راهکار کشاورزی هند برای مقابله با تغییرات آب و هوا/ تغییر اقلیم چه محصولاتی را کاهش یا افزایش می‌دهد؟

تغییرات آب و هوا، باعث می‌شود تا تغییرات طولانی مدت و قابل توجهی در الگوهای پیش‌بینی‌شده آب و هوایی یک منطقه (یا کل جهان) ایجاد شود.

به گزارش ایانا، این تغییرات ممکن است ده‌ها، صدها یا شاید میلیون‌ها سال طول بکشد تا روی دهد؛ این در حالی است که افزایش فعالیت‌های انسانی مانند صنعتی شدن، شهرنشینی، جنگل‌زدایی، کشاورزی، تغییر در الگوی استفاده از زمین‌های کشاورزی، باعث شده تا گازهای گلخانه‌ای منتشر شده و در نتیجه تغییر آب و هوایی زودهنگام را باعث ‌شود.

تغییر آب و هوا شامل افزایش دما، تغییر در بارش و افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن ( CO 2 ) هوا، است . افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن هوا، می‌تواند اثر مستقیم بر نرخ رشد محصولات کشاورزی داشته باشد. تغییرات دما، بارش و تابش نور آفتاب می‌تواند روی بهره‌وری گیاهی و حیوانی اثر بگذارد. در نهایت، افزایش سطح آب دریاها (طغیان دریا و رودخانه) و بالا رفتن میزان شوری آب‌های زیرزمینی در مناطق ساحلی، باعث از دست دادن زمین‌های کشاورزی خواهد شد.

کشاورزی هند

با توجه به این که کشاورزی هند وابسته به بادهای موسمی است، هرگونه تغییر در روند بادهای موسمی و افزایش دما، می‌تواند روی کشاورزی این کشور تأثیرگذار باشد. در جلگه سند و گنگ (جلگه سند و گَنگ، جلگه پهناور و حاصلخیزی است که بیشتر، شمال و شرق هندوستان، بخش اعظم پاکستان و همه بنگلادش را دربر می‌گیرد) این تغییرات از پیش از فصل موسمی روی بازده محصولی مانند گندم (با توجه به گزارش هیأت شورای اقلیمی سازمان ملل IPCC (1) در سال ٢٠٠٧، افزایش 0.5 درجه سانتیگراد در دوره زمانی 2010 - 2039) تأثیر می‌گذارد. در ایالت‌‌های جارکند ( Jharkhand ) (2) ، اودیشا ( Odisha ) (3) و چتیسگار ( Chhattisgarh ) (4) ، در زمان خشکسالی شدید (به‌طور تقریبی هر پنج سال، یک سال خشکسالی روی می‌دهد) باعث از دست رفتن ٤٠ درصد برنج تولیدی و ارزش تخمینی 800 میلیون دلار می‌شود.

افزایش دی‌اکسیدکربن به میزان 550 ppm ( Part Per Million : تعداد ذرات در میلیون، روشی برای تعیین مقدار غلظت مواد است)، ‌باعث افزایش بازده 10 تا 20 درصدی برنج، گندم، حبوبات و دانه‌های روغنی می‌شود. افزایش یک درجه‌ای دما بازده گندم، سویا، خردل، بادام‌زمینی و سیب‌زمینی را سه تا هفت درصد کاهش می‌دهد. این میزان درصد زیان، با افزایش دما بیشتر خواهد شد. همچنین تا سال 2020، بسیاری از محصولات با کاهش بهره‌وری روبه‌رو خواهند شد و انتظار می‌رود این کاهش بهره‌وری تا سال 2100 به‌دلیل افزایش دما، تغییرات بارش و کاهش میزان آب با میزان 10 تا 40 درصدی روبه‌رو شود.

بیشترین تأثیر ناشی از تغییرات آب و هوا روی محصولات دیم (محصولاتی که با باران آبیاری می‌شوند و 60 درصد از زمین‌های زراعی، زیر کشت این نوع محصول است)، خواهد بود. پیش‌بینی شده است افزایش درجه حرارت تا 0.5 درجه در زمستان، باعث کاهش بازده گندم دیم شده و میزان بازده به حدود 408 کیلوگرم در هکتار می‌رسد. همچنین از سوی دیگر افزایش دما در بهبود عملکرد برخی محصولات مانند نخود، ذرت، سورگوم (5) و ارزن و نارگیل در سواحل غربی و در بازدهی سیب‌زمینی، خردل و سبزیجات در شمال غرب هند به‌دلیل کاهش صدمات ناشی از سرمازدگی تأثیر خواهد داشت. گفتنی است به‌دلیل خشکسالی‌ و سیل، احتمال دارد تا افزایش تنوع در محصولات کشاورزی روی دهد.

مطالعات اخیر مؤسسه تحقیقات کشاورزی هند (6) نشان می‌دهد، با افزایش یک درجه حرارت در طول دوره رشد، امکان از دست رفتن چهار تا پنج میلیون تن گندم وجود دارد. همچنین میزان برنج با افزایش دما تا دو درجه سانتیگراد، تقریباً به یک تن در هکتار کاهش می‌یابد.

در راجستان ( Rajasthan ) (7) ، افزایش دو درجه‌ای دما باعث کاهش 10 تا 15 درصد تولید ارزن شده است. اگر دما بین سه و 3.5 درجه افزایش یابد، میانگین بهره‌وری سویا پنج درصد نسبت به سال 1998 با کاهش روبه‌رو می‌شود. این در حالی است که کشاورزان در مناطق ساحلی گجرات و مهاراشترا که از مناطق حاصلخیز هند هستند، با طغیان آب رودخانه‌ها و افزایش شوری آب،‌ آسیب خواهند دید.

امنیت غذایی

همچنین تغییرات آب و هوایی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم روی امنیت غذایی تأثیر دارد. هرگونه تغییر در پارامترهای آب و هوایی مانند دما و رطوبت می‌تواند روی رشد محصول تأثیر مستقیم بگذارد. حوادثی مانند سیل و خشکسالی، که ناشی از تغییرات آب وهوایی است، باعث از دست دادن محصول و ایجاد شرایط نامناسب زمین‌های زراعی می‌شود که در نتیجه تهدیدی برای امنیت غذایی به شمار می‌آید. تغییرات زیست‌محیطی و چگونگی مقابله با آن می‌تواند روی امنیت غذایی تأثیرگذار باشد. تغییرات غیرقابل پیش‌بینی آب و هوایی در سطح جهان،‌ می‌تواند به کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش قیمت مواد غذایی بینجامد.

گرم شدن کره زمین، پیامدهای منفی بر تولید محصولات کشاورزی و تجارت در کشورهای در حال توسعه دارد که افزایش خطر گرسنگی در این کشورها را به‌دنبال خواهد داشت. اکنون تعداد افراد مبتلا به گرسنگی مزمن، از حدود 800 میلیون نفر در سال 1996 به بیش از یک میلیارد نفر افزایش یافته است. بر اساس آمار جمعیتی سازمان ملل متحد، جمعیت جهان تا سال 2050 به 9.1 میلیارد نفر می‌رسد. باتوجه به این موضوع،‌ پیش‌بینی می‌شود بخش قابل توجهی از این جمعیت در کشورهایی که با مشکلات تغذیه‌ای روبه‌رو هستند، قرار ‌گیرند. برآوردهای نخستین، کاهش 15 تا 30 درصدی بهره‌وری کشاورزی به‌دلیل تغییرات آب و هوایی ‌در اکثر کشور‌های در حال توسعه مانند آفریقا و جنوب آسیا را تا سال 2080 نشان می‌دهد.

همچنین شورای اقلیمی سازمان ملل IPCC ، پیش‌بینی کرده است، افزایش 0.5 درجه حرارت در زمستان می‌تواند بازده گندم را تا ٤٠٨ کیلوگرم در هکتار در هند کاهش دهد. از آنجا که برنج و گندم سهم مهمی در تولید مواد غذایی هند دارند، هر گونه تغییر در میزان تولید برنج و گندم ممکن است تأثیر قابل توجهی در امنیت غذایی کشور داشته باشد؛ به‌طوری که در بیست سال گذشته و همراه با بحران اقتصادی، 300 هزار کشاورز هندی خودکشی کردند.

سازگاری

با وجود تغییرات شدید زیست‌محیطی، کشاورزان و همچنین دولت هند برای سازگاری با تغییر وضعیت آب و هوایی باید به فکر راهکاری باشند. دولت هند می‌تواند برای مقابله با این رویداد، با فراهم کردن خدمات افزایش ارزش افزوده ناشی از تغییرات آب وهوایی به کشاورزان کمک کند. کشاورزان می‌توانند نسبت به تغییر تاریخ کاشت و انتخاب ارقام محصول با مدت‌زمان متفاوت رشد، اقدام کنند.

همچنین کشاورزان با قراردادن سیستم هشداردهنده در محل می‌توانند بر تغییرات آب و هوایی نظارت داشته و برای مبارزه با آفات و شیوع بیماری اقدام مناسب انجام دهند. همچنین استراتژی کنترل و مدیریت آفات در برایر تغییرات آب و هوایی را در نظر بگیرند. همینطور به کشت انواع محصولاتی که دارای زمان رشد کوتاه‌مدت است، روی آورده تا بتوانند پیش از رسیدن فصل گرما، محصول را برداشت کنند.

کشاورزان باید ارقامی از محصولات را که در برابر کاهش دما، دارای عملکرد بهتری هستند، انتخاب کنند. اقدامات پیشگیرانه برای خشکسالی همچون قرار دادن مخازن آب در مزارع، استفاده از حبوبات و دانه‌های روغنی به جای برنج در مناطق مرتفع، سیستم پشته و شیاربندی (دراین سیستم در سطح خاک پشته متناوب و شیارهای در طول مسیر ایجاد می‌شود.) برای محصول پنبه، استفاده از مخلوط چند محصول به جای محصولی خاص، در مناطق مرتفع، درجه‌بندی و تسطیح اراضی، استفاده از تثبیت‌کننده خاک‌ریز همراه با سنگ و علف، استفاده از تجهیرات برای جمع‌آوری رواناب، ایجاد شیارهای حفاظتی، به کار بردن مالچ و استفاده از کود دامی، استفاده از روش‌های آبیاری کارآمد مانند قطره‌ای و بارانی، در مواقعی که با بحران آب روبه‌رو هستند از دیگر راهکارها است.

همچنین به راهکارهایی همچون استفاده از دوز مناسب کود، روش‌های تقسیم‌بندی میزان نیتروژن و پتاسیم کود (8) ، قرار دادن محصول در عمق خاک، استفاده از چریش (9) ، استفاده از مهارکننده‌های نیتریفیکاسیون (10) مانند آهک خاک، استفاده از عناصری مانند روی، استفاده از گوگرد برای دانه‌های روغنی و مدیریت یکپارچه مواد مغذی اشاره کرد.
گفتنی است، پیش‌بینی فصلی آب و هوایی می‌تواند برای بهینه سازی کاشت و الگوهای مناسب آبیاری استفاده شود همچنین ارائه پوشش بیمه کشاورزی ناشی از تغییرات آب و هوا هم می‌تواند از دیگر راهکارها باشد.

سرانجام...

در حال حاضر اثرات ناشی از گرمایش جهانی در سراسر جهان مشاهده می‌شود و بخش کشاورزی نسبت به تغییرات آب و هوایی حساس است، افزایش متوسط ​​درجه حرارت فصلی می‌تواند مدت زمان رشد بسیاری از محصولات را کاهش دهد و در نتیجه کاهش عملکرد را به دنبال داشته باشد. تغییرات آب و هوا مانند تغییرات دما و بارش، شیوع آفات و بیماری، روی سیستم‌های تولید مواد غذایی تأثیر نامطلوب می‌گذارد و باعث کاهش برداشت و به خطر افتادن امنیت غذایی کشور می‌شود.

امنیت غذایی وابسته به چگونگی مقابله با تغییرات زیست‌محیطی در سطح جهانی است. مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی بر کشاورزی شامل مدیریت دقیق منابع مانند خاک، آب و تنوع زیستی است. دولت هند برای مقابله با اثرات تغییرات آب و هوایی در حوزه کشاورزی و تولید مواد غذایی، نیاز دارد تا راهکارهای خود را در سطح جهانی، منطقه‌ای و محلی عملی کند./

ترجمه: فرحناز سپهری

منبع:

http://intpolicydigest.org/

پی‌نوشت:

1- (IPCC) : Intergovernmental Panel on Climate Change : هیأت بین دولتی تغییرات اقلیمی، که تغییرات آب و هوا را بررسی می‌کند و تحت نظارت سازمان ملل متحد است.

٢- ایالتی در شرق هند که درای نسبت شهرنشنینی ٢٤ درصد است.

٣- اودیشا از ایالت‌های شرقی هند است که در مجاورت خلیج بنگال قرار دارد. همچنین مؤسسه مرکزی تحقیقات برنج Central Rice Research Institute ( CRRI ) در کنار رودخانه ماهاندی ( Mahanadi ) در کوتک ( Cuttack ) در ایالت اودیشا واقع شده است.

٤- دهمین ایالت بزرگ هند است. حدود 80 درصد از جمعیت این ایالت روستاییان هستند و از طریق کشاورزی امرار معاش می‌کنند.

٥- چائیر، جاروی رشتی (نام علمی: Sorghum ) گیاهی از خانواده غلات است که در ایران ذرت خوشه‌ای نامیده می‌شود.

٦- مؤسسه تحقیقات کشاورزی هند در زمینه تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی فعالیت می‌کند.

٧- بزرگ‌ترین ایالت هند که در شمال غربی این کشور واقع شده و اقتصادش مبتنی بر کشاورزی، معدن و گردشگری است.

٨- split application of nitrogenous and potassium : می‌تواند نقش مهمی در مدیریت مواد مغذی و مولد، سودآور و سازگار با محیط زیست داشته باشد.

٩- چریش یا neem : درختی است زودرشد از تیره سنجد تلخیان ( Meliaceae )، افراسانان ( Sapindales ). چریش گیاه بومی شبه‌قاره هند و میانمار است و در نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری می‌روید.

١٠- مهارکننده‌های نیتریفیکاسیون به‌عنوان تثبیت‌کننده نیتروژن شناخته می‌شوند. نیتریفیکاسیون، چرخه نیتروژنی است که طی این فرایند آمونیوم توسط باکتری نیتروزوموناس به نیتریت و توسط باکتری نیتروباکتر به دی‌اکسیدنیتروژن تبدیل می‌شود.