توقف پروژه بزرگ جوجه‌های مقاوم در برابر سرما و گرما در ایستگاه تجاری‌سازی

خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - علیرضا صفاخو:

در حالی که کشاورزی کشور دربه‌در، در جست‌وجوی طرح‌های تحقیقاتی راهگشاست و برخی اخبار نظیر آنچه محققان دانشگاه زنجان در تابستان 91 خورشیدی نوید دادند که با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، موفق به ابداع پروتکل تولید جوجه‌های مقاوم به سرما و گرما شده‌اند، اما گویا تیر این محققان امیدوار و خلاق یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان به سنگ خورده است و صنعت مرغداری ایران با دارا بودن ظرفیت تولید یک میلیارد قطعه جوجه یکروزه و تولید حدود یک میلیون تن گوشت مرغ در سال و با وجود این که یکی از صنایع بسیار مهم و استراتژیک به‌شمار می‌رود، قرار نیست از ابداع پروتکل تولید جوجه‌های مقاوم به سرما و گرما بهره‌مند شود! پروتکلی که به گفته محققان، برای نخستین‌بار در جهان ارائه شده و مبتنی بر روش‌های "اپی‌ژنتیک" و "سیناپتیک پلاستیسیتی" بوده است.

در جهان، یک فرایند ثابت دمایی در کارخانه‌های جوجه‌کشی اعمال می‌شود که هرگونه تغییر دما حتی به میزان یک تا دو درجه، می‌تواند اثرات زیانباری روی جنین جوجه گوشتی داشته باشد، اما این گروه پژوهشی پس از آزمایش‌های متعدد طی دوره‌های مختلف جوجه کشی، موفق به شناسایی "روزهای حساس اعمال تنش حرارتی به‌منظور سازگاری گرمایی"، "دماهای حساس جهت اعمال تنش گرمایی"، "مدت زمان اعمال تنش‌های گرمایی" و "شناسایی بهترین دمای پوسته تخم‌مرغ پس از اعمال تنش حرارتی" شده‌اند.

این موارد، عوامل مهمی در توقف استرس حرارتی بدون آسیب به جنین جوجه گوشتی محسوب می‌شوند. برایند این فاکتورها به تولید محصولی بی‌نظیر در دنیا منجر شده که از مزایای آن کاهش حداقل 50 درصدی مصرف انرژی جهت سرمایش سالن‌های مرغداری در مناطق گرمسیر و همچنین کاهش تلفات ناشی از استرس گرمایی در سالن‌های مرغداری عنوان شده است.

از دیگر مزایای این محصول، پایین آمدن چشمگیر استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در واحدهای پرورشی به‌علت بهبود عملکرد جوجه‌ها طی دوره جوجه‌کشی است که خود منجر به تولید محصول ارگانیک‌تر می‌شود و در نتیجه به سلامت جامعه انسانی کمک بیشتری می‌شود.

افزایش وزن پایان دوره جوجه‌های تنش دیده در نتیجه تغییرات ژنتیکی خود، دستاورد مهم دیگر این پروژه تحقیقاتی عنوان شده است.

این طرح که توسط دکتر محمدحسین شهیر، دکتر محمدطاهر هرکی‌نژاد، مهندس رسول کریمی و مهندس رحمان رستم‌خانی ارائه شده در جشنواره منطقه‌ای نوآوری و شکوفایی "کوهساران" که خردادماه سال 91 خورشیدی با حضور مخترعان استان‌های زنجان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل در زنجان برگزار شد، شرکت کرد و موفق به دریافت تأییدیه سطح سه بنیاد ملی نخبگان و دریافت 40 میلیون ریال برای گسترش امور تجاری طرح شده بود.

بخش خصوصی روی خوش نشان نداد!

حال رحمان رستم‌خانی در گفت‌وگو با ایرنا، خبر از روی خوش نشان ندادن بخش خصوصی به تلاش مسئولان سازمان جهاد کشاورزی در اقناع تجاری سازی این طرح می‌دهد.

اینکه در همان زمان از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان و در یک بوق و کرنای رسانه‌ای ویژگی‌های این جوجه‌های مقاوم به سرما رشد در دمای 25 درجه سانتی‌گراد، تلفات اندک جوجه‌ها و نیاز نداشتن به آنتی‌بیوتیک و دارای گوشت سالم عنوان شد، انتظار می‌رفت امروز بعد از چهار سال خبر توزیع این دست از جوجه‌ها در بازار صنعت مرغداری اعلام شود. اتفاقی که ظاهراً قرار نیست به این زودی رخ بدهد! جالب آن که دمای مطلوب نگهداری و پرورش جوجه در مرغداری‌ها 27 تا 29 درجه سانتی‌گراد است و مرغداران با هر نوع تنش دمایی شاهد تلفات بالایی در جوجه‌ها هستند.

با این وضعیت، باید منتظر ماند و دید آیا مزایای این طرح و دسترسی به چنین دانشی، ارزش سرمایه‌گذاری لازم را نداشته است که توقف آن به‌علت نبود سرمایه‌گذار و بخش خصوصی راغب به تجاری‌سازی این پروژه، ماحصل سال‌ها رایزنی و تلاش جلب سرمایه‌گذاری باشد!؟/

S-951109-01