وزارت جهاد کشاورزی، پیشرو در زمینه مرمت قنات/ تدوین شرح خدمات مجدد برای کارگروه تخصصی قنات

هشتمین نشست شورای حکام مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی در حالی به کار خود پایان داد که به اعتقاد اعضای حاضر در این نشست، قنات سازه‌ای دوست‌دار محیط زیست است؛ زیرا برای استخراج آب آن گازهای گلخانه‌ای تولید نمی‌کند. در همین راستا به گفته مدیرکل دفتر آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، این وزارتخانه با همکاری مردم همه ساله نسبت به مرمت قنات‌ها اقدام می‌کند.

به گزارش خبرنگار اعزامی ایانا به یزد، نشست شورای حکام مرکز بین‌المللی قنات بر اساس توافقنامه ایران و یونسکو هر یک سال یک بار با حضور اعضای شورای حکام تشکیل می‌شود. در این نشست گزارش فعالیت یک سال گذشته مرکز ارائه می‌شود و برنامه آینده نیز تدوین خواهد شد. همچنین از نقطه‌نظرات اعضای شورای حکام برای پیشبرد اهداف مرکز بین‌المللی قنات استفاده می‌شود و انتقادات اعضا مدنظر قرار خواهد گرفت. امروز نیز شهر یزد میزبان هشتمین نشست شورای حکام مرکز بین‌المللی قنات بود. بر اساس تصمیم دولت، وزارت نیرو ریاست نشست شورای حکام را به عهده داشت و رحیم میدانی به نمایندگی از طرف وزیر نیرو به‌عنوان رئیس، در این دوره حضور یافت.

رضا سرافرازی، مدیرکل دفتر آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی نیز یکی از اعضای حاضر در نشست شورای حکام بود. وی پس از پایان نشست شورای حکام درباره مباحث مطرح شده در نشست امروز به ایانا گفت: از آنجا که قنوات بیشتر در مسیر خط ابریشم احداث شده و اعتقاد داریم این تکنولوژی از ایران به سایر کشورهای جهان رفته است، توجه به این سازه تاریخی از نظر ما بسیار مهم است.

سرافرازی افزود: شرکت‌کنندگان در نشست شورای حکام با اشاره به مشکلات ایجاد شده برای زمین در اثر انتشار گازهای گلخانه‌ای و وضعیت منابع آب زیرزمینی، قنات را سازه‌ای دوست‌دار محیط زیست معرفی کردند؛ زیرا برای استخراج آب در قنات، نیازی به صرف انرژی و تولید دی‌اکسیدکربن نیست.

وی بیان کرد: کشورهای شرکت کننده در شورای حکام به اهمیت قنات پی برده و تلاش می‌کنند این سازه تاریخی را در کشورهای خود حفظ کنند. همچنین بهره‌برداری از آن را توسعه دهند.

سرافرازی با اشاره به اینکه در جلسه امروز بیشتر بر اهمیت مسئله قنات تأکید شده است، ادامه داد: به پیشنهاد یکی از اعضای یونسکو که در نشست حضور داشت، قرار است مباحث مربوط به مدیریت آب زیرزمینی و آبخیزداری نیز به فعالیت‌های مرکز بین‌المللی قنات افزوده شود.

رونمایی از کتاب قنات قاسم‌آباد مشهد

وی اضافه کرد: در نشست امروز از کتابی که درباره قنات قاسم‌آباد مشهد نگاشته شده بود، رونمایی شد. همچنین اعضا درباره میزبانی دوره آتی نشست تصمیم‌گیری کرده و ایران بار دیگر آمادگی خود را برای میزبانی نشست شورای حکام اعلام کرد.

قنات و چشمه، تأمین‌کننده 18 درصد آب کشاورزی

مدیرکل دفتر آب و خاک، قنات و چشمه را تأمین‌کننده 18 درصد آب مورد نیاز بخش کشاورزی اعلام کرد.

به گفته سرافرازی، در شرایط نرمال حدود هفت تا هشت میلیارد از آبی که در کشور مصرف می‌کند توسط قنوات تأمین می‌شود. قنات و چشمه را نمی‌توان جدا از هم دید. مجموع آب چشمه و قنات حدود 18 درصد از آب مورد نیاز بخش کشاورزی را تأمین می‌کند. حدود هفت میلیارد مترمکعب آب از قنوات و حدود 15 میلیارد هم از چشمه‌ها تأمین می‌شود.

وی با اشاره به اینکه حدود 70 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، بر حفظ سازه‌های قنات برای تأمین نیازهای بخش کشاورزی تأکید کرد.

به گفته سرافرازی، اگرچه وزارت نیرو متولی بحث قنات است و مجوز هر عملیات سازه‌ای روی قنات توسط این وزارتخانه صادر می‌شود، اما وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان مصرف‌کننده آب، همه ساله اعتبارات خاصی را برای مرمت و احیای قنوات صرف می‌کند.

وی یادآور شد: جهاد کشاورزی با همکاری مردم نسبت به نگهداری و مرمت قنوات وارد عمل شده است.

ورود مرکز بین‌المللی قنات به مباحث آب زیرزمینی

حسین غفوری، سرپرست مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی نیز در گفت‌وگو با ایانا از تلاش‌های وزارت جهاد کشاورزی در زمینه مرمت قنات‌ها با توجه به نداشتن مسئولیت در این حوزه تقدیر کرد.

وی عنوان کرد: در هشتمین جلسه شورای حکام مرکز بین‌المللی قنات پیشنهاد ورود این مرکز به مباحث آب زیرزمینی و آبخیزداری هم مطرح شد و فعالیت‌های خود را در این حوزه‌ها نیز توسعه خواهیم داد.

غفوری، کشورهای الجزایر، عراق، آذربایجان و چین را اعضای ثابت شورای حکام این مرکز اعلام کرد و اظهار داشت: چین به‌دلیل هم پوشانی داشتن این برنامه با سایر برنامه‌های این کشور، در این نشست حضور نیافت.

سرپرست مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی همچنین از ایجاد دو قنات جدید در نخجوان خبر داد. به گفته وی، به‌دلیل آن که قنات در بافت‌های مختلف زمین حفر می‌شود، امکان استفاده از تکنولوژی روز برای حفر قنات نیست.

غفوری تأکید کرد: قنات در جایی که سفره زیرزمینی بالاست، احداث می‌شود و آب اضافی را جمع می‌کند. این سازه آب را از سفره پایین دست به بالا نمی‌کشد و برای استخراج آب نیازی به مصرف سوخت فسیلی ندارد. در نتیجه یک سازه دوست دار محیط زیست است.

وی همچنین از تدوین شرح خدمات مجدد برای کارگروه تخصصی قنات خبر داد. به گفته غفوری، این شرح خدمات با حضور معاونان وزیر نیرو و جهاد کشاورزی به‌زودی نهایی می‌شود و دوباره این جلسات تشکیل خواهد شد تا درباره قنات تبادل نظر انجام شود. امیدواریم این جلسات در راستای حفظ و ماندگاری و مرمت قنوات مؤثر باشد./

L-950816-01