برای گرد و غبار به دبیرکل سازمان ملل نامه نوشتیم

ایلنا| جلسه کمیته راهبردی مقابله با گرد و غبار با حضور وزیر امورخارجه، وزیر نیرو و رییس سازمان محیط زیست با هدف بررسی راهکارهای بین‌المللی برای مقابله با کانون‌های خارجی گرد و غبار برگزار شد. محمد جواد ظریف در خصوص تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه گفت: ایران به تلاش‌های خود در این زمینه ادامه می‌دهد و در همین راستا، نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل برای بیان ضرورت‌های اجماع جهانی در خصوص مقابله با گرد و غبار، همچنین اقناع کشورهای همسایه برای همکاری در این زمینه با امضای مشترک من و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست ارسال خواهد شد. حمید چیت چیان، وزیر نیرو هم در این جلسه با اشاره به برخی اقدام‌های صورت گرفته از سوی وزارت نیرو برای احیای تالاب هورالعظیم همچون رهاسازی چهار میلیارد متر مکعب آب شیرین از کرخه، گفت: بخش اعظم تالاب بین مرزی هورالعظیم در عراق قرار دارد که در بحث آب و مدیریت منابع آبی با دو موضوع رو به رو است. این دو موضوع، نخست اجرای طرح‌های گسترده سد‌سازی ترکیه روی دجله و فرات معروف به پروژه گاپ و دوم ذخیره‌سازی آب در دریاچه‌های میانی عراق با حجمی بیش از 100 میلیارد متر مکعب است. وزیر نیرو اشاره‌ای هم به موضوع تالاب بین‌المللی هامون داشت و خاطرنشان کرد: افغانستان باید علاوه بر 820میلیون متر مکعب آبی که در حال حاضر به سمت ایران می‌آید، رهاسازی حجم بیشتری از آب برای احیای هامون در بخش ایرانی را در دستور کار قرار دهد. مطالبه‌گری سازمان‌های بین‌المللی از کشورهای منطقه و همسایه برای کنترل مدیریت آب و عدم ادامه طرح‌های گسترده‌ای همچون گاپ با ایران و رساندن اطلاعات درست به مردم از طریق شبکه‌های اجتماعی پیشنهاداتی بود که چیت چیان در این نشست ارایه داد. ابتکار نیز ضمن بیان این موضوع که تشدید کانون‌های گرد و غبار در کشورهای همسایه و منطقه منجر به آن شده که ایران حتی از قره قوم افغانستان نیز تاثیر بگیرد، اظهار کرد: عربستان، امارات و به‌طور کلی کشورهای جنوب خلیج فارس از دیگر کانون‌های خارجی موثر بر ایران هستند. عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه نیز با تاکید بر ضرورت بهره‌مندی از تکنولوژی‌های نوین برای مدیریت درست منابع به ویژه استفاده از امکاناتی همچون صفحات خورشیدی که مانع تبخیر آب می‌شوند، تصریح کرد: در بسیاری از این اقدام‌ها، علاوه بر بهره‌مندی از تخصص و تکنولوژی‌های نوین می‌توان از اثرات این تکنولوژی‌ها در کاهش انتشار گاز گلخانه‌ای برای جذب مشارکت‌های جهانی بهره‌مند شد. پیشنهاد تشکیل کارگروه فناوری، تکنولوژی و جذب منابع بین‌المللی از دیکر مباحث مطروحه توسط عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان بود. همچنین مدیر کمیته ملی مقابله با گرد و غبار ضمن تاکید بر این موضوع که گرد و غبار موضوعی فراتر از توفان‌های شن و ماسه و بادهای 120 روزه است که در اقلیم طبیعی ایران وجود داشته، تصریح کرد: توفان‌های گرد و غبار به لحاظ ابعاد منجر به ایجاد معضل بزرگ آلودگی هوا می‌شوند. فرسایش بادی و توفان‌های گرد و غبار تابعی از سرعت باد، اندازه ذرات، رطوبت خاک، نوع خاک و پوشش گیاهی است. به گفته شعاعی، ایران از دهه 80 به بعد بیشتر با توفان‌های گرد و غبار درگیر شد و این محصول تشدید و استمرار خشکسالی و دخالت‌های انسانی در طبیعت بود. بر اساس آمارها، طرح گاپ منجر به خشک شدن 94 درصد بین النهرین و کاهش 37 درصدی آب در دجله و فرات شد تا جایی که اگر گاپ، پنج سال قبل تنها آورد عادی دجله و فرات را کنترل می‌کرد، امروز حتی سیلاب‌های دجله و فرات را نیز می‌تواند کنترل کند تا جایی که آب دجله و فرات در عراق و سوریه را به صفر برساند. وی ضمن یادآوری این موضوع که تعداد و شدت حوادث گرد و غبار در کشور رو به افزایش است، خاطرنشان کرد: امروز در شرق کشور نیز با کانون‌های داخلی و خارجی گرد و غبار مواجه هستیم و به دلیل گرد و غبار ناشی از افغانستان و پاکستان که به زابل می‌رسد یا همزمانی وقوع توفان‌های گرد و غبار با بادهای 120 روزه با معضلی جدی رو به رو هستیم. خشکی هامون مهم‌ترین منشا شرق کشور است زیرا به دلیل تبخیر بسیار بالا و حدود پنج هزار میلی متر، هامون دارای شرایط ثبات نیست. مدیر کمیته ملی مقابله با گرد و غبار با مرور روند خشک شدن عمدی دریاچه آرال برای کشت پنبه، اظهار کرد: امروز شاهد آثار گرد و غبار هر چند با تعداد و شدت کم در گلستان، گیلان و مازندران هستیم و از این رو می‌توانیم این موضوع را هشداری برای شروع مذاکره با کشورهای حاشیه آرال بدانیم. رها کردن زمین‌های کشاورزی پس از شخم زدن که تنها به قصد حفظ مالکیت اراضی و به ویژه در عراق صورت می‌گیرد از دیگر دلایل مهم تشدید توفان‌های گرد و غبار در ایران است. به گفته او پذیرش گرد و غبار به عنوان چالشی جهانی، تهیه گزارش وضعیت جهان در خصوص کانون‌های گرد و غبار و میزان تاثیرپذیری کشورها از این پدیده، همچنین توافق برای اجرای نخستین همایش بین‌المللی گرد و غبار طی سال آینده به میزبانی ایران و با همکاری نهادهای بین‌المللی برخی از آثار، تلاش‌های بین‌المللی ایران در موضوع گرد و غبار و از نتایج قطعنامه‌های جهانی در این خصوص است.