پیشنهاداتی برای مدیریت جنگل در طول برنامه ششم

به‌عنوان کسی که سالیان زیادی درباره طرح‌های جنگلداری شمال کشور خدمت دولتی داشته و دارد و تمام مراحل تهیه و اجرای آن را تجربه کرده‌است، نظر آن نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در آستانه سیاستگذاری برای جنگل‌‍های کشور در برنامه ششم توسعه به موارد زیر جلب می‌کنم:

1- توجه به جنگل تقریبا در همه برنامه‌های پنجساله توسعه استمرار داشته با این وصف، به هر دلیل رضایت مردم، مسئولان و مقامات عالی رتبه و نیز تعداد زیادی از نمایندگان مجلس تأمین نشده‌است. آسیب شناسی این مهم در این مجال نمی‌گنجد، اما اجمالا می‌توان به علل مهمی چون وابستگی معیشتی جوامع محلی به جنگل، نحوه اجرای طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای و بالاخره کاستی‌های نرم افزاری و سخت افزاری سازمان جنگل‌ها اشاره کرد. علاوه بر آن می‌توان موارد دیگری از جمله توجه به مباحث محیط زیست در جهان و کشور ما، بزرگ نمایی کاستی‌ها، عدم ارائه دستاوردها و نیز کم کاری علمی و عملی بخش‌های دانشگاهی، تحقیقاتی و اجرایی مرتبط با امور جنگل را اضافه کرد.

2- استحضار دارند که در متن کمیسیون تلفیق برنامه ششم، صرفا ماده‌ای در زمینه جنگل، مبنی بر "ممنوعیت یکباره بهره‌برداری در جنگل‌های کشور" تصویب شده‌است که بسیار کلی و مبهم بوده و با توجه به تنوع جنگل‌ها و تعدد مشکلات گرهی از مشکلات موجود مدیریت جنگل‌های شمال و کل کشور باز نخواهد کرد.

3- عوامل تهدیدکننده جنگل‌های شمال کشور متنوع هستند و بهره‌برداری نادرست بر اساس طرح جنگلداری در ردیف‌های آخر عوامل خسارت‌زا و مخرب جنگل قرار دارد.

اتخاذ سیاست ممنوعیت یکباره بهره‌برداری از جنگل در شرایطی که اولا" پژوهش‌های لازم درباره نحوه اقدام و احتمال بروز مشکلات بعدی آن انجام نشده‌است و ثانیاً بسترهای اجتماعی - اقتصادی اجرای آن فراهم نیست، چندان کارساز نبوده و عدم پذیرش این سیاست از طرف بسیاری از متخصصان بخش‌های علمی و اجرایی، نگرانی شاغلان بخش و مصرف کنندگان فراورده‌های چوبی را در این راستا باید ارزیابی کرد.

4- با توجه به موارد فوق و ملاحظه مجموعه شرایط فنی و اجتماعی - اقتصادی، موارد زیر جهت درج در برنامه ششم پیشنهاد می‌شود:

ماده مرتبط با جنگل‌های شمال کشور:

الف) سازمان محیط زیست موظف است ظرف مدت 6 ماه شاخص‌های مربوط به جنگل‌های قابل بهره‌برداری و هم چنین استانداردهای آن را تعیین و اعلام کند. بهره‌برداری از جنگل‌های فاقد استاندارد به طور کلی ممنوع است.

ب) دولت موظف است ظرف مدت یک سال جنگل‌های حفاظت شده و ذخیره گاه‌های جنگلی را تا میزان بیست درصد کل مساحت این جنگل‌ها ارتقاء دهد. هرگونه بهره‌برداری از این جنگل‌ها در طی برنامه ششم ممنوع است.

ج) سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور موظف است ظرف مدت یک سال نسبت به ارزیابی جنگل و آمایش پتانسیل‌های آن بر اساس اصول مدیریت پایدار جنگل اقدام کند.

د) احداث هر گونه جاده جدید در محدوده جنگلی شمال کشور ممنوع است.

هـ) شهرداری‌های شمال کشور موظفند ظرف مدت یک سال مشکل دپو زباله در جنگل را از طریق به کارگیری سایر روش‌ها از جمله بازیافت مرتفع کنند.

و) هر گونه فعالیت معدن کاوی جدید در جنگل‌های شمال ایران ممنوع است. موارد استثنایی مستلزم تصویب هیات دولت است

ز) دولت موظف است ظرف مدت 5 سال نسبت به خروج دام‌های متحرک از جنگل و احیای عرصه‌های آسیب دیده ناشی از آن اقدام کند.

ح) بهره برداری از درختان ریشه کن شده برای طرح های دارای قرارداد بلامانع است.

تبصره ۱: سازمان برنامه و بودجه مکلف به تأمین اعتبارات مورد نیاز این ماده است.

تبصره ۲: دیوان محاسبات عمومی مکلف است قصور هر یک از دستگاه‌های مختلف را وفق مقررات بررسی و اقدام کند./