ماهیان خاویاری نیازمند افزایش اقدامات حفاظتی

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به عدم تشکیل یگان حفاظت دریایی، نبود این ساختار را عاملی برای بی‌اثر شدن اقدامات انجام شده در قالب پروژه‌های تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری اعلام کرد.

داوود میرشکار در گفتگو با خبرنگار ایانا بیان کرد: با وجود اینکه سال‌هاست معاونت دریایی اعلام می‌کند که ما در عرصه‌های زمینی از نیروهای نظامی استفاده می‌کنیم و باید در دریا هم مشابه چنین ساختاری را ایجاد کنیم، اما متاسفانه چنین یگانی در سازمان حفاظت محیط زیست شکل نگرفته است.

وی افزود: با توجه به اینکه کار در دریا بسیار پرهزینه است، حراست دریایی شیلات هم متاسفانه عملا آن طور که مشاهده می‌شود اقدام خاصی را برای حفاظت از ذخایر دریایی نمی‌تواند انجام دهد.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سازمان شیلات ایران با توجه به توان تخصصی و مالی که دارد، اقدامات خود را در چارچوب حفاظت از ذخایر دریایی انجام می‌دهد. مهم این است که ما هم بتوانیم اقدامات حفاظتی خود را بالا ببریم و اقدامات آموزشی، ترویجی و فرهنگ‌سازی در این زمینه را توسعه دهیم. در غیر این صورت اقداماتی که شیلات برای تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری انجام می‌دهد، راهگشا نخواهد بود.

به گفته وی طبق قانون بهره‌برداری از منابع دریایی، مسئولیت و تمام وظایف قانونی مرتبط با ماهیان خاویاری و صید آن به سازمان شیلات ایران محول شده است و سازمان حفاظت محیط زیست روی بحث صید این ماهی مسئولیتی ندارد. سازمان حفاظت محیط زیست نیز متولی حفاظت از رودخانه‌هایی است که ماهیان خاویاری برای تخم‌ریزی به آن مراجعه می‌کنند.

وی افزود: این سازمان باید رودخانه‌های محل تخم‌ریزی ماهیان خاویاری را از نظر حفاظت از آلاینده‌ها، حفظ بستر رودخانه و غیره تحت نظارت داشته باشد.

چندی پیش تصویر یک ماهی خاویاری بزرگ صید شده در دریای خزر میان کاربران فضای مجازی دست به دست می‌شد. در جریان انتشار این تصاویر بحث‌های زیادی نیز در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری، کاهش تنوع ژنتیکی در جمعیت این ماهیان و مباحث مختلف دیگر در میان کاربران فضای مجازی مطرح شد. به اعتقاد کاربران فضای مجازی رهاسازی نادرست بچه ماهیان خاویاری در دریا به جای رهاسازی در رودخانه، زمینه تلفات گسترده آنها را فراهم می‎کند. برخی کارشناسان نیز بر این باورند که تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری منجر به کاهش تنوع ژنتیکی در بین افراد این گونه شده و در نهایت با بروز یک بیماری، ممکن است جمعیت ماهیان خاویاری به شدت تحت تاثیر قرار گیرد. مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در این رابطه بیان کرد: معمولا شیلات بچه ماهیان خاویاری را در مصب رودخانه‌ها رها می‌کند تا این ماهیان به دریا باز گردند.حفظ بقای بچه ماهیان خاویاری به شرایط و عوامل محیطی بسیار وابسته است.

وی افزود: موسسه تحقیقات علوم شیلاتی محققینی دارد که درباره نحوه رهاسازی بچه ماهیان خاویاری و کاهش تلفات آنها مطالعه می‌کنند.

میرشکار گفت: در بحث صید و صیادی، صید غیر مجاز و غیر مسئولانه به ذخایر ماهیان خاویاری بسیار آسیب وارد می‌کند که این مسئله را باید با همکاری سازمان شیلات ایران که متولی اصلی حفاظت از این ذخایر است، در قالب یک برنامه مشترک به نتیجه برسانیم.

وی درباره وضعیت تنوع ژنتیکی ماهیان خاویاری یادآور شد: معاونت محیط زیست دریایی سه سال است که برای بحث تنوع زیستی دریایی بودجه‌ای نداشته است. حدود چهار تا پنج سال قبل روی بحث تنوع ژنتیکی کپور ماهیان مطالعه‌ای انجام دادیم که نشان می‌داد وضعیت تنوع ژنتیکی آنها مطلوب است.

مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: در ماهیان خاویاری ارزیابی تنوع ژنتیکی نداشته‌ایم اما مطمئنا موسسه تحقیقات علوم شیلاتی برای اینکه این مشکل بروز پیدا نکند، راهکارهایی در نظر گرفته و یکی از کارهای خوبی که انجام می‌دهد، این است که فکر می‌کنم گونه‌هایی از ماهیان خاویاری روسیه را به ایران آورده است البته در این رابطه باید بخش شیلات اطلاعات تکمیلی را ارائه دهد.

وی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست رصد تنوع ژنتیکی ماهیان خاویاری را انجام نمی‌دهد زیرا تمام کارگاه تکثیر و پرورش و اصلاح نژاد ماهیان خاویاری ذیل موسسه تحقیقات شیلات ایران مدیریت می‌شوند و بررسی تنوع ژنتیکی نیز توسط موسسه تحقیقات شیلات ایران انجام می‌شود./

L-960130-02