بهمنظور افزایش تولید گوشت صورت میگیرد:
طرح تولید رویانهای آزمایشگاهی گوسفند افشاری
انتقال جنین در دامهای سنگین بهویژه گاو، امری عادی و تقریباً مرسوم است، اما تاکنون این مقوله برای دام سبک بهصورت تجاری صورت نگرفته و محققان ایرانی در استان زنجان بهدنبال راهی برای تجاریسازی آن هستند.
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
وحید سلمانی، هیأت علمی گروه علوم دامی پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
رضا معصومی، استادیار و مدیر گروه علوم دامی پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی
انتقال جنین در دامهای سنگین بهویژه گاو، امری عادی و تقریباً مرسوم است، اما تاکنون این مقوله برای دام سبک بهصورت تجاری صورت نگرفته و محققان ایرانی در استان زنجان بهدنبال راهی برای تجاریسازی آن هستند.
به گزارش خبرنگار ایانا، بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، در حال حاضر، بیش از 42 درصد کل گوشت قرمز تولیدی در کشور که نزدیک به 93 هزار تن در سال است، توسط حدود 50 میلیون رأس گوسفند در قالب 27 نژاد تولید میشود؛ اگرچه، این مقدار گوشت تولید شده پاسخگوی نیاز رو به افزایش جمعیت کشور نیست. در سالهای اخیر، با توجه به تغییر شرایط اقلیمی و به تبع آن تغییر سیاستهای دولت، توجه ویژهای به دامهای سبک جهت تولید گوشت و شیر مورد نیاز کشور در مقایسه با نگهداری و پرورش گاو شده است.
در این میان، افزایش بازدهی در تولید گوشت گوسفند از اهمیت خاصی برخوردار است. با اصلاح نژاد دامهای بومی و اجرای برنامههای تغذیهای و تولید مثلی مناسب میتوان تا حدی تولید گوشت کشور را افزایش داد. در شرایط حاضر با توجه به بهرهوری پایین، گوسفندداری سنتی بهویژه در سالهایی که بهعلت شرایط آب و هوایی نامناسب مراتع فقیرتر هستند کمتر بهصرفه بوده؛ بهطوری که درآمد ناشی از گوسفندداری سنتی متناسب با هزینههای انجامشده نیست. در چنین شرایطی افزایش عملکرد تولیدی و تولید مثلی گوسفندان از طریق اعمال شیوههای مناسب مدیریتی میتواند باعث سودآوری بیشتر برای صنعت گوسفندداری شود.
به هر ترتیب، صنعت دامپروری کشور بهدلیل تغییر شرایط اقلیمی بهویژه بازدهی پایین تولیدات دامی قادر به تأمین کامل گوشت قرمز مورد نیاز کشور نیست. بر اساس آمار رسمی منتشر شده در سال گذشته، 100 هزار و 200 تن گوشت قرمز به ارزش 425 میلیون و 900 هزار دلار از کشورهای مختلفی مانند چین، آلمان، استرالیا، امارات، برزیل، ترکیه، عمان، هلند و... به کشور وارد شده که از نظر وزنی 44.8 درصد و از نظر ارزشی 20.3 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
این در حالی است که از نظر تمامی متخصصان دامپروری کشور، با انجام برنامههای اصلاحی منسجم، ایران توان تولید و تأمین تمامی گوشت مورد نیاز کشور را دارا است.
در همین راستا، بومیسازی و تجاریسازی تکنولوژیهای تولید مثلی در گوسفند مانند تولید رویانهای آزمایشگاهی روند اصلاح نژاد، پیشرفت ژنتیکی، راندمان تولید مثل و تولید این حیوان را به شدت افزایش خواهد داد و کمک شایانی به افزایش تولید گوشت گوسفند خواهد کرد. بنا بر اظهارات مکرر وزیر و معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور دام، خودکفایی در تولید گوشت قرمز در اولویت برنامههای وزارت کشاورزی قرار دارد.
تحقق این طرح و بومیسازی تکنولوژی تولید رویانهای آزمایشگاهی در استان زنجان نهتنها باعث افزایش راندمان تولید مثلی گلههای گوسفند و به تبع آن افزایش تولید فراوردههای دامی (شیر و گوشت) خواهد شد، بلکه باعث گسترش فعالیتهای پژوهشی و تولید علم در دانشگاه زنجان میشود.
همانگونه که طرح افزایش دوقلوزایی گوسفند نژاد افشاری و همچنین تولید اسپرم منجمد و بومیسازی آن توسط همکاران گروه علوم دامی دانشگاه زنجان در سالهای گذشته تاکنون، کمک شایان توجهی به دامداران استان زنجان و همچنین استانهای دیگر کرده است. امید میرود که تولید رویانهای منجمد گوسفند توسط پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان، علاوه بر کمک به تأمین گوشت و شیر مورد نیاز مردم و افزایش اشتغال و بهرهوری در صنعت گوسفندداری، محلی جهت درآمدزایی برای دانشگاه زنجان و البته کل کشور باشد.
این طرح که برای نخستینبار در گوسفند نژاد افشاری اجرا میشود، دو هدف عمده را دنبال میکند؛ یکی تولید بیشتر جنین از یک دام با ارزش ژنتیکی بالا و دیگری افزایش سرعت پیشرفت ژنتیکی گلههای کشور.
خلاصه طرح به این شکل است که در آزمایشگاه، تولید جنین گوسفند انجام گرفته و سپس تعدادی از آنها به دامها منتقل میشود. ضمن اینکه پتانسیل دوقلوزایی نیز در این دامها افزایش خواهد یافت.
نژادهایی که بهطور طبیعی یا بعد از انجام اصلاح نژاد، پتانسیل دوقلوزایی پیدا کرده باشند، در طول دوره زندگیشان تعداد محدودی قادر به زایش بوده و بعد از آن حذف میشوند؛ بنابراین محققان علوم دامی بهدنبال راهی هستند تا بتوانند از این دام که ارزش ژنتیکی بالایی دارد، تعداد برههای بیشتری بگیرند. به همین دلیل میتوان پایه تولید جنینهای آزمایشگاهی را از همین دامها تهیه و جنین حاصل شده را به دامهای دیگری که شاید از لحاظ ژنتیکی ارزش چندانی نداشته باشند، انتقال داد. طبق تحقیقات صورتگرفته در دانشگاه زنجان، اکنون گوسفند افشاری، بهترین نژادی است که میتوان در طرح تولید رویانهای آزمایشگاهی از آن استفاده کرد. این طرح، جزو طرحهای اقتصاد مقاومتی دانشگاه زنجان بوده و در این استان به تأیید رسیده است. البته طرح مورد نظر در سطح کشور مطرح شده و در حال حاضر توسط پژوهشگران در حال اجرا است./
V-960220-01
دیدگاه تان را بنویسید