رفتار فرهنگی خانوارهای ایرانی به روایت آمار رسمی

سید حسین پیمان کارشناس ارشد مرکز آمار ایران

گزارش حاضر نشان می‌دهد رفتار ایرانیان در حوزه فرهنگ مثل رفتن به سینما، استفاده از مشاوره در ازدواج، استفاده از عطر و دیدن تئاتر را از نگاه آمارهای رسمی نشان می‌دهد.

توسعه اجتماعی و اقتصادی شرایط رفتاری و خلق و خوی متناسب خود را نیاز دارد، و پویایی فرهنگ و اقتصاد، موضوعی ضروری برای توسعه به شمار می رود.

چگونگی، فرهنگ مطالعه فرهنگ تغذیه، فرهنگ ازدواج، فرهنگ کار گروهی، فرهنگ کارآفرینی، فرهنگ سخت کوشی، فرهنگ همکاری، مسوولیت‌پذیری، انضباط و وقت‌شناسی، احترام به حقوق فردی و اجتماعی و.... برای برنامه ریزی توسعه و ایجاد یا اصلاح فرهنگ متناسب توسعه فرهنگی، اقتصادی ضروری به نظر می رسد و ساز و کار این شناخت وابسته به داده های کمی و آمار و اطلاعات متناسب آن است. در کشور همواره دغدغه چگونگی رفتار عمومی و فرهنگی به طور مستند برای نظام تصمیم گیری وجود داشته است.

مطالعه زیر به بررسی کمّی تعدادی از این رفتارها براساس محاسبه از داده های خام طرح آماری فعالیت فرهنگی و رفتاری خانوار های کشورمرکز آمار ایران است که از ۳۶۰۵ خانوار و ۸۸۶۴ فرد آمارگیری شده درسال ۱۳۹۳، پرداخته است. رفتار و کنش های فرهنگی در این بررسی شامل افراد ۱۵ ساله و بیشتر مناطق شهری و روستایی است.

این مطالعه محاسبه از داده های خام در تقاطع های هزینه، و ویژگی های خانوار وافراد، در سطح نمونه آماری است. لذا نتایج آن در سطح نمونه قابل تعمیم است.

سینما

سینما عاملی است که می تواند اصلاح یا انحراف رفتار اجتماعی را تسریع نماید و به نوعی عامل آموزشی و تاثیر گذار در باورهای فردی و اجتماعی، تلقی و به عنوان رسانه ای پرمخاطب، محسوب می شود و می تواند از زمینه های توسعه اجتماعی (فرهنگی، سیاسی، اقتصادی) به حساب آید. لذا دانستن چند و چون آن و میزان مخاطبین و دیگر ویژگی‌ها، برای برنامه ریزان این رسانه موثر، بسیار ضروری قلمداد می شود.

براساس محاسبات انجام شده دراین مطالعه:

در سال ۱۳۹۳، ۱۴ درصد ازافراد پانزده ساله و بیشتر به سینما رفته‌اند که ۳۷ درصد آنان یکبار و ۲۴ درصد دو بار ۱۶ درصد سه بار و ۷ درصد چهاربار بوده است.

۱۴.۳ درصد از افرادی که به سینما رفته اند۵۱ درصد مرد و ۴۹ درصد زن بوده اند وبه طورکلی ۱۴ درصد از مردان و۱۴ درصد از زنان به سینما رفته اند.

۵۸ درصد از این افراد، اولویت اول شان در دیدن فیلم اجتماعی، ۲۰ درصد آنها کمدی، ۹ درصد آنها دفاع مقدس، ۳ درصد آنها پلیسی و حادثه ایی، ۲ درصد آنها کودک و نوجوان، ۲ درصد معناگرا بوده است.

در سال ۱۳۹۳، ۱۲درصد از افراد دارای مدرک دیپلم و زیردیپلم، ۳۴ درصد از افراد با مدرک لیسانس، حدود ۳۸ درصد فوق لیسانس و دکترا به سینما رفته‌اند.

از افرادی که در سال ۱۳۹۳ سینما رفته‌اند ۳۳ درصد شاغل، ۱۰ درصد بیکار، ۲۷ درصد محصل، ۲۵ درصد خانه‌دار بوده‌اند.

از نظر وضع فعالیت ۱۳ درصد شاغلین ۲۱ درصد بیکاران، ۳۳ درصد محصلین، ۱۰ درصد خانه‌داران در این سال به سینما رفته‌اند.

از افرادی که در این سال به سینما رفته‌اند ۱۳ درصد درآمد خود (هزینه) را کمتر از پانصد هزار تومان ۳۸ درصد پانصد تا یک میلیون تومان، ۲۳ درصد یک تا یک میلیون و پانصد هزار تومان و ۸ درصد بیش از یک میلیون و پانصد هزار تومان اظهار کرده‌اند.

درکشورهای دیگر:

هر کانادایی حدود ۸.۳ بار در سال ۲۰۱۵ به سینما رفته است.براساس مطالعاتی که باهمکاری انستیتو فیلم دوحه با دانشگاه قطرانجام داده است:

۳۹درصد مردان قطری، ۲۸ درصد مردان لبنانی، ۹ درصد مردان مصری و ۷ درصد مردان تونسی و ۲۹ درصد زنان قطری، ۱۷ درصد زنان لبنانی، و ۴ درصد زنان مصری و ۵ درصد زنان تونسی به سینما می روند.

9

تئاتر

۴ درصد افراد پانزده ساله و بیشتر در سال ۱۳۹۳، به تئاتر رفته اند که وضع فعالیت آنها ۳۷ درصد شاغل، ۵.۷ درصد بیکار، ۲۳ درصد محصل، ۲۵ درصد خانه‌دار بوده اند.

۵۵ درصد این افراد درآمد (هزینه) خود را تا یک میلیون تومان و ۷ درصد درآمد بیش از یک و نیم میلیون تومان اظهار کرده اند.

موسیقی

۷۲ درصد از افراد پانزده ساله و بیشتر در سال ۱۳۹۳ موسیقی گوش داده‌اند که ۳۰ درصد به موسیقی سنتی ۲۸ درصد به موسیقی پاپ ایرانی و ۲۲ درصد موسیقی محلی بوده است.

ماهواره

در سال ۱۳۹۳، ۲۱ درصد افراد پانزده ساله و بالاتر(چه درروزهای تعطیل وغیر تعطیل) بیننده ماهواره بوده اند که ۴۲ درصد به طور متوسط در روزهای تعطیل، یک تا دو ساعت، ۳۹ درصد سه تا چهار ساعت، ۱۳ درصدپنج تا شش ساعت، و ۲ درصد هفت تا هشت ساعت بیننده ماهواره بوده اند.

مشاوره ازدواج

۴۳ درصد از پاسخ دهندگان به سئوال نقش شما در زمان انتخاب همسر و ازدواج فرزندتان چگونه بوده است اظهار کرده اند در حد مشاوره بوده است ۵۳ درصد ، نقش مستقیم در انتخاب را اظهار نموده و ۳ درصد اظهارکرده اند بعداً مطلع و موافق شده اند.

۵۳ درصد از پاسخ دهندگان در این بررسی اظهار نمودند در خانواده به قولی که داده می شود کاملاً پایبند می باشند ۴۰ درصد اظهار کرده اند نسبتاً پایبند هستند و ۶ درصد گاهی یا بیشتر می باشند را اظهار کرده اند.

خوشبوکننده‌ها

براساس محاسبات از این طرح آماری در سال ۱۳۹۳، ۶۵ درصد از افراد پانزده ساله و بیشتر از خوشبو کننده در خانه استفاده کرده‌اند، که ۱۷ درصد از افراد پانزده ساله و بالاتر هر روز به طور دائم و ۲ درصد گاهی اوقات و ۱۴ درصد به ندرت از خوشبو کننده در منزل استفاده کرده‌اند و ۳۵ درصد اصلاً استفاده ننموده‌اند. - از افراد استفاده کننده ۴۹ درصد مردان و ۵۱ درصد زنان بوده اند.

قابل ذکر است که ۶۶ درصد از دارندگان مدرک دیپلم و زیردیپلم، ۸۲ درصد لیسانس ۸۴ درصد فوق لیسانس و دکترا و ۸۲ درصد دارای تحصیلات حوزوی از خوشبو کننده در منزل استفاده کرده اند.۶۳ درصد از شاغلین، ۷۷ درصد از بیکاران، ۷۷ درصد از محصلان، ۶۴ درصد خانه داران از خوشبوکننده در منزل استفاده کرده اند.۶۰ درصد از مردان دارای همسر و ۶۶ درصد از زنان دارای همسر و ۶۵ درصد از مردان و ۵۸ درصد از زنان هرگز ازدواج نکرده در منزل، از خوشبو کننده استفاده کرده اند.۷۸ درصد از افراد پانزده ساله و بیشتر در گردش خیابان از خوشبو کننده استفاده کرده اند ودرکل ۸۰ درصد مردان و ۷۸ درصد زنان از خوشبو کننده استفاده کرده اند.۸۲ درصد از افراد دارای مدرک دیپلم و زیردیپلم، ۹۴ درصد لیسانس، ۹۵ درصد از فوق‌لیسانس و دکترا و ۶۹ درصد از افراد دارای مدرک حوزوی، هنگام رفتن به خیابان از خوشبو کننده استفاده کرده اند.۸۱ درصد از شاغلین، ۹۰ درصد از بیکاران، ۹۳ درصد از محصل ها، و ۷۵ درصد از خانه دارها از خوشبوکننده برای رفتن به خیابان استفاده کردند.۷۶ درصد از مردان، و ۷۷ درصد از زنان دارای همسر و ۹۰ درصد از مردان و زنان هرگز ازدواج نکرده در هنگام گشت در خیابان از خوشبو کننده استفاده کرده اند.۵۸ درصد از مردان و ۴۶ درصد از زنان در محل کار خود از خوشبو کننده استفاده کرده اند.

تماشای سیما (تلویزیون)

۹۶ درصد از افراد پانزده ساله و بالاتر در روز به تماشای سیما پرداخته اند که از بیشترین ساعت صرف شده، یک تا دو ساعت برای ۴۶ درصد آنان و ۳۶ درصد آنان ۳ تا ۴ ساعت، بوده است.

از افرادی که یک تا دو ساعت خود را به تماشای سیما پرداخته اند ۵۶ درصد زن و ۴۴ درصد مرد بوده‌اند و از افرادی که زمان سه تا چهار ساعت برای تماشای سیما اختصاص دادند ۴۷ درصد مرد و ۵۲ درصد زن و در اختصاص پنج تا شش ساعت ۳۹ درصد مرد و ۶۱ درصد زن بوده اند.

۹۳ درصد افراد با سواد و ۸۶ درصد از افراد بی سواد در این سال به تماشای سیما پرداخته اند.

۹۳ درصد از افراد دارای مدرک دیپلم، ۹۱ درصد از افراد دارندگان با مدرک لیسانس، ۸۶ درصد فوق لیسانس، ۸۷ افراد دکترا و ۸۷ درصد با مدرک حوزوی در این سال به تماشای سیما پرداخته اند.

از نظر وضع شغلی ۹۳ درصد شاغلین ۹۳ درصد بیکاران ۸۸ درصد محصلین و ۹۲ درصد خانه دارها به تماشای سیما در این سال پرداخته اند.

۹۳ درصد از افراد دارای همسر و ۹۰ درصد از افراد هرگز ازدواج نکرده به تماشای سیما در این سال پرداخته اند.

۹۱ درصد از افرادی که درآمد خود را تا پانصد هزار تومان اظهار کرده و ۸۷ درصد افرادی که درآمد خود را بیش از یک میلیون و پانصد هزار تومان اظهار کرده اند به تماشای سیما در این سال پرداخته اند.

کشورهای دیگر:

طبق گزارش های موجود هر تایلندی در هفته به طور متوسط ۲۲ ساعت، مصری ۲۰ ساعت، ترکیه‌ای ۲۰ ساعت، اندونزی ۱۹.۷ ساعت امریکایی ۱۹ ساعت انگلیسی ۱۸ ساعت، ژاپنی ۱۷.۹ ساعت، ، چینی ۱۵.۷ ساعت، کره‌ای ۱۵.۴ ساعت، آلمانی ۱۵.۲ ساعت، روسی ۱۵ ساعت، هندی ۱۳.۳ ساعت، سـوئدی ۱۲.۳ ساعت خود را به تماشای تلویزیون اختصاص می دهند.

نتیجه :

افراد پانزده ساله و بیشتری که در سال ۱۳۹۳ به سینما رفته اند به ترتیب اولویت

علاقمند به فیلم های ا جتماعی، کمدی، دفاع مقدس و پلیسی - حادثه ای بوده اند.

افراد دارای تحصیلات بالاتر بیشتر به سینما در این سال رفته اند.محصلین بیش از بیکاران و بیکاران بیشتر از شاغلین و شاغلین بیشتر از خانه‌داران به سینمارفته‌اند.افراد با درآمد متوسط،بیش از گروه های بادرآمدهای پایین و بالا، به سینما رفته اند.مردان وزنان ایرانی کمتر از مردان وزنان قطری ولبنانی دراین سال به سینما رفته اندموسیقی سنتی شنونده بیشتری در این سال نسبت به موسیقی پاپ و محلی داشته است.والدین در ازدواج فرزندان بیشتر نقش مستقیم در انتخاب همسر را داشته اند.بیشتر پاسخ دهندگان، کاملاً پایبندی به قول‌در خانواده را، اظهار کرده اند.زنان بیش از مردان در این سال از خوشبو کننده ها استفاده کرده اند.استفاده از خوشبو کننده برای گردش در خیابان بیشتر از استفاده در منزل بوده است.افراد با تحصیلات بالاتر بیش از افراد با تحصیلات پایین تر از خوشبوکننده استفاده کرده‌اند.بیکاران بیشتر از شاغلین و خانه داران، از خوشبو کننده استفاده کرده اند.زنان و مردان هرگز ازدواج نکرده بیش از زنان و مردان دارای همسر، از خوشبوکننده برای گشت در خیابان استفاده می کنند.مردان بیش از زنان از خوشبو کننده در محل کار استفاده می کنند.زنان زمان بیشتری را به تماشای سیما (تلویزیون) اختصاص داده‌اندافراد دارای مدارک تحصیلی بالاتر، زمان کمتری به تماشای سیما (تلویزیون) اختصاص داده‌اندافراد با درآمد بالاتر کمتر به تماشای سیما ( تلویزیون) پرداخته‌اند