حال و آینده تولید سبزی و صیفی گلخانه‌ای کشور در یک نگاه
بخش مهمی از امنیت غذایی کشور از طریق افزایش محصولات کشاورزی تأمین می‌شود. با توجه به مسائلی همچون تغییرات اقلیمی و محدویت آب و خاک در کشور اتخاذ سیاست‌های مناسب در افزایش تولیدات کشاورزی امری ضروری است. به گفته معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی، در همین راستا وزارت جهاد کشاورزی طرح توسعه گلخانه‌ها با محوریت تولید بذر و انتقال کشت محصولاتی همچون سبزی و صیفی از عرصه به گلخانه را در برنامه‌های خود گنجانده است.
بخش مهمی از امنیت غذایی کشور از طریق افزایش محصولات کشاورزی تأمین می‌شود. با توجه به مسائلی همچون تغییرات اقلیمی و محدویت آب و خاک در کشور اتخاذ سیاست‌های مناسب در افزایش تولیدات کشاورزی امری ضروری است. به گفته معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی، در همین راستا وزارت جهاد کشاورزی طرح توسعه گلخانه‌ها با محوریت تولید بذر و انتقال کشت محصولاتی همچون سبزی و صیفی از عرصه به گلخانه را در برنامه‌های خود گنجانده است.
مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ امروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با بیان این مطلب گفت: بر اساس طرح توسعه گلخانه‌ها، افزایش سطح گلخانه‌ها در کشور از 10 هزار هکتار به ۴۸ هزار و ۳۵۵ هکتار خواهد بود. از این میزان ۳۱ هزار هکتار آن انتقال کشت از فضای باز به گلخانه و 17 هزار هکتار دیگر افزایش سطح زیر کشت است که ۸۰ تا ۹۰ درصد آن به تولید سبزی و صیفی اختصاص یافته است.
سیدمحمد کیایی افزود: به این ترتیب با توجه به سطح موجود گلخانه‌ها و سطحی که در این برنامه اضافه می‌شود، تقریباً ۲۱ میلیون تن تولید محصول سبزی و صیفی در کشور خواهیم داشت با توجه به افزتیش جمعیت و سرانه مصرف برای هر نفر ۱۲۸ کیلوگرم در نظر گرفته شده است.
وی بیان کرد: این طرح می‌تواند علاوه بر تأمین نیاز داخلی و کاهش وابستگی، به ارزآوری نیز منتج شود.
مزایای کشت سبزی و صیفی در گلخانه
کارشناسان معتقدند کشت سبزی و صیفی در گلخانه علاوه بر بهینه سازی مصرف آب با استفاده از روش‌های نوین آبیاری باعث کاهش مصرف آب برای تولید هر واحد وزنی می‌شود؛ به‌طور مثال میزان مصرف آب برای تولید خیار در گلخانه حدود 10 درصد میزان مصرف آب در مقایسه با تولید در عرصه (فضای باز) است. همچنین افزایش تولید در واحد سطح (حداقل 10 برابر فضای آزاد)، اشتغال‌زایی بیشتر، تولید مستمر محصول طی سال (بیشتر از یک دوره کشت)، افزایش کیفیت محصول تولیدشده در گلخانه‌ها از طریق کنترل بهتر آفات و بیماری‌ها، افزایش درآمد در واحد سطح برای تولیدکنندگان محصولات سبزی و صیفی گلخانه‌ای به‌دلیل افزایش عملکرد در واحد سطح و قیمت بالای فروش تولید در مقاطع زمانی خارج از فصل) و استفاده از روش‌های بیولوژیک و کاهش مصرف سموم، زیر کشت بردن اراضی غیرقابل کشت با اجرای سیستم هیدروپونیک، امکان بازاریابی مناسب با تنظیم برنامه کشت مطابق نیاز بازار و در نهایت افزایش صادرات و ارزآوری بیشتر با توجه به افزایش کیفی محصول از نتایج مثبت تولید سبزی و صیفی در گلخانه است.
جایگاه جهانی ایران در تولید محصولات سبزی و صیفی
سطح زیر کشت سبزی و صیفی در جهان 58 میلیون هکتار و میزان تولید این محصولات بیش از یک میلیارد تن است. کشور چین با تولید سالانه 539 میلیون تن بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصولات در جهان است و پس از آن هند با تولید 100 میلیون تن، آمریکا با تولید سالانه 35 میلیون تن و ترکیه با تولید سالانه 25 میلیون تن در رتبه دوم تا چهارم جهانی قرار دارند. با اجرای طرح توسعه کشت گلخانه‌ای سبزی و صیفی در کشور و انتقال کشت این محصولات از عرصه به گلخانه و با افزایش تولید به 21 میلیون تن ایران می‌تواند همچنان مقام پنجم تولید سبزی و صیفی جهان را به خود اختصاص دهد.
مهم‌ترین تولیدات سبزی و صیفی گلخانه‌ای کشور
خیار ،گوجه‌فرنگی، انواع فلفل و بادمجان از مهم‌ترین تولیدات سبزی صیفی کشور است و ایران از نظر میزان تولید خیار رتبه سه و تولید گوجه‌فرنگی در رتبه هفتم جهانی قرار دارد و به‌نظر می‌رسد و با توجه به اولیویت و مزیت این دو محصول همچنان از پرتولیدترین محصولات سبزی و صیفی کشور باقی بمانند.
بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان سبزی و صیفی کشور
استان تهران با سطح زیر کشت یک‌هزار و 787 هکتار و میزان تولید 504 هزار و 881 تن و پس از آن جنوب استان کرمان با سطح زیر کشت یک‌هزار و 365 هکتار و تولید 289 هزار و 200 تن، یزد با سطح زیر کشت یک‌هزار و 320 هکتار و تولید 382 هزار و 45 تن، اصفهان با سطح زیر کشت یک‌هزار و 252 هکتار و تولید 203 هزار و 914 تن و در نهایت استان سیستان و بلوچستان با سطح زیر کشت 249 هکتار و میزان تولید 38 هزار و 974 تن بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تأمین‌کننده سبزی و صیفی کشور هستند.
بازارهای صادراتی محصولات سبزی و صیفی ایران
ایران تا پایان سال 94 موفق به صادرات یک میلیون 602 هزار تن سبزی و صیفی به ارزش 542 میلیوت دلار به کشورهای روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، تاجیکستان، گرجستان، اوکراین، امارات، ترکیه، عراق، کویت، افغانستان، پاکستان شده است.
به گفته مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ وزارت جهاد کشاورزی، با توسعه گلخانه‌ها و انتقال کشت محصولات سبزی و صیفی به گلخانه‌ها در انتهای برنامه ششم توسعه ایران ۹,۵ میلیون تن سبزی و صیفی باکیفیت برای ورود به بازار صادراتی خواهد داشت.
بیمه محصولات سبزی و صیفی گلخانه‌ای کشور
اجرای هر طرحی نیازمند حمایت جدی از تولیدکننده و سرمایه‌گذار است. یکی از سیاست‌های حمایتی بیمه محصولات کشاورزی است که به‌عنوان راه‌حل مفید و مناسب جهت مقابله با خطرات و تکانه‌های محیطی و اقتصادی مورد توجه قرار می‌گیرد. در ایران بیمه‌پذیری محصولات سبزی و صیفی گلخانه‌ای با محوریت دو محصول اصلی خیار و گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای از سال 83 آغاز شد و بر اساس گزارش صندوق توسعه بیمه کشاورزی طی سال‌های 88 تا 93 و با افزایش گرایش تولیدکنندگان به بیمه محصولات سبزی و صیفی گلخانه‌ای تعداد کل بیمه‌گذاران به 971 نفر با سطح 216 هکتار، کل حق بیمه دریافتی از بیمه گذاران به سه‌هزار و 887 میلیون ریال، حق بیمه سهم بیمه‌گذار به 510 میلیون ریال، تعداد فقره خسارات به 134 مورد و میزان غرامت پرداختی به یک‌هزار و 554 میلیون ریال رسید. این صندوق آمار سطح گلخانه‌های سبزی و صیفی را در سال 94، 126 هکتار و در سال 95 برابر 88 هکتار اعلام کرده است.
نشاء گلخانه‌ای سبزی و صیفی از دیگر بخش‌های این فعالیت است که نیاز به پوشش بیمه دارد، بر همین اساس وزرات جهاد کشاورزی بیمه‌پذیری نشاء سبزی و صیفی گلخانه‌ای را در سال 94 با صندوق بیمه کشاورزی مطرح کرد و هم‌اکنون مطالعات ابتدای آن آغاز شده است.
با توجه به اهمیت و نقش بیمه در تولید پایدار کشاورزی آمار اعلام شده از سوی صندوق بیمه کشاورزی در مقابل سطح زیر کشت محصولات سبزی و صیفی کشور رقم ناچیزی است. به‌نظر می‌رسد مجریان وزارت جهاد کشاورزی باید همراه با اجرای طرح توسعه گلخانه‌ها به‌دنبال افزایش پوشش بیمه و کشف دلایل بی‌میلی تولیدکنندگان باشد تا نتایج مورد انتظار بدست آینده و آینده خوبی برای این طرح رقم زده شود./
G-951019-01
دیدگاه تان را بنویسید