اظهار نظر غیرمتخصص‌ها بلای جان جنگل/ سازمان محیط زیست شاخص‌های نظارت بر جنگل را تعریف نکرده است

مرتضی شریفی به‌عنوان محقق برجسته کشاورزی و منابع طبیعی از سوی فرهنگستان علوم انتخاب شد. به اعتقاد وی بزرگ‌ترین مشکل این روزهای منابع طبیعی اظهار نظر غیرمتخصص‌ها درخصوص مدیریت جنگل است.

به گزارش خبرنگار ایانا، سومین دوره تجلیل از مهندسان برجسته کشاورزی و منابع طبیعی کشور با حضور اسکندر زند رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، حسین شریعتمدار رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، عنایت الله بیابانی نایب رئیس خانه کشاورز و بخشی از پیشکسوتان عرصه کشاورزی و منابع طبیعی، برگزار شد. در این مراسم از پنج تن از کارشناسان عرصه منابع طبیعی و کشاورزی قدردانی شد.

مرتضی شریفی عضو شورایعالی جنگل یکی از محققان برگزیده این دوره بود. به گفته وی ایجاد 90 ذخیره‌گاه و پارک جنگلی در نقاط مختلف کشور و 10ها پارک جنگلی حاصل تلاش وی و همکارانش در سازمان جنگل‌ها بوده است.

وی تاکید کرد: من به نیابت از این گروه اینجا هستم. دو پارک از مجموعه پارک‌های جنگلی ایجاد شده توسط تیم کارشناسی سازمان جنگل‌ها، با حضور رئیس جمهور وقت یعنی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی افتتاح شد.

شریفی بیان کرد: تلاش‌های انجام شده در رابطه با ایجاد ذخایر جنگلی و پارک‌های جنگلی سبب شد که دانشگاه تهران نیز کتاب طراحی پارک‌های جنگلی را که حاصل فعالیت بخش اجرا بود، به عنوان واحد درسی انتخاب کند.

به گفته وی به دلیل عدم تطابق تصمیمات کارشناسی و مدیریتی بیشتر برنامه‌هایی که روی کاغذ درست به نظر می‌رسد، هیچ‌گاه عملیاتی نمی‌شود.

این محقق منتخب گفت: بر اساس آنچه در جامعه مورد قبول واقع شده، هر کس ادعای پزشکی کند اما به واقع پزشک نباشد، نمی‌تواند در این زمینه اظهار نظر کند و اگر غیر از این عمل کند، رفتارش مجرمانه تلقی شده و مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرد اما در مورد منابع طبیعی وضعیت این گونه نیست.

وی افزود: کسی که بدون داشتن آگاهی از ساختار طبیعت برای آن نسخه می‌پیچد حیات همه کره زمین را تحت تاثیر تصمیمات غلط خود قرار می‌دهد در حالی‌که یک پزشک، فقط به حیات یک انسان لطمه وارد می‌کند.

شریفی ادامه داد: متاسفانه با وجود این تاثیر گسترده، هیچ برخوردی با رفتارهای غلط در زمینه منابع طبیعی نمی‌شود.

وی بیان کرد: روزگاری شده که همه در بیش از 10 محور تخصصی ورود پیدا می‌کنند. در اینجا جا دارد یادی کنیم از شهید دکتر چمران که در یادداشتی اظهار کرده بود، اگر کسی مسئولیتی را می‌پذیرد یا در بحث وارد می‌شود و نسخه می‌پیچد، اگر تخصص دارد آن را زیر سئوال نبرید، اما اگر کسی در خارج از تخصص خود نظر می‌دهد، شک نکنید که خائن است.

این عضو شورایعالی جنگل گفت: وقتی در یک شاخه تخصصی نمی‌شود صاحب‌نظر شد، چرا افراد وقتی پستی می‌گیرند فکر می‌کنند که در همه حوزه‌ها صاحب‌نظر شده‌اند.

وی افزود: تغییر رویکرد اجرای طرح‌های جنگلداری مصداق بارز مداخله غیر متخصصان در امور تخصصی است. چندی است تلاش می‌شود طرح‌های جنگلداری از حالت کلاسیک به SFM تغییر رویکرد دهد. این شیوه در دنیا اجرا شده است. پهنه‌بندی جنگل بر اساس اصول تعریف شده انجام می‌شود همچنین برچسب‌های اکولوژیک و غیره برای پایش وضعیت جنگل تعریف می‌کنند.

شریفی گفت: حدود بیش از سه سال است که تغییر رویکرد مدیریتی در جنگل‌های شمال در دولت و مجلس مطرح است و در نهایت بحث غیر تخصصی مثل تنفس جنگل از آن بیرون می‌آید و متاسفانه غیر متخصص‌ها در این رابطه اظهار نظر می‌کنند.

وی ادامه داد: یکسری کارشناس نما داریم که نظرات مدیر را در زر ورق می‌پیچند. این رفتارها به مسایل منابع طبیعی ضربه می‌زند.

این عضو شورایعالی جنگل با اشاره به ورود سازمان‌های غیر متخصص‌ها به مسئله مدیریت جنگل، نظر دادن سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با این اکوسیستم طبیعی را مصداق بارز مداخله سازمان‌های غیر تخصصی دانست؛ زیرا این سازمان چارچوبی برای منابع طبیعی در اختیار ندارد و نمی‌تواند برای جنگل نسخه بپیچید.

وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست از برنامه چهارم توسعه موظف بوده که شاخص ارزیابی برای پایداری جنگل تعریف کند و تا امروز این شاخص‌ها را تعریف نکرده است.

به گفته شریفی در حالی که در ژاپن شاخص تنوع زیستی تعریف شده وجود دارد، نرم افزار جمع‌آوری داده‌ها وضعیت مشخصی دارد و تمام رصدها را یک فرد عادی هم می‌تواند انجام دهد و بگوید که تنوع زیستی در جنگل‌های این کشور چه تغییراتی کرده، این ساختارها در ایران وجود ندارد و سازمان حفاظت محیط زیست هم فقط تلاش می‌کند برای جنگل نسخه بپیچد.

وی اضافه کرد: ثبت بخشی از جنگل‌های هیرکانی به عنوان میراث جهانی چندین دهه است که مطرح شده و حتی مشاور عالی سازمان میراث فرهنگی هم معتقد است که باید سازمان جنگل‌ها در این رابطه به دلیل تخصصی که دارد، وارد عمل شود اما باز هم مقوله ثبت این جنگل‌ها، به سازمان میراث فرهنگی واگذار شده‌ است.

شریفی گفت: در مباحث اکوتوریسم، سازمان میراث فرهنگی فقط باید به روی جذب گردشگر وارد عمل شود اما این سازمان در مکان‌یابی و طراحی هم ورود پیدا می‌کند و مسایل را به کج‌راهه می‌برد.

وی از برگزار کنندگان مراسم درخواست کرد که پایگاه اطلاعات مهندسان کشاورزی و منابع طبیعی را تشکیل داده و راسا اقدام به شناسایی کارشناسان کنند البته استعلام‌های لازم را هم از دستگاه‌های دولتی بگیرند زیرا اگر سازمان‌های دولتی بخواهند به فرهنگستان علوم در زمینه معرفی کارشناسان خبره کمک کنند، فقط نام کسانی که حرف‌های مدیران را در زر ورق می‌پیچند، از سوی بخش دولتی مطرح خواهد شد./

L-951218-04