مالزی و تعاونی‌های کشاورزی
فاطمه پاسبان. کارشناس کشاورزی
براساس گزارش «بررسی اقتصاد تعاونی» در سال ٢٠١٥، تعاونی‌های بخش کشاورزی و صنایع غذایی، شامل همه فعالیت‌های زنجیره ارزش کشاورزی بوده که در برگیرنده کشت محصولات کشاورزی و پرورش دام تا فراوری محصولات است. براساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده برای بخش کشاورزی و غذایی از ٧٧١ تعاونی در ٣٦ کشور در سال ٢٠١٣، مشاهده می‌شود گردش مالی این تعاونی‌ها، حدود ٧٦٧,٧٥ میلیارد دلار آمریکا بوده که حاکی از حجم فعالیت بالای این تعاونی‌ها و حضور و سهم آنها در اقتصاد کشاورزی و ملی است. تعاونی‌های بخش کشاورزی و غذایی که گردش مالی بالای ١٠٠میلیون دلار دارند، شامل ٤٦٦ تعاونی بوده که در ٣٠ کشور توزیع شده‌اند و دارای حجم گردش مالی ٧٥٦.٠٥ میلیارد دلار آمریکا هستند. این ارقام، نشان می‌دهد تعاونی‌ها در بخش کشاورزی و غذایی حضوری پررنگ دارند. تجربه کشورهای جهانی نشان می‌دهد تعاونی‌ها به معنای واقعی، توانسته‌اند در ساماندهی و توسعه زنجیره عرضه محصولات کشاورزی موفق باشند. یکی از این کشورها، مالزی است؛ بخش کشاورزی کشور مالزی، در سال ٢٠١٣ حدود ١١.٢ درصد تولید ناخالص داخلی را از آنِ خود کرده است. محصولات مهم کشاورزی مالزی، عبارت‌اند از: روغن پالم، کائوچو، کاکائو، برنج، چوب و فلفل. کشاورزی نقش مهمی در توسعه اجتماعی و اقتصادی مالزی دارد. کاشت و تولید محصولاتی کشاورزی مانند برنج، سبزیجات، میوه‌ها، ماهی و محصولات دامی، منابع غذایی این کشور را فراهم کرده و از طرف دیگر، فرصت‌های شغلی و درآمدی را برای مردم محلی فراهم می‌کند. نهضت تعاون در مالزی، اوایل قرن بیستم آغاز شده است. تعاونی در سال ١٩٢٢ به‌عنوان سیستمی اجتماعی و اقتصادی، جایگزین ساختار سرمایه‌داری در اقتصاد روستایی شد. قبل از ایجاد تعاونی‌ها، وام از طریق قرض‌دهندگان انفرادی به کشاورزان داده می‌شد؛ به‌طوری‌که در این مبادله، همواره منافع اقتصادی به‌نفع قرض‌دهندگان و به ضرر کشاورزان بود.
تعاونی‌ها، در آغاز به شکل تعاونی اعتبار و بازاریابی شکل گرفتند. پس از آن، به اشکال مختلف کاربردی شدند و تشویق به ایجاد تعاونی به کاهش فقر در مناطق روستایی کمک کرد. تعاونی بازاریابی، با هدف دستیابی به کنترل جریان کالاها در بازار ازسوی اعضا و محصولات آنها، شکل گرفت تا قیمت بازار و سود آن به دست خودشان، نه واسطه‌ها، تعیین شود. (Abdul Hamid، ١٩٧٧). اهداف شرکت‌های تعاونی در ابتدا بر تشویق صرفه‌جویی، خوداتکایی و همکاری میان اعضا استوار بود. در اولین سال نهضت تعاونی، شش تعاونی اعتبار روستایی، دو تعاونی فروشگاهی و سه تعاونی خدماتی درخصوص ارائه خدمات دولتی برای وام، تأسیس شد. وضعیت تعاونی‌های مختلف کشور مالزی به سه شکل است: ١) نهضت تعاونی در ساراواک در ٣ می ١٩٤٩ شروع شد. انواع این تعاونی‌ها عبارت‌اند از: تعاونی‌های اعتبار، مصرف، آسیاب برنج و تعاونی‌های مدرسه. برخی از تعاونی‌ها چندمنظوره هستند. ٢) نهضت تعاونی در صباح که در سال ١٩٥٩ آغاز شده است. تعاونی‌ها در صباح، به صورتی موفقیت‌آمیز به فعالیت‌های مختلف اقتصادی از قبیل: اعتبار، مصرف، خانه‌سازی، توسعه زمین، حمل‌ونقل، بارگیری و چوب‌بری وارد شده‌اند. ٣) تعاونی‌های زیرنظر سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی که فعالیت آنها شامل: اعتبارات محلی، عملیات چندمنظوره، آسیاب برنج، بازاریابی و اجرای پروژه‌های کشاورزی است. با توجه به اطلاعات ارائه‌شده از طریق انجمن تعاونی‌های مالزی (MCSC)، در سال ٢٠١١ حدود ٩٠٧٤ تعاونی ثبت‌شده در مالزی وجود دارد که بیش از هفت‌میلیون نفر، اعضا دارند؛ یعنی در حدود ٢٥ درصد از کل جمعیت مالزی، عضو تعاونی‌ها هستند. از نظر تعداد اعضا، بیشترین اعضا را تعاونی مصرف‌کننده دارد. همه اعضای تعاونی مصرف در پایان سال ٢٠١١، حدود ٢,٦٣ میلیون نفر بوده و تعاونی اعتبار دارای ١.٩١میلیون نفر عضو است. حجم معاملاتی تعاونی خدماتی، بیش از ١٤میلیارد رینگیت است. اعضای تعاونی کشاورزی در این کشور، ٤١٦ هزار نفر است که حجم معاملات آن، حدود ٨٥٨ میلیون رینگیت در سال ٢٠١١ بوده است. نهضت تعاونی در مالزی در حال گسترش و توسعه است؛ به طوری که در سال‌های ٢٠٠٥ تا ٢٠٠٩، تعداد تعاونی‌ها، با نرخ متوسط ٩.٤ درصد، تعداد اعضا با نرخ ٤.٧ درصد، سرمایه با نرخ ٨.٢ درصد، دارایی با نرخ ٢٠.٨ درصد و گردش مالی و حجم مبادلات با نرخ ١٧ درصد در سال افزایش یافته است. سیاست دولت مالزی برای تعاونی در دوره ٢٠٠٢ تا ٢٠١٠، پس از خدمات، صنعت و کشاورزی، رکن چهارم رشد اقتصادی بوده است. انتظار می‌رود، بخش تعاون در حدود پنج درصد از تولید ناخالص داخلی را در سال ٢٠١٣ و ١٠ درصد تولید ناخالص داخلی را در سال ٢٠٢٠ از آن خود کند. در سال ٢٠٠٨، تعاونی در حدود یک درصد از تولید ناخالص داخلی را از آن خود کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید