قوانین ضعیف آب اکوسیستم غنی بین‌النهرین را به نابودی می‌کشد
بهشت تالاب‌های عراق در معرض خطر
تغییر آب وهوا، سدها و قوانین ضعیف آب، بین‌النهرین را یکبار دیگر بعد از صدام حسین به نابودی می‌کشد. به این ترتیب اکوسیستم‌های غنی و فرهنگ منحصر به فرد هور در عراق از دست خواهد رفت.
تغییر آب وهوا، سدها و قوانین ضعیف آب، بین‌النهرین را یکبار دیگر بعد از صدام حسین به نابودی می‌کشد. به این ترتیب اکوسیستم‌های غنی و فرهنگ منحصر به فرد هور در عراق از دست خواهد رفت.
به گزارش ایانا از دویچه وله، این تالاب‌ها که برخی از آنها به‌عنوان مهد تمدن یاد می‌کنند، در جنوب عراق قرار دارند، جایی که دجله و فرات بهم می‌پیوندند و در کانال‌های متعددی قبل از اتصال به خلیج فارس، تقسیم می‌شوند.
این تالاب‌ها واحه‌ای در صحرا هستند، زادگاه فرهنگی که از محیط اطراف خود سرچشمه گرفته است. قبل از سقوط صدام حسین، در دهه 1990، رژیم بعث برای آزار شیعیان این ناحیه، آب را به روی تالاب بست.
بهشتی با وسعت 20 هزار کیلومتر مربع، به جهنمی تبدیل شد: حیات وحش غنی منطقه نابود شد و مردم مجبور به ترک محل زندگی خود شدند.
احیای مجدد بهشت
از این واقعه به نام "فاجعه بزرگ محیط زیستی در حد و وسعت خشک شدن دریاچه آرال " یاد می‌شود. بنا به گزارش سازمان ملل در سال 2001،در مجموع، نیم میلیون نفر با خشک شدن هورها مجبور به ترک محل زندگی خود شدند.
در سال 2003، هنگامی که رژیم صدام سقوط کرد، مردم هورهای بین‌النهرین به خانه‌های خود بازگشتند و دایک‌های احداث شده بر روی رودخانه‌ها را شکستند.
یکی از مهندسین محلی، جاسم الاسدی در این مورد می‌گوید: هیچ برنامه‌ای برای احیا و بازگرداندن هور وجود نداشت. مردم محلی با شکستن دایک‌ها، جریان آب را خیلی سریع وارد تالاب کردند. این مسئله می‌توانست یک شادی پس از پایان دوران سخت حکومت بعث عراق باشد، ولی امروز، دوباره تالاب در معرض خظر نابودی قرار گرفته است.
شوری بیش از حد آب
مردم محلی می‌گویند که یک مشکل جدی هم از نظر کیفیت و کمیت آب وجود دارد. به گفته مدیر یک سازمان غیردولتی در منطقه هورهای بین النهرین، تغییر آب و هوا، توزیع آب در عراق و سدهای ساخته شده در بالادست رودخانه، به طرز چشمگیری حجم آب ورودی به تالاب را کاهش داده است. تا جایی که نیمی از وسعت هور خشک شده و آب بیش از حد شور شده است. با کاهش جریان آب، افزایش دما و تبخیر و همچنین نفوذ آب شور از خلیج فارس، سطح شوری آب در هور بسیار بالا رفته است.
الاسدی می‌گوید قبل از آنکه صدام هور را خشک کند، سطح شوری آب به بیش از 200 ppm هم نمی‌رسید و آب قابل نوشیدن بود. میانگین شوری آب در حال حاضر حدود 2500 ppm است و گاهی به 7000 ppm نیز می‌رسد. ولی در سال 2015 این میزان شوری در برخی از نقاط هور به 20000 ppm رسید.
یکی از اهالی روستاهای اطراف هور می‌گوید: گاومیش‌ها با نوشیدن این آب، مسموم شده و می‌میرند. من 15 گاومیش خود را از دست دادم. همه گیاهان در حال از بین رفتن هستند.
آب به‌عنوان یک سلاح
وضعیت سیاسی و امنیتی عراق مشکل آب را بدتر کرده است. داعش در منطقه با کنترل سدهای فرات در رمادی و فلوجه از آب به‌عنوان یک سلاح استفاده می‌کند.
در سال 2015، داعش با بستن دریچه‌های سد رمادی، سبب کاهش شدید سطح آب رودخانه شد. کنترل رمادی و فلوجه از دست داعش خارج شده است ولی هنوز هم آنها کنترل بزرگترین سد سوریه، فرات یا الطبقه را روی رودخانه فرات در دست دارند.
این کم شدن جریان آب باعث می‌شود تا ادامه بقا در تالاب سخت شود. سید علی یکی از اهالی هور می‌گوید: "آب در حال حاضر خوب است، اما در برخی از ماه‌ها بسیار کم می‌شود و از کمبود آب رنج می‌بریم" او ادامه می‌دهد که اگر کاهش آب همیشگی باشد، مجبور به ترک منطقه خواهند شد.
علاوه بر این سد ایلسو در ترکیه نیز در دست ساخت است. یک سد برق‌آبی بر روی رودخانه دجله که تا پایان سال 2017 به اتمام خواهد رسید و بیشتر جریان آب را کاهش خواهد داد.
چه کسی به حیات هور بین‌النهرین اهمیت می دهد؟
در هرج و مرج امروز عراق -با بحران‌های سیاسی و فساد و جنگ- حفاظت از طبیعت منحصر به فرد بین‌النهرین چندان جدی گرفته نمی‌شود. در حال حاضر کشاورزی بر حفاظت از این تالاب اولویت دارد. در سال 2016، هور بین‌النهرین به فهرست میراث طبیعی جهانی یونسکو اضافه شد. به عقیده یکی از اعضای طرح همبستگی جامعه مدنی عراق، گنجاندن هور در فهرست میراث طبیعی جهان در واقع یک فرصت برای مدیریت پایدار این تالاب است./
ترجمه : شهره صدری‌خانلو
منبع: دویچه وله
L-951114-02
دیدگاه تان را بنویسید