بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌های شمال مفهومی ندارد/ قانون را برعکس اجرا کردیم/ ارزیابی کیفی طرح‌های جنگلداری ما را به سمت تنفس هدایت کرد

مشاور رئیس سازمان جنگل‌ها گفت: بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌های شمال مفهومی نداشته و این شکل از بهره‌برداری مناسب جنگل‌های دست‌کاشت است.

به گزارش خبرنگار ایانا، مشاور رئیس سازمان جنگل‌ها و مرجع ملی جنگل در نشست خبری "نحوه اجرایی ساختن طرح استراحت جنگل" که امروز در سازمان جنگل‌ها برگزار شد، بهره‌برداری صنعتی را خاص جنگل‌های دست کاشت دانست.

علی اوسط‌منتظری افزود: اعتقاد شخصی دارم که جنگل‌های طبیعی را نمی‌توان به‌صورت صنعتی بهره‌برداری کرد. حاضرم به لحاظ علمی با بضاعت کمی که دارم، دلایل خود را در این باره ارائه دهم.

وی بیان کرد: بهره‌ ‎ برداری صنعتی متعلق به جنگل‌های دست کاشت است. در جنگل‌های طبیعی متغیرهای تولید محصول در اختیار ما نیست. به‌عنوان مثال تغییر اقلیم و بروز خشکسالی باعث می‌شود فقط 30 درصد بذر درختان شمال دارای قوه نامیه باشند (بذرهای بدون قوه نامیه سبز نمی‌شوند) در نتیجه در این سال نباید نشانه‌گذاری کنیم. در حالی که چون به مجریان تعهد داریم، ناگزیریم نشانه‌گذاری را انجام دهیم.

اوسط‌منتظری ادامه داد: بهره‌برداری صنعتی در جنگل‌های شمال مفهومی ندارد.

مشاور رئیس سازمان جنگل‌ها به تشریح برخی اشتباهات رخ داده در گذشته پرداخت. به گفته وی تاکنون اشکال اساسی در نحوه اجرای قوانین در سازمان جنگل‌ها وجود داشته است. بر اساس قانون، حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری از جنگل‌های شمال وظیفه سازمان جنگل‌ها است؛ بنابراین ما باید از حفاظت به بهره‌برداری می‌رسیدیم، در حالی که ما برعکس عمل کردیم.

منتظری عنوان کرد: طرح‌های جنگلداری بر این اساس نوشته شد که از بهره‌برداری به حفاظت برسیم.

وی با اشاره به اینکه از سال 1337 هر 10 سال یک بار ارزیابی کیفی از جنگل‌های شمال انجام شده، یادآور شد: بر اساس 37 پروژه مطالعاتی موجود، ارزیابی کیفی جنگل‌های شمال ما را به سمت تنفس هدایت کرد.

منتظری تأکید کرد: اگر امروز در این جلسه راجع به تنفس صحبت می‌کنیم، نتیجه آن ارزیابی‌های علمی است.

وی اضافه کرد: امروز در طرح‌های جنگلداری فاکتور اصلی بهره‌برداری است که بیلان اقتصادی طرح به آن وصل می‌شود. در حال حاضر این فاکتور، پاسخگوی مسایل طرح‌ها در سایر بخش‌ها نیست به همین خاطر در سال 92 رویکرد جدیدی برای مدیریت جنگل تحت عنوان "پایش و مدیریت جنگل‌های شمال کشور" ایجاد شد و تصمیم گرفته شد بهره‌برداری از جنگل‌های شمال کشور صرفاً از درختان ریشه‌کن و بادافتاده انجام شود.

مرجع ملی جنگل گفت: به لحاظ تجربه عینی که دارم، بر اثر اجرای طرح‌های جنگلداری، اکوسیستم جنگل را ساده کرده‌ایم؛ وقتی اکوسیستم را ساده می‌کنید، آسیب‌پذیری آن بالا می‌رود.

منتظری افزود: قاچاقچی در جنگل فعالیت می‌کند، دامدار و روستایی هم حضور دارند، معادن و طرح‌های عمرانی و... هم در جنگل هست، هفت هزار کیلومتر جاده جنگلی توسط سازمان جنگل‌ها در این اکوسیستم طبیعی ایجاد شده‌ است. مگر ظرفیت و توان جنگل‌ها چقدر است که همه این بهره‌برداری‌ها از جنگل وجود دارد و همچنان اصرار داریم که از چوب آن هم در قالب طرح بهره‌برداری کنیم؟

وی بیان کرد: اتفاق دیگری که در شمال کشور رخ داده و در ارزیابی‌ها به آن اشاره شده، جابه‌جایی اکوتون‌ها (مرز یا منطقه‌ای با ویژگی مشخص که بین دو یا چند اکوسیستم واقع شده) است.

به گفته منتظری، در جنگل‌های زاگرس استان فارس، جنگل‌های بلوط جای خود را به اکوسیستم ایران و تورانی (بیابانی) داده‌اند و پسروی جنگل رخ داده است. در جنگل‌های شمال هم اکوتون‌ها همین وضعیت را دارند. این تغییرات در مرز جنگل‌ها آیینه عملکرد ماست و این خطری است که این اکوسیستم طبیعی را تهدید می‌کند.

وی ادامه داد: کشور ما در منطقه‌ای خشک واقع شده و اگر ترسالی در آن رخ دهد، مایه تعجب است؛ بنابراین اساس باید این باشد که به نقش جنگل‌ها در تأمین آب توجه کنیم. متأسفانه تاکنون به این مسئله توجهی نشده است.

مشاور رئیس سازمان جنگل‌ها امنیت زیستی را یکی از مباحث مهم مرتبط با جنگل دانست و عنوان کرد: نگاه به جنگل‌های شمال باید ازمنظر امنیت زیستی و پدافند عامل باشد. با نگاه متفاوت‌تری باید برای این جنگل‌ها برنامه‌ریزی کنیم.

منتظری درباره نگرانی‌های مطرح شده در زمینه از دست رفتن اشتغال در بخش صنایع چوب، یادآور شد: از 56 تا 57 شرکت چوب موجود در شمال کشور، فقط یک یا دو شرکت نکا چوب و چوب و کاغذ مازندران دارای طرح‌های جنگلداری بوده و به جنگل وابسته هستند. بقیه شرکت‌های چوب پیمانکار بوده و چوب می‌فروشند. نگرانی برای وضعیت اشتغال در این دو بخش وجود دارد و فکر می‌کنم نیازهای آنها از 12 هزار هکتار زراعت چوبی که در شفارود داریم، طی پنج سال آینده قابل تأمین باشد.

وی تأکید کرد: ناگزیریم مسئله تنفس جنگل را اجرا کنیم، اما در ازای چیزهایی که از دست می‌دهیم، دستاوردهایی هم خواهیم داشت.

منتظری در پایان با اشاره به ریشه‌کن شدن درختان جنگل بر اثر بارش برف در امسال و سال گذشته اضافه کرد: از این درختان ریشه‌ ‎ کن‌شده برای تأمین نیازهای روستایی می‌توان استفاده کرد./

L-951005-02