طرح‌های جنگلداری حفاظتی می‌شوند/ بهره‌برداری چوب از جنگل‌های شمال در طول برنامه ششم نخواهیم داشت/ تزریق سالانه 60 میلیارد تومان اعتبار برای حفاظت از جنگل

خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - لیلا مرگن:

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی امروز خانه ملت، قانون توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال کشور را تصویب کردند. به گفته رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی بر اساس این مصوبه، مسئله بهره‌برداری چوب از طرح‌های جنگلداری حذف خواهد شد.

نمایندگان مردم در خانه ملت مقرر کردند که طرح‌های جنگلداری و بهره‌برداری صنعتی و تجاری از جنگل‌ها متوقف شود. آنها در بررسی جزئیات برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، با بندهای (الف) و (ب) ماده 48 این لایحه موافقت کردند که بر اساس آن طرح‌های جنگلداری و بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌های طی سه سال نخست برنامه ششم تعیین تکلیف و سپس متوقف شود. در ماده 48 این لایحه آمده است: دولت موظف است جهت حفاظت از محیط‌ زیست اقدامات زیر را انجام دهد. بر اساس بخش اول بند (الف) این ماده، به منظور ارتقای سطح صیانت و حمایت از جنگل‌های کشور دولت موظف است : تمام قراردادهای مدیران طرح‌های جنگلداری را که منقضی شده یا می‌شود، تمدید نکرده و قراردادهای طرح‌های جنگلداری باقیمانده، زمان‌دار و در دست اجرا را طی سه سال نخست برنامه ششم تعیین تکلیف کند. به نحوی که پس از سال سوم برنامه هیچ‌گونه قرارداد طرح‌های جنگلداری و بهره‌برداری صنعتی و تجاری با مجریان وجود نداشته باشد. در قسمت دوم بند (الف) نیز آمده است که بودجه لازم برای حفاظت از جنگل و مهار ناپایداری در بودجه سنواتی پیش‌بینی خواهد شد.

سیل‌خیز شدن شمال نشانه عدم موفقیت طرح‌های جنگلداری

علی‌محمد شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا، مصوبه امروز مجلس شورای اسلامی را گامی مؤثر در راه حفاظت از جنگل‌های شمال می‌داند.

به گفته وی، مدیریت جنگل در شکل سنتی شامل حفاظت، احیاء توسعه و بهره‌برداری است، اما با مصوبه جدید مجلس، بهره‌برداری از طرح‌های مدیریت جنگلی حذف می‌شود و مدیریت منابع جنگلی صرفاً محدود به حفاظت احیا و توسعه جنگل‌ها می‌شود.

شاعری با اشاره به تجربیات مدیریتی چند دهه اخیر جنگل، عنوان می‌کند: این تجریبات نشان می‌دهد اقدامات بشر در جنگل منجر به پایداری منابع جنگلی نشده است و این اقدامات تخریب شدید جنگل را به همراه داشته است. موید این ادعا سیل‌های ویرانگری است که در نکا، بهشهر، نوشهر، ماسوله و استان گلستان شاهد آنها هستیم. علت اصلی این سیل‌خیزی از بین رفتن جنگل‌های هیرکانی است.

وی با اشاره به اینکه فقط هفت درصد سطح کشور پوشیده از جنگل است، سرانه جنگل در ایران را یک‌چهارم متوسط جهانی اعلام می‌کند.

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: باید از جنگل‌های محدودی که داریم حفاظت کنیم. به همین خاطر بر اساس مصوبه امروز مجلس بهره‌برداری از جنگل شمال طی سه سال آینده به صفر می‌رسد و تمامی مجریان طرح‌های بهره‌برداری به سمت حفاظت، احیاء و توسعه جنگل خواهند رفت. تلاش می‌کنیم که با مدیریت، حفاظت و صیانت از جنگل، زمینه لازم را برای تحقق اهداف توسعه پایدار در کشور فراهم کنیم.

شاعری از تخصیص 60 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل‌های شمال خبر می‌دهد.

به گفته وی، کمیسیون کشاورزی تمام تلاش خود را برای تخصیص 100 درصدی اعتبارات طرح تنفس انجام خواهد داد.

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: طی شش دهه گذشته مساحت جنگل‌های کشور از 18 میلیون هکتار به 12 میلیون هکتار کاهش یافته است؛ بنابراین سالانه 100 هزار هکتار از جنگل‌های کشور از بین رفته است. در دهه 70 میزان بهره‌برداری از جنگل تا حدود 2.5 میلیون متر مکعب افزایش یافته بود و بلایی که در این دهه بر سر جنگل آورده‌اند، به این زودی‌ها قابل جبران نیست.

شاعری مصوبه امروز مجلس را فرصتی برای جنگل می‌داند تا این اکوسیستم بتواند خود را احیا کند.

وی به این نکته هم اشاره می‌کند که توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل محدودیت زمانی نداشته و به واردکنندگان چوب اعلام می‌کند: برای رفع نیازهای چوبی کشور برنامه‌ریزی کنند. شاعری همچنین بر توجه جدی به زراعت چوب تاکید کرده و به وزارت صنعت و معدن توصیه می‌کند که از فن‌آوری‌های نوین برای ساخت مصنوعات چوبی استفاده کند.

مصوبه امروز، موفقیتی بزرگ

هادی کیادلیری، رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران مصوبه امروز مجلس را موفقیتی بزرگ برای حفاظت بیشتر از جنگل‌های شمال اعلام می‌کند.

به گفته وی، با مشخص شدن ردیف بودجه برای توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل‌های شمال و در نظر گرفتن سه سال فرصت برای تعیین تکلیف طرح‌های جنگلداری، زمینه بسیار مناسبی برای توسعه ضریب حفاظتی در جنگل‌ها فراهم می‌شود.

کیادلیری درباره فاصله رقم 60 میلیارد تومان پیش‌بینی شده در مجلس برای اجرای طرح تنفس، با اعتبار 400 میلیارد تومانی درخواست شده از سوی سازمان جنگل‌ها، بیان می‌کند: احتمالاً این اعتبار (60 میلیارد تومان) فقط برای توقف بهره‌برداری از چوب در نظر گرفته شده است.

مخالفت نمایندگان شمال با مصوبه امروز مجلس

مصوبه امروز مجلس که گامی به سوی حفاظت بهتر از جنگل‌های شمال است، به دلایل مختلف مخالفانی هم دارد. جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا مصوبه امروز را زمینه‌ساز بروز مشکلات عدیده برای جنگل‌نشینان و مردم منطقه معرفی می‌کند.

به گفته وی، از آنجا که در متن قانون برداشت چوب‌های جنگلی ممنوع شده در نتیجه قطع درختان توسکایی که در مزارع چوب وجود دارند، با مشکل قانونی مواجه خواهد شد.

کوچکی‌نژاد اجرای طرح توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل‌های شمال را زمینه‌سازی بروز بیکاری برای مردم شمال کشور معرفی می‌کند.

همچنین وی یادآور می‌شود: برای اینکه برداشت چوب توسط جامعه جنگل‌نشین محدود نشود باید در قانون نوشته می‌شد، "بهره‌برداری تجاری از حریم جنگل‌ها ممنوع است" اما چون کلمه "برداشت چوب‌های جنگلی" در قانون ذکر شده، پس هر نوع برداشتی از درختان شکسته و بادافتاده، مردم جنگل‌نشین را دچار مشکل می‌کند.

شمس‌الله شریعت‌نژاد، عضو کمیسیون کشاورزی و نماینده مردم رامسر، تنکابن و عباس‌آباد در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا، مصوبه امروز مجلس را به زیان جنگل می‌داند.

به گفته وی، بر اساس مصوبه مجلس قرار بود بهره‌برداری از جنگل‌ها کاملا حذف شود که با مخالفت ما این مسئله از قانون حذف شد. بر اساس متن مصوبه امروز، بعد از سه سال، هیچ گونه بهره‌برداری تجاری و صنعتی از جنگل نخواهیم داشت.

شریعت‌نژاد بیان می‌کند: طرح‌های حفاظتی به دلیل آنکه به اعتبارات دولتی وابسته هستند و دولت هم منبع قابل اعتمادی در تخصیص بودجه‌ها نیست، بنابراین طالبی ندارند. زیرا باید برای ورود بخش خصوصی به یک مسئله منابع مالی مطمئن در اختیار داشته باشیم. نمی‌توانیم به خاطر نبود اعتبار، طرح را تعطیل کنیم.

وی البته با شرط اینکه نظام به اهمیت حفظ جنگل‌های شمال پی ببرد و بودجه مطمئنی برای حفاظت از جنگل‌ها اختصاص دهد، توقف بهره‌برداری را برای جنگل‌های شمال مفید می‌داند.

به گفته این عضو کمیسیون کشاورزی، دولت همواره طرح‌ها و برنامه‌ها را به راحتی تعطیل می‌کند، اما برای حفاظت کاری انجام نمی‌دهد.

شریعت‌نژاد طرح صیانت از جنگل‌ها را نمونه‌ای از مصوبات دولت معرفی می‌کند که به‌دلیل عدم تخصیص اعتبار، هیچ‌ ‎ گاه اجرایی نشده است. همچنین به طرح خروج دام از جنگل اشاره می‌کند که در طول برنامه سوم و چهارم، باید منجر به خروج کامل دام از عرصه‌ ‎ های جنگلی می‌شد، اما فقط 10 درصد اعتبارات آن تخصیص یافت و اهداف برنامه‌ریزی انجام شده، محقق نشد.

وی می‌گوید: امسال قرار بود 60 میلیارد تومان اعتبار به سازمان جنگل‌ها برای توقف بهره‌برداری اختصاص یابد، اما با این سازمان تماس بگیرید و بپرسید که چقدر منابع مالی در اختیار آنها قرار داده شده است.

شریعت‌نژاد در پایان اضافه می‌کند: تلاش کردیم در مصوبه امروز حداقل شرط "تخصیص 100 درصدی اعتبار" را بگنجانیم اما گویا رئیس مجلس با این مسئله موافق نبود و پیشنهاد ما را در قانون نگنجاند./

L-951008-03