با اولویت واگذاری به جوامع محلی؛
مدیریت 144 پارک جنگلی خارج از شمال به بخش خصوصی محول میشود/ اعلام جزئیات واگذاری
مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور قصد دارد در قالب دستورالعمل ماده سه، 144 پارک جنگلی دست کاشت و طبیعی به مساحت 28 هزار و 250 هکتار واقع در محدوده جنگلهای خارج از شمال 26 استان کشور را به متقاضیان واگذار کند.
خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - لیلا مرگن:
مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور قصد دارد در قالب دستورالعمل ماده سه، 144 پارک جنگلی دست کاشت و طبیعی به مساحت 28 هزار و 250 هکتار واقع در محدوده جنگلهای خارج از شمال 26 استان کشور را به متقاضیان واگذار کند. به گفته فریبرز غیبی، رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال بخش عمده این پارکها دست کاشت هستند. بر اساس فهرست منتشرشده در سایت سازمان جنگلها پارک جنگلی طبیعی مکیدی آذربایجان شرقی، میرآباد، پردانان و بریپانه در آذربایجان غربی، تنگ دالاب، چقاسبز و سیمره در ایلام شیاسی و پروز در چهار محال و بختیاری، گویینیک در خراسان شمالی، چشمه بناب در فارس؛ امیرآباد و اندرسا در کهگیلویه و بویراحمد همچنین مخملکوه و گاماسیاب در لرستان، جزو پارکهای جنگلی طبیعی بهشمار میروند که سازمان جنگلها قصد دارد مدیریت آن را به بخش خصوصی، جوامع محلی یا شهرداریها واگذار کند. در زمینه تفویض مدیریت پارکهای جنگلی اختلاف نظرهای کارشناسی زیادی وجود دارد و حتی برخی اعضای شورایعالی جنگل این واگذاریها به دلیل کمبود منابع مالی را رفع مسئولیت از سازمان جنگلها بهعنوان متولی مدیریت پارکهای طبیعی و دست کاشت میدانند و معتقدند واگذاریها مخرب بوده است، اما نظر فریبرز غیبی درباره این واگذاریها مساعد بوده و آن را عاملی برای توسعه پارکهای دست کاشت در ایران میداند. مشروح گفتوگو با وی در زیر میآید:
بهنظر شما با توجه به تجربیاتی که در زمینه واگذاری پارکهای جنگلی وجود داشته، این شیوه مدیریتی چقدر موفق بوده است؟
در حال حاضر قصد داریم مدیریت پارکهای جنگلی دست کاشت خارج از شمال کشور را به متقاضیان واگذار کنیم. یکی از وظایف سازمان جنگلها این است که منابعی برای احداث پارکهای جدید ایجاد کند. نخستین هدف از احداث پارکهای جنگلی، ایجاد فضایی برای تفرج مردم است تا مردم مامنی برای استراحت و آرامش داشته باشند. سازمان جنگلها با توجه به وظیفهای که دارد پارک ایجاد میکند، اما مدیریت پارکها بعد از احداث مهم است. این سازمان با توجه به کمبود نیرو و اعتبار نمیتواند پارکها را به نحو شایستهای مدیریت کرده و یکسری امکانات تفریحی، رفاهی و خدماتی شامل سرویسهای بهداشتی مناسب، مسجد یا مراکز اقامتی در زونهای تفرجی پارک برای مردم ایجاد کند. به همین دلیل مدیریت پارک را به سرمایهگذاران واگذار میکند. این سرمایهگذار میتوانند از میان بخش خصوصی توانمند، جوامع محلی یا شهرداریها انتخاب شوند.
ایجاد زیرساختهای تفریحی به سرمایهگذاری دارد. فکر میکنید جامعه محلی توان این سرمایهگذاری را داشته باشد؟
بعضی از پارکهای جنگلی و طبیعی پتانسیل بالایی دارند و ایجاد بخشی از زیرساختها شامل آلاچیق یا زیرساختهای اولیه نیاز به سرمایهگذاری اندکی در آنها دارد که جامعه محلی توان تقبل آن را دارد. در ارسباران این کار انجام شده است و تجربه موفی بوده است. در حال حاضر اولویت اصلی سازمان جنگلها واگذاری پارکهای جنگلی به جوامع محلی و بخش خصوصی است. در محدوده شهرها هم بر اساس بند (ج) ماده 147 قانون افزایش بهرهوری، مدیریت پارکهای محدوده شهری را باید به شهرداریها واگذار کنیم. این منابع را بعد از اینکه به شهرداری، بخش خصوصی و جامعه محلی واگذار کردیم، علاوه بر اینکه ایجاد شغل و درآمد میکند؛ میتواند به محلی برای جذب گردشگری تبدیل شود. ضمن آنکه منابع سازمان جنگلها آزاد شده و میتواند پارک جدید ایجاد. در سالها اخیر مدیریت پارک جهاننما را به شهرداری دادیم و در حال حاضر این پارک جنگلی وضعیت بسیار مناسبی دارد و خود شهرداری در آنجا هزینههای زیادی انجام داده است.
البته خبرهایی هم میرسد که شهرداری در پارک جهاننما تخلفاتی داشته است. بخشی از بدنه کارشناسی بر این باور است که سازمان جنگلها پول ندارد و در صورت تخلف شهرداری در مدیریت پارکهای جنگلی، نمیتواند پارکها را پس گرفته و شهرداری را خلع ید کند. با توجه به کمبود بودجه، امکانات و نیروی انسانی سازمان جنگلها، مکانیزم شما برای کنترل متقضایان مدیریت پارکهای جنگلی چیست؟
سازمان جنگلها بهعنوان متولی مدیریت پارکهای جنگلی در انجام وظایف خود کوتاهی نمیکند. برای هر پارک جنگلی ناظری داریم. قراردادهایی بر اساس ماده سه قانون حفاظت و بهرهبرداری با متقاضیان مدیریت پارکها منعقد میشود. بر اساس این قراردادها، وظایف طرفین دقیقاً مشخص است. تمام پارکهای جنگلی دارای یک طرح جامع است که مورد تأیید سازمان جنگلها است. مدیریت پارکها بر اساس این طرح مصوب انجام میشود. اگر متقاضیان از مفاد طرح تخلفات کنند یا اقداماتی خارج از مصوبات طرح صورت گیرد، ناظر طرح مراتب را به ادارات کل منابع طبیعی اعلام کرده و مدیران پارکهای جنگلی اخطاریه دریافت میکنند. اگر بخش خصوصی یا شهرداری به اخطارهای ناظر توجه نکرد و چندین اخطاریه دریافت کرد، مراتب به کمیسیون مربوطه اعلام و مجری طرح خلعید میشود. به این ترتیب پارک به متقاضی دیگری واگذار میشود. سازمان جنگلها باید بتواند با وضعیتی که فعلاً وجود دارد منابع مالی جدیدی ایجاد کند تا اهداف خود را پیش ببرد.
تدوین طرح برای مدیریت پارک جنگلی شامل زونبندی پارک و... توسط کارشناسان سازمان جنگلها انجام شده و یا این مسئله هم در راستای برون سپاری وظایف توسط بخش خصوصی به انجام رسیده است؟
در پارکهای قدیمی ما در چارچوب شرح خدماتی که داشتیم طراحی و زونبندی انجام دادیم. در پارکهای جنگلی محدوده شهرها هم طرحهای مدیریتی با مشارکت شهرداری و با در نظر گرفتن خواستههای سازمان جنگلها تولید و پس از تصویب اجرایی میشود. پارکهای جنگلی به دلیل آنکه جزء انفال هستند، مالکیت آنها به ارگان خصوصی و دولتی واگذار نمیشود، اما بهرهبرداری از آن میتواند در مقاطع زمانی خاصی به متقاضیان واگذار شود. البته اگر مجری به تعهدات خود بر اساس کتابچه مصوب عمل کرد، میتواند مواردی از طرح را اصلاح کند.
چند درصد از سطح پارکهای جنگلی به زون تفریحی اختصاص داده شده و چند درصد حفاظتی است؟
بستگی به وضعیت عرصه دارد. بر اساس پتانسیلی که پارک وجود دارد، زونهای تفریحی و حفاظتی تعیین میشود. اگر یک پارک چشم انداز زیبا و شیب بالا داشته باشد، زون حفاظتی وسیعتر در نظر گرفته میشود. در مناطق مناسب برای تفریح هم زون تفرجی در نظر میگیرند، اما همه این برنامهریزیها باید بر اساس پایداری و حفظ پارک انجام شود.
مستاجران پارکها اجازه تغییر کاربری و ساخت و ساز دارند؟
به هیچ وجه اجازه چنین کاری را ندارند. پارک جنگلی قابلیت تغییر کاربری ندارد.
آیا مستاجران باید در فعالیتهای حفاظتی و جنگلکاری مشارکت کنند؟ اگر مردم بخواهند وارد پارکهایی که مدیریت آنها واگذار شده بشوند، باید حق ورودی پرداخت کنند؟
بر اساس طرحی که داریم متقاضی در زمینه فعالیتهای حفاظتی و جنگلکاری باید وارد عمل شود. متقاضیان مدیریت پارکهای جنگلی یا طرحهای تدوین شده در سازمان را پذیرفته و آن را اجرا میکنند یا اینکه پیشنهاد برنامه جدیدی به سازمان ارائه میدهند. البته این برنامه جدید باید نظرات سازمان جنگلها شامل حفاظت و پایداری پارک جنگلی را مورد توجه قرار دهد و به تصویب ناظر یعنی سازمان جنگلها هم برسد. البته متقاضیان مدیریت پارکهای جنگلی باید از حضور در عرصه انتفاع هم ببرند. به همین دلیل در پارکهای جنگلی قطعات تفرجی در نظر گرفته میشود که این افراد با حصارکشی مناسب و گذاشتن دروازه، میتواند از بازدیدکنندگان عوارضی دریافت کنند. یا آلاچیقها و سازههای متناسب در محیط را در قالب کتابچه طرح احداث کنند و از آن انتفاع ببرد. بر اساس کتابچه طرح وظایف مجری درباره اجرای عملیات احیا، توسعه حفاظت و حتی مبارزه با آفات و بیماریها در پارکهای جنگلی پیشبینی شده است. اگر در زمانی بر اثر حوادث غیرمترقبهای مشکلی در پارک جنگلی پیش آید، مسئله به سازمان جنگلها اعلام میشود تا بر اساس قراردادها، اصلاحات لازم در طرحها انجام شود. به این ترتیب که کارشناسان مراتب را به ادارهکل اعلام میکنند تا کتابچه طرح بر اساس درخواست متقاضی، تغییر یابد. پیشنهادات مجری در کمیته فنی ادارات کل مورد بررسی قرار میگیرد و در صورت تأیید این کمیته و دفتر حفاظت شورایعالی جنگل، تغییرات در کتابچه طرح اعمال شود.
میزان عوارض دریافتی از مردم توسط دولت تعیین میشود یا ارقام را بخش خصوصی مشخص میکند؟
این عوارض در کتابچه طرح مشخص میشود؛ زیرا بیلان طرح را بر اساس این عوارض محاسبه میکنیم. دولت بر اساس بیلان طرح، بهره مالکانهای هم از مجری دریافت میکند.
مبلغ عوارض سالانه بر اساس نرخ تورم تغییر میکند؟
یک ضریبی بر اساس نرخ تورم برای این عوارض در نظر گرفته میشود. البته ارقام عوارض اگر نیاز بود به تشخیص ناظر و مجری طرح، قابل تغییر و بازنگری است./
L-950810-01
دیدگاه تان را بنویسید