کشاورزی ایران از رنجی که می‌برد.../ صادرات مازاد، ناشی از سوءمدیریت است

خط‌مشی کلان وزارت جهاد کشاورزی تعامل و رقابت با دنیا و نه ستیز و نیز خلق مزیت و ارزش و استفاده از فرصت‌های پیش‌آمده است، به این معنی که می‌خواهیم ضمن ایجاد ارتباط و برخورداری علم روز کشاورزی، قدرت چانه‌زنی خود را در رقابت با اتحادیه اروپا یا روسیه افزایش بدهیم.

فاطمه پاسبان، عضو هیأت علمی پژوهشی مؤسسه برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با بیان این مطلب گفت: "در 20 سال آینده کشورها تنها توانایی تولید برای مصرف جمعیت خود خواهند داشت؛ بنابراین این پرسش جدی است که ایران گندمش را از کجا باید وارد کند؟ آیا با تأکید بر منفعت اقتصادی، نباید برای نسل فعلی و نسل بعدی در 20 سال آینده برنامه‌ریزی کنیم؟ همان‌طور که ما به فکر منابع آب و خاک خود هستیم، کشورهای دیگر نیز به فکر منابع آب و خاک خود هستند."

وی در بخش دیگر از این گفت‌وگو درباره صادرات مازاد تولید در بخش‌های مختلف محصولات و صنایع کشاورزی افزود: "صادرات مازاد ناشی از سوءمدیریت است و نه مدیریت صحیح. چون نتوانستیم مدیریت بکنیم، محصول روی دستمان مانده است. صادرات معنایش بهینه‌سازی منابع برای ایجاد تقاضا کالاهای داخلی در بازار هدف در جهت ایجاد یک ارزش اضافی است."

عضو هیأت علمی پژوهشی مؤسسه برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه کشاورزی خانوادگی در کشورهای توسعه یافته نهادسازی شده است، خاطرنشان کرد: "دولت در این کشورها نهادهای خانوادگی را به قدری توانمند کرده که بدون دخالت دولت، همه کارها از تولید گرفته تا بازاریابی و فروش را خودشان انجام می‌دهند. در این مسیر بابت تشکل‌سازی آنها سرمایه‌گذاری کرده است. ما در کشورمان چنین سرمایه‌گذاری‌هایی نمی‌بینیم. به همین دلیل پای سلف‌خر و نزول‌خوار به‌راحتی به مزارع‌مان باز می‌شود و سود کشاورز را به یغما می‌برد... زنجیره عرضه محصولات، باعث می‌شود که مازاد تولید هم شکل نگیرد."

پاسبان "زنجیره عرضه" را باعث "افزایش کارآیی و کاهش هزینه تمام‌شده" ذکر کرد و ادامه داد: "به‌دلیل نبود سیستم عرضه نمی‌دانیم چه گروه‌هایی نیاز به پول دارند و این پول چگونه باید عرضه شود؛ این درحالی است که بسیاری از افراد که ارتباطی با کشاورز و کشاورزی نداشته‌اند، از وام برای مقاصد دیگری استفاده کرده‌اند، اما بررسی جدی‌ای روی این موارد صورت نگرفته است."

وی وزارت جهاد کشاورزی را وزارتخانه‌ای ذکر می‌کند که از کمبود متخصص رنج می‌برد به همین دلیل قادر نبوده کارنامه موفقی در بخش کار راهبردی از خود ارائه دهد.

پاسبان با اشاره به اینکه "این حرف تکراری است که بحث آمایش سرزمین در حوزه کشاورزی را باید تدوین کنیم" درباره نقش متخصصان در این وزارتخانه تصریح کرد: "متخصص است که به مدیر خود اندیشه می‌دهد، بسیاری در این بخش بازنشسته شده‌اند و یک خلاء بسیار عمیق در این زمینه‌ها مشاهده می‌شود. وزارت جهاد کشاورزی خود از یک پایگاه داده‌های منسجم واقعی برخوردار نیست. یک الگوی پیش‌بینی که بتواند بگوید تولید امسال چقدر خواهد شد، چه کمی و کاستی‌هایی داریم، آیا باید صادر کنیم و آیا باید وارد کنیم، واقعاً نداریم. هر وزیری که به وزارت جهاد کشاورزی گمارده شود، تا این معضلات وجود دارد کاری از پیش نمی‌رود."

متن کامل این گفت‌وگو به‌زودی در ایانا منتشر می‌شود./

D-950503-01