرستان و دهستان، با هدف ارتقای جایگاه روستاها و مناطق عشایری در برنامه‌ریزی‌ها و اعتبارات استانی و شهرستانی، هم‌افزایی و هم‌گرایی بین دستگاه‌های اجرایی، افزایش توجه به قابلیت‌ها، محدودیت‌ها و اولویت‌های محلی و نظرات مردم در تدوین، اجرا و ارزشیابی طرح‌ها و برنامه‌های توسعه روستایی و عشایری و تسریع در اجرای آنها؛

5- تهیه و تصویب راهبردها و برنامه‌های ملی توسعه پایدار روستایی و عشایری به منزله چارچوب هماهنگ‌کننده بین دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری؛

6- بازنگری در قانون تقسیمات کشوری در مورد تعاریف و ملاک‌های روستا و شهر در راستای جلوگیری از تبدیل بی‌رویه روستاها به شهر؛

7- تعیین حریم برای روستاهای بالای 50 خانوار در چارچوب ضوابط و طرح‌های بالادستی با هدف پیش‌بینی و حفظ اراضی ضروری و مناسب برای توسعه بنگاه‌های اقتصادی روستاها متناسب با آمایش سرزمین، کنترل رشد بی‌رویه شهرها، نظارت بیشتر بر ساخت و سازهای خارج از محدوده روستاها و سازماندهی و هدایت ساخت و سازها به خارج از اراضی حاصلخیز کشاورزی؛

8- ارتقای طرح هادی روستایی به طرح توسعه روستایی با مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی، به‌منظور تعیین اهداف و راهبردها و جهات توسعه، به‌ویژه ترسیم برنامه اقدام تحقق اقتصاد مقاومتی در روستاهای بالای 50 خانوار و کانون‌های عشایری؛

9- توسعه گردشگری پایدار روستایی و کشاورزی در چارچوب ارزش‌های اسلامی؛

10- ایجاد و سازماندهی نظام فنی روستایی کشور به منظور افزایش بهبود کارآیی، اثربخشی و تناسب و سازگاری طرح‌ها و برنامه‌های روستایی و عشایری با شرایط و هویت متمایز این سکونتگاه‌ها؛

11- تهیه و اجرای طرح پژوهانه (فلوشیپ) توسعه روستایی برای دانش‌آموختگان ذی‌صلاح مقطع کارشناسی، توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، به‌منظور پرورش مدیران و تسهیلگران جوان، کارآمد و آشنا به مشکلات روستاها و مناطق عشایری؛

12- اعطای کمک‌های فنی - اعتباری مناسب برای توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط دارای توجیه اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی در یک یا چند روستا یا مناطق عشایری، با توجه به قابلیت‌های آمایشی، نیازها و اولویت‌های محلی و بر اساس رویکرد زنجیره‌ای؛

13- تهیه طرح‌های منظومه روستایی با اولویت کانون‌های جمعیتی، قطب‌های تولید کشاورزی، صنعتی، گردشگری و معدن، برای سازماندهی روستاها و مناطق عشایری، سطح‌بندی و توزیع فعالیت، مدیریت بهینه خدمات عمومی و تأمین مایحتاج روستاییان و عشایر با حداقل هزینه سفر و تعیین مزیت‌های اقتصادی کلی منظومه‌های روستایی و کانون‌های عشایری.

متن کامل را می‌توانید به‌صورت PDF از اینجا دریافت کنید ./