توانمندسازی کشاورزان چینی با اجرای آبیاری مدرن

کشور چین با تنش آب رو‌به‌رو است. سرانه منابع آب، حدود یک‌چهارم متوسط جهانی، یا دوهزار و 100 مترمکعب است. کمبود آب با وجود زمین‌های زراعی، و تأثیر افزایش تغییرات آب و هوایی بیشتر هم شده است.

به گزارش ایانا، ( Irrigated agriculture ) کشاورزی آبی، به‌عنوان یک منبع اشتغال و معیشت برای بیش از نیمی از جمعیت کشور به‌شمار می‌رود که بیشتر از هر بخش دیگر، یعنی بیش از 60 درصد از کل منابع آب را استفاده می‌کند؛ برای اطمینان از استفاده پایدار از منابع محدود آب، استفاده کارآمد‌تر از آب در کشاورزی برای چین از مسائل مهم به‌شمار می‌رود.

بین سال‌های 2012 و 2016، بانک جهانی با چین برای اجرای پروژه حفاظت از آب II ( Conservation Project II ) در هبی، شانشی و نینگشیا، سه استان شمالی که بیشترین کمبود آب داشتند، همکاری کرده است.

تأمین مالی پروژه، توسط وام از سوی بانک جهانی در حدود 80 میلیون دلار و با هدف بهبود مدیریت آب و افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی انجام شد.

سینگ هو، متخصص ارشد در حوزه بهداشت و آب و سرپرست پروژه گفت: "از طریق این پروژه، ما دنبال کاهش تعرق و تبخیر evapo-transpiration ( ET ) (1) آب و افزایش بهره‌وری آب برای محصولات کشاورزی به جای تمرکز بر روی اندازه‌گیری‌های فنی هستیم."

وی افزود: "همچنین در حال تلاش برای رسیدن به "صرفه‌جویی آب واقعی" ( real water savings ) یا کاهش تبخیر و تعرق، از طریق بهبود مصرف آب در مزرعه برای کاهش هدررفت آب هستیم. همچنین با اندازه گیری یکپارچه مانند اندازه گیری الگوهای کشت برای بهره‌وری بالاتر آب و تغییر رفتار کشاورزان، نسبت به مصرف کاهش آب، اقدام می‌کنیم."

استان هبی، تولید کننده عمده حبوبات در چین به‌شمار می‌رود که با کمبود شدید آب مواجه است. سرانه منابع آب آن روی مقدار 307 متر مکعب، در حدود 1.7 میانگین ملی و 1.30 متوسط ​​ جهانی قرار دارد.

با رشد سریع اقتصادی، استان هبی با تقاضای بیشتر منابع آبی روبه‌رو شده که می‌تواند تهدیدی برای استفاده پایدار از منابع آب محدود باشد.

به‌طور ویژه، آب های زیرزمینی در حال حاضر در برخی از مناطق، بیش از حد پایین رفته و میزان برداشت اضافی آب باعث شده تا 1-2 متر در سال از میزان آب زیرزمینی کم شود. کشاورزی آبی از عوامل اصلی آن است، که حدود 75 درصد از کل مصرف آب را تشکیل می‌دهد.

این در حالی است که این پروژه 10 شهرستان از استان هبی همراه با 326 روستا و مجموع جمعیتی 322 هزار نفر را پوشش می دهد، که شامل بهبود سیستم های آبیاری در 26 هزار و 456 هکتار (65.374 جریب) از زمین های کشاورزی، لایه گذاری و لایروبی 262 کیلومتر از کانال‌های آبیاری و حدود سه هزارو 283 کیلومتر خط لوله است.

توانمندسازی جوامع کشاورزی با مدیریت آبیاری

پیش از سال 2016 انجمن کاربران آب روستا ( water users association (WUA) )، طرحی ویژه برای روستای Youzhai در شهرستان Guantao را به منظور مدیریت آبیاری برای خانواده‌های روستایی راه اندازی کرد.

روستای Youzhai ، 270 خانوار روستایی از مجموع یک هزار و 320 جمعیت روستا را در اختیار دارد. این در حالی است که آن ها به کشت گندم و ذرت در مساحت 2000 mu (واحد مساحت در سیستم اندازه گیری چینی) (330 جریب یا حدود 134 هکتار) از زمین های کشاورزی مشغولند.

در سال 2012، پروژه یاد شده، لو‌له گذاری آبیاری و قراردادن دستگاه‌های اندازه گیری آب در مزارع برای کمک به صرفه‌جویی در آب را انجام داد.

WUA ، در اوایل سال 2013 با مسئولیت اصلی مربوط به مدیریت آبیاری و هماهنگی سفارشات آبیاری، تشکیل شد که مسئول انجام و حفظ آب تامین شده توسط این پروژه را دارد. در طول فصل که فعالیت کشاورزی کمتر است این انجمن، افراد فنی را برای بررسی خطوط لوله و رفع مشکلات به کار می گیرد.

سیستمی که به نام " water rights system " نام دارد، در روستا قرار داده شده است. این سیستم به هر خانوار با توجه به مقدار مساحت (برحسب mu )( 0.16 جریب یا 647 متر مربع) زمین های کشاورزی و میزان آب مصرفی اختصاص یافته را نشان می دهد؛ همچنین هر خانوار یک کارت IC برای دریافت آب از سیستم مدیریت آبیاری دریافت کرده است.

ونگ ویرانگ از افراد روستا که با این سیستم کار کرده، می‌گوید: "کار بسیار آسان است. شما فقط نیاز دارید کارت را در دستگاه بکشید و آب به مزرعه‌تان جریان پیدا می کند."

اطلاعات مربوط به همه خانواده‌ها به صورت فایل در سیستم کامپیوتری مدیریت آبیاری WUA وجود دارد.

ژائو جیانگانگ، سرپرست WUA گفت: "هنگامی که یک کشاورز پول داخل کارت IC ‌اش تمام شود، نزد من مراجعه می‌کند و پس از این که اطلاعات وی را در سیستم بررسی کردم، می تواند کارت‌اش را مجدد شارژ کند."

وی افزود: "در پایان سال، ما به کسانی که از آب کمتری استفاده کرده اند پاداش می‌دهیم و کسانی هم که استفاده بیش از حد داشتند، جریمه می شوند. این می تواند انگیزه‌ای برای صرفه جویی آب در میان مردم باشد."

اکنون 134 روستا در شهرستان گوانتائو از سیستم WUA استفاده می‌کند.

وو هوآتائو مدیرعامل منابع آب شهرستان، گفت: "ما در نظر داریم سیستم تجاری آب را در مناطق آبیاری قرار دهیم که اجازه می دهد تا کشاورزان بتوانند میزان آب واقعی خود را خرید و فروش کنند."

پیش‌بینی رطوبت؛ راهنمای ‌برنامه‌یزی آبیاری

این پروژه همچنین، از سیستم پیش بینی آبیاری در شهرستان گوانتائو ، پشتیبانی می کند، که شامل شش ایستگاه مانیتورینگ جمع‌آوری داده‌ها در مورد دما، رطوبت، سرعت و جهت باد، بارش، رطوبت خاک و سطح آب‌های زیرزمینی است.

یک مرکز مدیریت اطلاعات، با استفاده از مدل های کامپیوتری آب مورد نیاز را پیش بینی می‌کند که بر روی اینترنت و از طریق نشانه های LED خارج از ایستگاه های مانیتورینگ برای راهنمای برنامه ریزی آبیاری منتشر می شود.

Wang Weizhen با تکیه بر تجربه خود توانسته به تصمیم گیری در مورد میزان آبیاری دست یابد. در حال حاضر او اطلاعات رطوبت خاک را کنترل می کند.

وی گفت: "من دقیقا براساس پیش بینی های آبیاری می توانم درباره زمان و میزان آب مورد استفاده ام، تصمیم بگیرم که این موجب صرفه جویی آب و نیروی کارمی شود."

برنامه‌ریزی آبیاری بهبود یافته همراه با آبیاری مناسب محصولات، میزان ET را کاهش می دهد؛ به عنوان یک نتیجه، مصرف آب در هر mu ( 0.16 جریب یا 647 متر مربع) گندم، به میزان 80 تا 100 متر مکعب کاهش یافته است.

Wei Tieqiang ، معاون مدیر منابع آب در استان هبی گفت: "این پروژه به عنوان یک مدل خوب در استان ما شناخته شده است."

وی افزود: "از طریق قیمت‌گذاری آب و سیستم آب واقعی ( water rights systems ) و WUA ، می‌توانیم آگاهی کشاورزان درباره حفاظت از آب را افزایش دهیم."

وی یادآور شد: "تنها در این راه ما می توانیم سیستم آبیاری مدرن بسازیم وبه بازدهی و بهره وری بالاتر دست یابیم."/

ترجمه: فرحناز سپهری

منبع:

http://www.worldbank.org/

پی‌نوشت:

١- evapo-transpiration : به دلیل این که در حوضه‌های آبریز دو پدیده تبخیر از سطح مرطوب خاک و تعرق از سطح گیاهان را نمی‌توان از همدیگر مجزا ساخت اغلب این دو فرایند توام با یکدیگر و به نام تبخیر- تعریق (Evapotranspiration) توصیف می‌شوند. تقریباً نیمی از آبی که وارد خاک می‌شود و دوباره از طریق تبخیر- تعریق به جو زمین باز می‌گردد.