مطالعات دانشگاهی در سوئد نشان داد
کمبود نسبی آب دریاچهها و تغییر کمی وکیفی آنها در نتیجه فعالیتهای انسانی
حجم آب دریاچهها در روی زمین چقدر است؟ مطالعه جدید دیوید اسکیل، از دانشگاه اومئو سوئد و همکارانش که در مجله تحقیقات ژئوفیزیک منتشر شده، با استفاده از تجزیه و تحلیل ریاضی دادهها نشان میدهد که متوسط عمق دریاچه ها 30 درصد کمتر از تخمینهای قبلی است.
حجم آب دریاچهها در روی زمین چقدر است؟ مطالعه جدید دیوید اسکیل، از دانشگاه اومئو سوئد و همکارانش که در مجله تحقیقات ژئوفیزیک منتشر شده، با استفاده از تجزیه و تحلیل ریاضی دادهها نشان میدهد که متوسط عمق دریاچه ها 30 درصد کمتر از تخمینهای قبلی است.
به گزارش ایانا به نقل از شبکه اخبار محیط زیستی ، دیوید اسکیل، استادیار گروه اکولوژی و علوم محیط زیست و مرکز تحقیقاتی اثرات آب و هوایی ( CIRC ) میگوید: اندازهگیری برآورد شده ما از حجم آب دریاچهها حدود 190 هزار کیلومترمکعب که مقدار بسیار کمی از منبع آبی است. اگر ما تمام دریاچههای روی زمین را با هم جمع کنیم و دریاچه بزرگی تشکیل دهیم، میلنگین عمق دریاچه به 42 متر خواهد رسید، در حالیکه عمق متوسط اقیانوسها سه هزار و 682 متر است. این عمق متوسط جدید برآورد شده، بهطور قابل توجهی از تخمینهای قبلی (62 تا 151 متر) کمتر است.
اندازهگیری حجم دریاچهها بر روی زمین بهنظر میرسد کار سادهای است، با این وجود، چالش برای انجام اندازهگیری حجم دریاچهها در سطح جهانی بسیار زیاد است. ماهوارهها میتوانند حجم دریاچههای بسیار بزرگ را مثل دریاچه واترن در سوئد و یا دریاچه سوپریور در آمریکا اندازهگیری کنند، ولی بهدست آوردن حجم دهها میلیون دریاچه کوچک در سراسر جهان کار بسیار وقت گیری است. روش ساده استفاده از عمق سنجی دریاچه با قایق است. پژوهشگر با قایق بر روی دریاچه اقدام به عمق سنجی کرده سپس با استفاده از نقشهها و محاسبات ریاضی، حجم آب دریاچه را بهدست میآورد. این روش خوب ولی پرهزینهای است، ضمن آنکه تعداد بسیار کمی از دریاچهها نقشهبرداری شدهاند.
در این مطالعه محققان از نظریه رویکرد محوری استفاده کرده و سطح ناهمواریها را با ویژگیهای آماری توپوگرافی زمین بررسی کرده و حجم هزاران دریاچه را در جهان تخمین زدند. تیم تحقیقاتی حجم آب دریاچههای جهان را بین 184 تا 199 هزار مترمکعب برآورد کرده است. اکثر آب دریاچههای جهان را میتوان در چند دریاچه بزرگ جهان مانند دریای خزر، دریاچه سوپریور و دریاچه بایکال یافت. در واقع حدود 80 درصد از آب کل دریاچهها به تنهایی در 20 دریاچه بزرگ جهان یافت میشود.
دریاچه ها منبع طبیعی کمیاب
کیفیت و کمیت آب دریاچهها میتواند بهسرعت تحت تاثیر فعالیتهای انسانی تغییر کند. برای مثال، در برخی از نواحی تعداد زیادی استخر و مخزن برای استفاده آبیاری، تولید برق، ذخیره آب آشامیدنی ساخته شدهاند که حجم آب شیرین را افزایش میدهد. از سوی دیگر، برخی از دریاچهها خشک و ناپدید شدهاند. بهعنوان مثال دریاچه Poopo در بولیوی قبلا حدود 3000 کیلومتر مربع مساحت داشت و یکی از بزرگترین دریاچههای بولیوی بود. ولی با توسعه کشاورزی و تغییرات اقلیم، تقریبا هیچ آبی در آن باقی نمانده است و باعث آسیب دیدن جوامع محلی بسیاری در اطراف این دریاچه شده است. داستان بسیار مشابه آن دریاچه آرال است، چهارمین دریاچه بزرگ جهان که هم اکنون خشک شده است.
این تنها نگرانی فعلی در مورد دریاچهها نیست. کیفیت آب حتی بزرگترین دریاچهها روی زمین، بهدلیل فعالیتهای انسانی در معرض تخریب قرار گرفته است. بهعنوان مثال دریاچه ایری در ایالات متحده با وسعت بیش از 25 هزار کیلومترمربع، در معرض آلودگی جدی مواد مغذی و پدیده شکوفایی جلبک روبرو است. این آلودگی باعث شده تا این دریاچه دیگر منبع مطمئنی برای آب آشامیدنی برای جوامع ساکن در طول خط ساحلی آن نباشد و در نتیجه بیش از 400 هزار نفر منبع آب آشامیدنی خود را از سال 2014 از دست دادهاند. به نظر دیوید اسکیل، این مطالعه بر کمبود نسبی آب دریاچهها و چگونگی تغییر کیفی و کمی آنها در اثر پیامدهای ناشی از فعالیتهای انسانی تاکید دارد./
ترجمه: شهره صدریخانلو
L-960126-01
دیدگاه تان را بنویسید