کارهای بی‌حساب و کتاب در حوضه دجله و فرات، ریزگردها را راهی ایران کرد/ صنایع پر مصرف به جنوب منتقل می‌شود

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: وقتی در حوضه دجله و فرات کارهای بی‌حساب و کتاب انجام می‌شود، ریزگردهای عراق، ایران را گرفتار می‌کند.

به گزارش خبرنگار اعزامی ایانا به یزد، رحیم میدانی امروز شنبه در آیین افتتاحیه دوره آموزشی مبانی و مفاهیم فنی و حقوقی آب‌های مرزی در شهر یزد افزود: کشورهایی که آبی از آنها به پایین دست سرازیر می‌شود، نباید تصور کنند که همه منابع آب مال آنهاست، این کشورها سخت در اشتباه هستند.

وی عنوان کرد: حتماً ریزگردهای عراق روزی به ترکیه هم می‌ ‎ رسند، بنابراین بهتر است جوامع انسانی منصفانه سر سفره‌ای که خداوند برای بشر گسترانده بنشینند.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با اشاره به پیش‌بینی‌های انجام شده در زمینه جمعیت رو به تزاید جهان و رسیدن جمعیت به 9 میلیارد نفر در سال 2050 میلادی، ادامه داد: این جمعیت به آب، غذا، شغل، رفاه، آسایش و آرامش نیاز دارد.

میدانی اضافه کرد: تأمین غذا، به آب فراوان نیاز دارد. تولید هر کیلوکالری انرژی یک لیتر آب می‌خواهد و هر انسان روزانه دوهزار و 600 کیلوکالری انرژی مصرف می‌کند. بیشتر رشد جمعیت در مناطق کم آب دنیا رخ می‌دهد و کشورهای در حال توسعه سهم بیشتری از جمعیت 9 میلیارد نفری زمین دارند.

وی یادآور شد: شهرنشینی یکی از پدیده‌هایی است که دامن بشر را گرفته است. روزبه‌روز شاهد افزایش جمعیت شهری چه به‌صورت مدیریت شده و چه به‌صورت حاشیه‌نشینی در کشور هستیم. حاشیه‌نشینی در خراسان رضوی یا در تهران و کلانشهرها منجر به بروز مشکل برای ایران شده‌ است.

میدانی بیان کرد: جمعیت افزایش یافته نیاز به آب دارند و باید آب سالم در اختیار مردم قرار گیرد. در شرایط کم آبی راهی به جز مدیریت منابع آب نداریم زیرا نمی‌توان آب را به اندازه نیازمان تولید کنیم.

افزایش 27 میلیارد مترمکعبی تبخیر و تعرق با افزایش دو درجه‌ای دما

وی اظهار داشت: ما راهی غیر از این نداریم که در مقابل شرایط طبیعی و شرایط جدیدی نظیر تغییر اقلیم خود را سازگار کنیم. بر اساس پیش‌بینی‌ها، دمای ایران تا دو درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد و این مسئله به مفهوم افزایش 27 میلیارد مترمکعبی تبخیر و تعرق در ایران است.

میدانی تأکید کرد: تجربیات جهانی و داخلی نشان می‌دهد که برای کشوری نظیر ایران، نخستین شرط رهایی از بحران آب است که پایمان رابه اندازه گلیم خود دراز کنیم، یعنی باید به اندازه منابع آب تجدیدپذیر خود، مصارفمان را تعدیل کنیم.

میزان آب تجدیدپذیر به 90 میلیارد مترمکعب رسید

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: همه آب حاصل از باران را نمی‌توان استفاده کرد؛ زیرا طبیعت و محیط هم از این آب سهمی دارد.

به گفته وی، در دو سال ابتدای دولت یازدهم وزارت نیرو سعی کرده به این پرسش پاسخ دهد که میزان مجاز مصرف آب از منابع تجدیدپذیر چقدر است.

میدانی عنوان کرد: در حال حاضر فقط 80 میلیارد متر مکعب آب برای مصارف شرب، صنعت، خدمات و فضای سبز در اختیار داریم. منابع آب تجدیدپذیر کشور تحت تاثیر گرم شدن یک درجه سانتی گرادی دما و ایجاد تغییراتی در الگوی بارش، از 130 میلیارد متر مکعب تاریخی به میانگین درازمدت 116 میلیارد رسیده است.

وی معتقد است: در هشت تا 9 سال اخیر به‌دلیل افزایش دوره خشکسالی‌ها میزان آب تجدیدپذیر کشور به 90 میلیارد مترمکعب رسیده‌ است.

میدانی بیان کرد: اگر می‌خواهیم راجع به توسعه صحبت کنیم، باید به وضعیت منابع آب توجه کنیم. ارقام اعلام شده درباره منابع آب، بدون در نظر گرفتن آب حاصل از شیرین‌سازی دریا است و عدد 80 میلیارد مترمکعب آب قابل برنامه‌ریزی، مربوط به میزان بارش و آب‌های ورودی و خروجی به کشور است.

صنایع پر مصرف به جنوب منتقل می‌شود

معاون وزیر نیرو یکی از سیاست‌های اصلی دولت را انتقال صنایع آب پرمصرف به نزدیکی مرزهای آبی جنوب کشور اعلام کرد.

به گفته وی، دیگر صنایعی نظیر پتروشیمی با نیاز 15 میلیارد مترمکعبی آب، در یزد مستقر نمی‌شود. فولاد و معادن باید آب مورد نیاز خود را با ملاحظات زیست محیطی از طریق شیرین‌سازی دریا تأمین کنند و آن را به محل مصرف منتقل کنند. در عوض صنایعی با آب‌بری کمتر برای ایجاد اشتغال با استفاده از منابع درون سرزمینی ایجاد ‌شود.

میدانی بار دیگر بر کاهش میزان مصرف و افزایش بهره‌وری آب تأکید کرد. به گفته وی بهره‌وری آب در ایران بر اساس گزارش‌های فائو در مقایسه با کشوری نظیر مصر هم پایین‌تر بوده و باید این نقیصه رفع شود اما بهره‌وری آب فقط به مفهوم بهره‌وری فیزیکی نیست، دنیا این بهره ‎ ‌ وری را قبول ندارد.

میدانی در ادامه افزود: ما در وزارت نیرو به‌دنبال بهره‌وری اقتصادی آب هستیم. در تهیه الگوی کشت باید به مفهوم آب مجازی که شاخص بهره‌وری اقتصادی در آن اهمیت دارد و همچنین مزیت‌های کشور توجه شود.

وی اضافه کرد: اصلاح شیوه‌های آبیاری در مزارع باید منجر به کاهش مصرف آب شود و بیلان سفره‌ها را از حالت منفی خارج کند.

غیرقابل قبول نبودن تغییر نکردن میزان مصرف آب برخی مزارع با وجود تغییر سیستم!

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا ادامه داد: این قابل قبول نیست که مزرعه‌ای با سیستم آبیاری سنتی 10 هزار مترمکعب آب مصرف ‌کند و با تغییر روش آبیاری هم میزان مصرف آن همان عدد سابق باقی بماند.

میدانی تأکید کرد: همچنین با استفاده از سیستم تیپ شاید آب برگشتی به سفره زیرزمینی هم دچار مشکل شود و کل آب مصرفی در مزرعه صرف تبخیر و تعرق شود.

وی اظهار داشت: ما به مرحله‌ای وارد شده‌ایم که باید با عدد و رقم و دقت کار کنیم. وگرنه مجددا یکسری اشتباهاتی که در گذشته مرتکب شدیم و دردسر ایجاد کردیم را تکرار خواهیم کرد.

زیرساخت‌های تنش‌زای حوضه زاینده‌رود

معاون وزیر نیرو در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ساخت تونل‌های کوهرنگ و سد زاینده‌رود، گفت: شاید اگر در حوضه زاینده رود این اقدامات انجام نمی ‎ ‌ شد، مشکلات کمی داشتیم.

میدانی همچنین افزود: با این همه فعالیت در حوضه آبریز زاینده رود باز هم کشاورز، صنعت و... ناراضی هستند. همه در شرایط پرتنشی قرار دارند در حالی که زیرساخت‌ها با هدف رفع تنش‌ها ایجاد می‌شوند.

وی بیان کرد: به دلیل اینکه در تعریف زیرساخت‌ها و پروژه‌های توسعه جامع‌نگر نبوده‌ایم، تنش ایجاد کرده‌ایم.

میدانی ادامه داد: در برنامه ششم پیش‌بینی شده که سالانه 11 میلیارد متر مکعب از برداشت آب زیرزمینی کم شود تا مشکلات فرونشست دشت‌ها حل شود. این مسئله در کمیسیون‌های تخصصی مجلس به تصویب رسیده و امیدواریم در صحن علنی نیز به تصویب نمایندگان ملت برسد.

وی در پایان زیاده‌خواهی بشر و تلاش برای کسب سهم بیشتری از منابع را عاملی برای ایجاد تنش‌ها در بخش آب اعلام کرد./

خبرنگار: لیلا مرگن - یزد

L-950815-03