ایران و هند تفاهم نامه همکاری تحقیقاتی کشاورزی امضاء می کنند/ دفتر مرکز تحقیقاتی ایکریسات در ایران افتتاح می شود

مدیرکل دفتر روابط علمی و همکاری های بین‌المللی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی دستاوردهای سفر هیات سازمان به ریاست اسکندر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی به کشور هند را تشریح کرد.

به گزارش ایانا از روابط عمومی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جواد مظفری مدیرکل دفتر روابط علمی و همکاری های بین المللی این سازمان با تشریح دستاوردهای سفر هیات سازمان به ریاست اسکندر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی به کشور هند، گفت: این سفر برای سازمان بسیار حائز اهمیت بود؛ زیرا توافق های خوبی صورت گرفت. در سفر چهار روزه علاوه بر مؤسسه ایکریسات، سه مؤسسه ملی برنج، تحقیقات دانه های روغنی و تحقیقات ارزن ها نیز در هند بازدید شد.

وی افزود: در طی بازدیدها خصوصاً بازدید از مؤسسه ایکریسات، استقبال شایانی از هیات ایرانی به عمل آمد و طی جلسه های متعدد راه های همکاری میان دو کشور بررسی شد . این مؤسسه در زمینه ارقام هیبرید سورگوم موفقیت های زیادی کسب کرده است که ایران می تواند از آن بهره مند شود. ارقام هیبرید معمولاً افزایش عملکرد قابل توجهی نسبت به ارقام معمولی دارد. همچنین این ارقام در شرایط محدودیت بهتر عمل می کنند و از آنجا که هنوز در ایران ارقام هیبرید سورگوم معرفی نشده است، لازم است ما این تکنولوژی هیبرید را وارد کنیم.

مدیرکل دفتر روابط علمی و همکاری های بین المللی سازمان با بیان اینکه ارتباط ایران با این مؤسسه در شش سال گذشته قطع شده بود و نیاز بود ارتباط مجدد برقرار کنیم، یادآور شد: با توجه به محدودیت آب در کشور ما، کاشت ذرت مقرون به صرفه نیست، در این راستا کشور در صدد است در مناطقی که مصرف آب برای کشت ذرت مقرون به صرفه نیست، گیاهان دیگر علوفه ای کشت کند که به نصف آب مورد نیاز ذرت نیاز داشته باشد و محصول علوفه ای خوب تولید کند .

مظفری با اشاره به میزان آب مصرفی گیاه سورگوم و مزیت های آن نسبت به سایر گیاهان اظهار داشت: در مناطق خشک و گرم ایران سورگوم می تواند با نصف آب مصرفی نسبت به ذرت رشد کند. البته این گیاه از نظر جیره غذایی و مواد سودمند به پای ذرت نمی رسد؛ اما به عنوان گیاه علوفه ای می تواند در مکان هایی مثل مناطق خشک که مصرف آب زیادی برای کشت ذرت نیاز است، به عنوان تولید علوفه جایگزین شود. اگرچه در ایران سورگوم به عنوان گیاه غذایی تلقی نمی شود و بازار غذایی ندارد ولی به عنوان گیاه علوفه ای قابل توسعه است.

وی گفت: البته ایکریسات بر روی گیاهان دیگری چون نخود، بویژه نخود مقاوم به خشکی تحقیقاتی دارد که برای ما از نظر منابع ژنتیکی حائز اهمیت است. همچنین این مرکز دارای بانک ژنی با 124 هزار نمونه ژنتیکی از محصولاتی چون ماش، سورگوم، نخود، بادام زمینی، پی جن پی است.

مشاور معاون وزیر و رئیس سازمان سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی خاطرنشان ساخت: به رغم اینکه ایران در زمینه تحقیقات دیم با مرکز ایکاردا همکاری دارد، مراکز بین المللی این مسئولیت را به ایکریسات نیز واگذار کرده اند، بنابراین لازم بود ما در ارتباط با دیم با ایکریسات توافق می کردیم. این مرکز ها، مراکزی بین المللی غیر انتفاعی هستند که رقم های هیبرید و حق امتیاز آن را به طور رایگان در اختیار کشورمان قرار می دهند که دستاورد خوبی برای سفر ما به شمار می رود.

وی بیان داشت: محصول دیگری که ایکریسات بر روی آن کار می کند، نخود است که با استفاده از مواد ژنتیکی که در اختیار دارد ارقام جدیدی برای مناطق گرم و خشک تولید می کند. البته نخود از قبل در سهمیه غذایی ما بوده ولی سال به سال با وجود خشکسالی نیاز به ارقام جدیدتری داریم. از آن طرف تکنولوژی تلاقی ایجاد ترکیب های ژنتیکی جدید در اصلاح نخود را در کشور نداریم، لازم است محققان ما به کمک مراکز تحقیقاتی دیگر ارقام جدیدی را در اختیار بگیرند. امروز ما در کشور آنچه در تحقیقات نخود انجام می دهیم انتخاب نمونه هایی بهتر از نمونه های مرکز ایکاردا است؛ اما در مراکز تحقیقاتی هند می توانیم تکنولوژی تلاقی دادن اینها یا "بریدینگ اصلاح" را دراختیار بگیریم .

مظفری با اشاره به تحقیقات بر روی محصول بادام زمینی در هند اظهار داشت: در کشور هند به واسطه مرکز ایکریسات ژنوم بادام زمینی کاملاً تعیین توالی شده و اطلاعات ژنومی آن استخراج شده است که این کار بزرگ با همکاری مشترک با کشورهای دیگر انجام یافته است که نمونه ارزنده ای از همکاری تحقیقاتی به شمار می رود. همچنین در خصوص بادام زمینی، مرکز ایکریسات توانسته ژنی را به این گیاه منتقل کند که باعث تولید یک نوع بادام زمینی با 60 درصد روغن شود و به گفته آنها تا 64 درصد روغن داشته است که این موفقیت با تغییر ژنوم حاصل شده است. حال محققان آنها این ژن را به گیاهان زراعی منتقل می کنند و ارقامی تولید شده که بالای 54 درصد روغن دارد که کار خیلی خوبی شده است.

وی افزود: همچنین محققان مرکز ایکریسات توانسته اند یک نوع بادام زمینی پیدا کنند که ترکیب روغن آن بسیار نزدیک به روغن عالی مثل زیتون است.

وی با اشاره به امضاء تفاهم نامه مشترک با مرکز ایکریسات بیان داشت: نهایتاً توافق شد با این مرکز یک تفاهم نامه مشترک امضاء کنیم و سازمان اعلام موافقت کرد مرکز تحقیقاتی ایکریسات دفتری در ایران ایجاد کند، آنها نیز از این پیشنهاد استقبال کردند و قرار است این موضوع مرحله به مرحله انجام شود. البته باید در این تفاهم نامه مواردی ذکر شود از جمله اینکه ایران به منابع ژنتیکی آنها دسترسی داشته باشد و از آن بهره برداری کند.

مظفری گفت: همچنین در زمینه توافقات ایران و مرکز ایکریسات توافق شد ایران با اعزام دانشجویان p.h.D از امکانات آنها برای تحصیل دانشجویان استفاده شود و قرار براین است که هزینه خوابگاه و سایر هزینه برعهده مرکز ایکریسات و اعزام برعهده ما باشد. این کار برای گذراندن دوره و اخذ دکتری برای ایرانیان فرصت خیلی خوبی است و از دستاوردهای این سفر به شمار می رود.

به گفته وی همچنین قرار شد در سال آینده یک کارگاه هم اندیشی با محققان ایکریسات در ایران برگزار شود که روی محصولاتی که ایکریسات کار می کند، بررسی شده و مشکلات کار در ایران و کمک مرکز تعیین شود. این کارگاه دو روزه در اوایل تابستان سال آینده با حضور مسئولان برای اجرای پروژه های مشترک و تدوین برنامه ها برگزار خواهد شد .

گفتنی است بنا به دعوت رئیس مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی ایکریسات ( ICRISAT ) کشور هند، هیات ایرانی به ریاست اسکندر زند معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از تاریخ دوم تا ششم اسفند ماه سال گذشته از این مرکز بین المللی در حیدرآباد کشور هند بازدید کردند. در این سفر مشاور رئیس سازمان و مدیر کل دفتر ارتباطات علمی و همکاری های بین المللی و همچنین دکتر ناخدا رئیس بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی، معاون وزیر جهاد کشاورزی را همراهی کردند.