چالش‌های پژوهشگران زن در بخش کشاورزی/ سهم مشارکت زنان در بخش تحقیقات کشاورزی نباید نادیده گرفته شود/ 37 درصد، سهم مشارکت دانشمندان زن در هلند و چهار درصد در گینه

مسئله‌ای که در زمینه تحقیقات کشاورزی سراسر جهان وجود دارد این است که پژوهشگران زن کمتری در هیأت‌مدیره مؤسسه‌های تحقیقاتی کشاورزی به چشم می‌خورد. برای مثال در غرب آفریقا که در آن بانک جهانی تلاش‌های قابل توجهی برای ایجاد توانایی علمی در زمینه کشاورزی انجام داده است، درصد پژوهشگران زن در گینه حدود چهار درصد و در غنا تا 20 درصد وجو د دارد وهلند، کشوری با دارا بودن یک سیستم نوآوری، دارای نرخ مشارکت دانشمند زن 37 درصد است.

به گزارش ایانا از وب‌سایت بانک جهانی، اعتقاد بر اینکه مردان ذاتاً بهتر از زنان در علوم کشاورزی هستند، یک افسانه است، اما همچنان این تفکر باقی مانده است. یکی از معدود محققان زن در مؤسسه نوآوری کشاورزی بولیوی مدعی است که قابلیت‌های برابر یا حتی بهتر نزد محققان کشاورزی زن نسبت به محققان مرد وجو د دارد.

Nancy Huanca در برنامه تحقیقات استراتژیک گندم مشغول بوده و در حال حاضر، در بانک ژن که بزرگ‌ترین مجموعه از ارقام کوینولا (1) در سراسر جهان دارد، فعالیت می‌کند.

وی گفت: "من افتخار می‌کنم سال گذشته پایان‌نامه‌ام را ارائه کردم و با وجود بسیاری از موانع در طول راه توانستم مدرک مهندس کشاورزی را به دست آورم... آرزوی من است به‌عنوان یک محقق کارم را ادامه دهم."

با این حال نقش و کار زنان در علوم کشاورزی یک نگرانی است، به‌طوری‌که از چالش‌های توسعه در مواد غذایی و کشاورزی به‌شمار می‌رود. در بسیاری از مناطق و کشورها، تولید محصولات کشاورزی بر عهده زنان است چراکه مردان برای یافتن فرصت‌های شغلی مزرعه را ترک می‌کنند و این در حالی است که برخی از محصولات به‌طور فزاینده‌ای تحت کنترل زنان است.

بنابراین اهمیت محققان زن به‌عنوان یک مسئله ضروری باید در نظر گرفته و باید به نیازهای خاص زنان توجه شود و برای آنها فناوری مفید ارائه داد.

این در حالی است که چه کسی بهتر از دانشمندان زن می‌تواند فناوری‌های کشاورزی را برای زنان درک کند؛ چرا که آنها درباره نیازهای جسمی زنان و چالش‌های روزانه آنها آگاه هستند.

علاوه بر این، در زمینه‌های بسیاری زنان نقش محوری دارند. به‌عنوان مثال، توسعه فناوری‌های حساس همچون تغذیه که می‌تواند به نتایج تأثیرگذاری دست یافت.

حال این پرسش مطرح است که چگونه ما می‌توانیم مشارکت زنان را در تحقیقات کشاورزی افزایش دهیم؟

آموزش عالی

مهندس کشاورز جوان در INIAF (مؤسسه تحقیقاتی در بولیوی) اخیراً به نویسنده (2) این گزارش گفت که وی افتخار می‌کند در سال گذشته توانسته مدرکش را بگیرد.

نویسنده گزارش می‌گوید: "به‌خوبی می‌تواند وی را درک کنم، چرا که در کشورهایی مانند بولیوی، برای یک زن برای به دست آوردن مدرک لیسانس در علوم کشاورزی یا در سایر زمینه‌های فنی، وضعیت به مانند سیاست دهه 1930 است، اما اینجا پایان راه نیست. برای درگیر شدن مؤثر زنان در پژوهش، زنان باید آموزش‌های علمی خود را ادامه دهند، با این حال، درصد زنانی که تحصیلات کارشناسی ارشد و دکترا را به پایان رسانده‌اند، همچنان پایین است."

در اینجا می‌توان به نمونه‌ای دیگر اشاره کرد؛ Rozzana Medina ، ازجمله زنان محقق است که برای حدود 10 سال مدیریت آزمایشگاه کشت بافت را بر عهده داشته است.

وی می‌گوید: "ما زنان نشان داده‌ایم که اگر به ما فرصت داده شود قابلیت‌های برابر یا حتی بهتر، در زمینه تحقیقات کشاورزی در مقایسه با همتایان مرد داریم... من افتخار می‌کنم که مدیریت بانک بولیوی را دارم... افزایش شمار زنان در INIAF می‌تواند به بهبود بخشیدن نهاد کمک کند."

در شهرستان‌ها که فشار فرهنگی و اجتماعی بیشتر است، می‌تواند مانعی برای زنان به‌شمار رود، این در حالی است که پروژه‌ای با کمک مالی بانک جهانی برای حمایت از نظام نوآوری ملی کشاورزی پرو راه‌اندازی شد که شامل هدف بلندپروازانه اعطای کمک هزینه تحصیلی حداقل 35 درصد به زنان برای دوره کارشناسی ارشد است.

تقویت اعتماد به نفس و رهبری

به‌نظر نویسنده، آنچه که بیشتر در بحث‌های جنسیتی و درباره زنان وجود دارد این است که بسیاری از زنان خجالتی و تمایلی به صحبت کردن در انظار عمومی ندارند. در حوزه‌های تحقیق و توسعه هم چیزی شبیه به این روی می‌دهد. چرا که چند زن فعال در زمینه تحقیقات، در این باره توضیح دادند که چگونه به چالش کشیده شدند و بیشتر باز کردن راهی در یک حوزه مردسالار بسیار ناامیدکننده بوده است.

من به‌تازگی در یک طرح برای حمایت از دانشمندان زن در حوزه کشاورزی فعالیت می‌کنم که تحت نام ​​زنان آفریقایی در توسعه و تحقیقات کشاورزی است که به میزبانی مرکز جهانی جنگل - زراعی ( World Agroforestry Center ) انجام شده و بر تقویت علم و رهبری مهارت‌های زنان تمرکز دارد. در همین راستا، در طی دهه گذشته، CGIAR (گروه مشورتی برای تحقیقات بین‌المللی کشاورزی) کارهایی برای کمک به رشد حرفه‌ای پژوهشگران جوان انجام داده است.

مبارزه با موانع نهادی برای زنان

در بولیوی، بانک جهانی در تلاش است تا برای کمک به INIAF در راستای حذف موانع استخدام پژوهشگران زن، کارهایی انجام دهد. در همین راستا سیاست‌های نهادی فراگیر باید طیف گسترده‌ای از مناطق را تحت پوشش قرار دهد و اقدامات به‌منظور تسهیل پیشرفت حرفه‌ای دانشمندان زن نیاز به زمان دارد تا به نتیجه برسد. شاید به همین دلیل است که 25 سال طول کشید تا مرکز تحقیقات کشاورزی برزیل EMBRAPA) ) توانست درصد محققان زن خود را دو برابر کند.

تغذیه جهان در حال حاضر و در سال‌های آینده یک چالش نگران‌کننده است. برای بر طرف کردن چالش نیاز است تا تمام منابع موجود بسیج شود. در این راستا، نباید سهم بزرگ مشارکت زنان در بخش تحقیقات کشاورزی و توسعه نادیده گرفته شود؛ چرا که به روشنی مشخص است که جهان نیاز به زنان محقق بیشتری دارد./

ترجمه: فرحناز سپهری

پی‌نوشت:

1- دانه کوچک لوبیا شکل به رنگ عاج که عطر ملایم و طعمی شیرین و مطلوب داشته و از آن به‌عنوان جایگزین برنج می‌توان استفاده کرد.

2- Francisco Obreque ، متخصص کشاورزی که اکنون در بولیوی است. وی به‌عنوان متخصص کشاورزی در ماه ژوئن 2012 به بانک جهانی پیوست. او پیش از رفتن به بولیوی، برای دولت شیلی کار می‌کرد؛ ابتدا به‌عنوان مشاور وزیر کشاورزی و بعد به‌عنوان مدیر مالی در بنیاد نوآوری‌های کشاورزی فعالیت کرده است. او همچنین مشاور بین‌المللی برنامه توسعه سازمان ملل و بانک توسعه اسلامی و ECLAC و کمیسیون اقتصادی حوزه امریکای لاتین و کارائیب بوده که در زمینه کشاورزی، محیط زیست، و سیاست‌های توسعه روستایی فعالیت داشته، همچنین فرانسیسکو از کشور شیلی، مهندس کشاورزی با مدرک دکترا در توسعه روستایی از دانشگاه فنی مونیخ آلمان است./