موانع توسعه کارآفرینی در روستاهای کرمان

توسعه کارآفرینی در روستاهای شهرستان کرمان به کندی صورت می‌گیرد. این نتیجه‌ای است که محمدصادق ابراهیمی، سیداحمد خاتون‌آبادی و ندا بنی‌اسدی در پژوهشی با عنوان «مؤلفه‌های توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کرمان)» و با روش تحقیق کتابخانه‌ای و میدانی به آن رسیده‌اند.

آنچنان که در مقدمه این پژوهش گفته شده، موقعیت، منابع طبیعی و مناظر، سرمایه اجتماعی، نظارت روستایی، شبکه‌های اجتماعی و تجاری، تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی، اثرات پیچیده و پویایی را بر فعالیت کارآفرینی در مناطق روستایی می‌گذارد. رشد اقتصادی روستاها، کاهش پدیده مهاجرت به شهرها، تشویق به ایجاد کسب‌وکارهای جدید و ارتقای سطح امنیت اجتماعی و رفاه را به دنبال دارد. توسعه کارآفرینی دربرگیرنده عوامل متعددی ازجمله ویژگی‌های فردی و نیز محیطی است. از میان ویژگی‌های محیطی عوامل اجتماعی که شامل سرمایه اجتماعی هم می‌شود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در میان این ویژگی‌ها می‌توان به سهولت در رفت‌وآمد و امکانات ابتدایی مانند آب، برق، گاز و... اشاره کرد. امکاناتی که وجود آنها می‌تواند عامل گسترش نگاه به مقوله توسعه روستایی شود.
پژوهشگران با مطالعه موردی روستاهای کرمان به این نتیجه رسیده‌اند که نزدیک به ٤٢‌درصد کارآفرینان روستایی در رده سنی ٢٠ تا ٣٠‌سال قرار گرفته‌اند که می‌توان نتیجه گرفت کارآفرینان روستایی در رده سنی جوان قرار دارند. به عبارت دیگر، ظرفیت جوانان روستایی برای کارآفرین روستایی در حد خوبی است. با توجه به یافته‌های تحقیق بیش از ٥٥‌درصد کارآفرینان از تحصیلات دانشگاهی برخوردار نبودند و به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت درصد بیشتر کارآفرینان تحصیلات دانشگاهی ندارند. همچنین این نتایج نشان داد میزان متغیر کارآفرینی در بین افراد در حد متوسط به بالا بوده و به لحاظ مؤلفه‌های کارآفرینی به ترتیب بهترین وضع مربوط به مؤلفه‌های روانشناختی، مهارتی، فردی و زیرساختی است. از طرفی به نظر می‌رسد مشکل توسعه کارآفرین در توسعه زیرساخت‌های کارآفرینی و متغیرهایی نظیر سرمایه‌گذاری در فرصت‌ها، دسترسی به امکانات و بازاریابی قابل‌تعریف باشد. همچنین بیش از نیمی از جمعیت روستاییان را که به شهرها مهاجرت می‌کنند، جوانان روستایی تشکیل می‌دهند. پس باید برای جوانان روستایی تحصیلکرده تسهیلات ویژه‌ای درنظر گرفته شود تا بتوانند با داشتن سرمایه اولیه در روستاها به فعالیت‌های کارآفرینانه بپردازند. به‌نظر نمی‌رسد هیچ گروهی مستعدتر از دانش‌آموختگان روستایی برای امر کارآفرینی روستایی مناسب باشند.
در این میان نقش زیرساخت‌های ابتدایی مانند برق و گاز می‌تواند تأثیر گسترده‌ای در انتخاب یک منطقه برای افزایش کارآفرینی برعهده داشته باشد. کارآفرینان هم برای افزایش زیرساخت‌های شغلی خود نیازمند امکانات اولیه‌ای هستند که بعضی از آنها کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند، از این رو نیاز است تا این بخش بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
همچنین مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت ایران، در ‌سال ١٣٩٣ تحقیق دیگری با عنوان «بررسی نظریه‌های توسعه روستایی در ایران و جهان» منتشر کرد که در آن هم توسعه همه‌جانبه روستاها مدنظر قرار داشت. براساس این تحقیق باید سرمایه‌گذاری‌های لازم در هر سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات صورت پذیرد تا روستا بتواند روند توسعه تک‌قطبی را کنار گذاشته و نگذارد توسعه یک بخش، بخش دیگری را تضعیف کند. اما یکی از مشکلات موجود در مسیر توسعه روستایی، تأمین سرمایه است. عوامل اصلی در تأمین سرمایه مورد نیاز برای صنایع روستایی عبارتند از: مقدار درآمد در نواحی روستایی، مقدار پس‌انداز در نواحی روستایی و کسب اعتبارات از طریق سیستم‌های رسمی و غیررسمی.
افزایش سرمایه‌گذاری‌های دولت در امکانات زیربنایی نظیر آموزش، بهداشت، ارتباطات و راه، نیرو و... هم بسیار اهمیت دارد. با سرمایه‌گذاری در این موارد، هزینه‌های تولید کاهش و تولید و در نتیجه درآمد جامعه روستایی افزایش می‌یابد. کشاورزی مهم‌ترین فعالیت در نواحی روستایی است. بنابراین، گذار از کشاورزی سنتی، تسهیل دسترسی مستقیم کشاورزان به بازار، تعیین قیمت مناسب برای محصـولات کشـاورزی، تأمین عوامل تولید کشاورزی برای روستاییان، تضمین در مالکیت آنها، توجه به آموزش، تأمین سرمایه و نهاده‌هـا در بخش کشاورزی در افزایش درآمد موثر است. ایجاد فعالیت‌های جنبی و تلفیقی در نواحی روستایی هم باعث افزایش درآمد می‌شود و همه اینها در کنار یکدیگر می‌تواند عامل رشد و توسعه شود.