اسب تروای مجلس برای میراث طبیعی هیرکان
رضا شیخ‌پور -کارشناس‌ارشد منابع طبیعی
ش ق : تصویب مفاد حیرت‌انگیز ماده ٤٨ مکرر برنامه ششم توسعه در خانه ملت که همچون اسب تروا در قامت دوستی با جنگل جلوه کرد، دیری نخواهد پایید که هجوم بهره‌برداران به جنگل‌های بازمانده از دوران سوم زمین‌شناسی را رقم خواهد زد. نگارنده این سطور مفاد مندرج در تبصره ١ و ٢ ذیل بند دو این ماده قانونی را مصداق بارز صدور فرمان مجدد حمله به این میراث طبیعی قلمداد می‌کند. متأسفانه برخی که در جایگاه تصمیم‌سازی و حتی تصمیم‌گیری قرار دارند در تلاش هستند تا با وارونه جلوه‌دادن واقعیت، مصوبه اخیر مجلس قانون‌گذاری ایران را به عنوان دستور توقف تدریجی بهره‌برداری چوبی از جنگل‌های شمال کشور تا پایان سال سوم برنامه ششم توسعه و پیروزی دوستداران محیط زیست در صیانت از این میراث باستانی معرفی کنند!در تبصره یک، قانون‌گذاران خانه ملت، هرگونه قطع درخت را در ید اختیار سازمان جنگل‌ها گذاشته‌اند؛ یعنی همان شیوه‌ای که تا پیش از مصوبه سال ١٣٩٢ هیئت دولت، از سوی کارشناسان سازمان جنگل‌ها برای بهره‌برداری اعمال می‌شده است. به نحوی که جدای از صدور مجوز صریح بهره‌برداری از درختان پیر، افتاده، آفت‌زده، لاپی و خشک سرپا که قطع بسیاری از این‌گونه درختان نیز فاقد هرگونه توجیه علمی و فنی است از‌طرفی‌دیگر، برداشت درختان را ذیل عنوان برش‌های حفاظتی، بهداشتی و به‌ویژه پرورشی نیز مجاز اعلام کرده و دست نشانه‌گذار و سازمان متولی منابع طبیعی را برای قطع درختان سالم و سرپا به نام حفاظت و پرورش جنگل نیز باز گذاشته‌اند! حتی اگر فرض بدانیم به استناد بند یک ماده ٤٨ مکرر که به تعبیر ممنوعیت «بهره‌برداری تجاری و صنعتی» بزک شده، سازمان جنگل‌ها قراردادهای آن دسته از طرح‌های جنگل‌داری را که مهلتشان به پایان رسیده، تمدید نکند اما با توجه به اینکه هیچ‌گونه محدودیت زمانی برای اجرای مفاد تبصره یک ذیل بند ٢ این ماده قانونی لحاظ نشده بنابراین پس از ارائه طرح‌های جایگزین نیز با توجیه حفاظت، بهداشت و پرورش جنگل، امکان بهره‌برداری چوبی در سطح و حجمی گسترده کماکان میسر بوده و ادامه خواهد داشت. طنز تلخ ماجرا این‌گونه است که قانون‌گذار، صدور مجوز بهره‌برداری مطابق مفاد این تبصره را به اراده مدیران سازمان جنگل‌ها محول کرده است! مسلما لابی قدرتمند بهره‌برداران جنگل که با برگرداندن این تصمیم در توقف بهره‌برداری چوبی از جنگل‌های هیرکانی، قدرت خود را به رخ دوستداران محیط زیست کشانده‌اند به محض ابلاغ این قانون به سراغ تسخیر کامل ارکان مدیریتی سازمان متولی منابع طبیعی کشور خواهند رفت تا بدون هیچ‌گونه مزاحمت و با خیالی آسوده، به قطع و بهره‌برداری درختان، همت گمارند!در تبصره ٢ ذیل بند دو این ماده قانونی نیز بدون اینکه به ضرورت ارائه پیوست ارزیابی زیست‌محیطی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کوچک‌ترین اشاره‌ای شود، جنگل‌تراشی برای اجرای پروژه‌های عمرانی نیز منوط به اراده مدیران سازمان جنگل‌ها، بلامانع اعلام شده است! در ادامه مفاد این تبصره، در ارتباط با عرصه‌های جنگل‌کاری دست‌کاشت نیز بدون هیچ‌گونه اشاره‌ای به ضرورت پرورش جنگل‌کاری‌های سنواتی برای توسعه سطح جنگل و پیوستن آن به پیکر بیمار طبیعت هیرکان، همه این عرصه‌ها را مشمول زراعت چوب اعلام کرده‌اند و این آغازی برای جنگل‌خواری و زمین‌خواری‌های گسترده خواهد بود.بدون تردید، مصوبه ٢٣ دی ١٣٩٥ مجلس شورای اسلامی که نشانگر قدرت بهت‌آور لابی بهره‌برداران از جنگل است تحقق اصلاحات در مدیریت این میراث طبیعی را دوباره به تعویق خواهد انداخت و شاید این تعویق، دیگر نفسی برای طبیعت هیرکان باقی نگذارد.
دیدگاه تان را بنویسید