دستیابی به 850 نوع جدید گل داودی/ افتتاح چهار واحد گلخانه تحقیقاتی جدید تا پایان خرداد/ تولید و عرضه بسته‌های شکارگر طبیعی برای کنترل آفات گلخانه‌ای برای نخستین‌بار/ 4 پایانه صادرات گل و گیاهی که هرگز راه‌اندازی نشد!

رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی انجام فعالیت‌های پژوهشی فناور محور و کاربردی برای رفع مشکلات تولیدکنندگان، بسترسازی، تجهیز و فراهم‌آوری امکانات مورد نیاز برای انجام تحقیقات، ارزیابی و نظارت بر پروژه‌های تحقیقاتی، تجاری‌سازی یافته‌های تحقیقاتی، آموزش، ترویج و ارائه یافته‌های تحقیقاتی و خدمات علمی به تولیدکنندگان و کارشناسان ترویج را از سیاست‌های اصلی پژوهشکده ملی گل وگیاهان زینتی برشمرد.

دکتر محمدرضا شفیعی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا با اشاره به تاریخچه فعالیت این پژوهشکده گفت: پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی در سال 1374 با نام ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی محلات و به‌عنوان یکی از ایستگاه‌های تابعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی تأسیس شد. در سال 1379 طرح ملی (توسعه و تکمیل ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی محلات) در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تصویب و به‌دنبال آن کمیته علمی - فنی تحقیقات گل و گیاهان زینتی کشور تشکیل شد.

وی بیان کرد: پژوهشکده در سال 1389 نخستین برنامه راهبردی تحقیقات گل و گیاهان زینتی کشور را با مشارکت بیش از 50 نفر از محققان،‌ اندیشمندان،‌ تولیدکنندگان و دست‌اندرکاران بخش گل و گیاه کشور تهیه کرد. در سال 1390 ایستگاه یادشده به پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی ارتقاء یافت و در ششم خردادماه 1392 موافقت اصولی ایجاد پژوهشکده را از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ کرد. در دوم آذرماه 92 موضوع پژوهشکده در هیأت امنای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج به تصویب رسید و در بیستم همان ماه مصوبه پژوهشکده‌ توسط وزیر وقت جهاد کشاورزی مورد تأیید قرار گرفت و در نهایت در 27 آذر ماه پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی ایران افتتاح شد.

رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی افزود: این پژوهشکده طی دوران فعالیت خود موفق به برگزاری و همکاری علمی و اجرایی در برگزاری 12 همایش تخصصی، دستیابی به بیش از 850 نوع جدید گل داودی حاصل از دورگ‌گیری، جمع‌آوری و نگه‌داری بیش از 400 گونه و یک‌هزار و 600 رقم گیاهان زینتی کشور شده است.

شفیعی انجام فعالیت‌های پژوهشی فناور محور و کاربردی برای رفع مشکلات تولیدکنندگان، بسترسازی، تجهیز و فراهم‌آوری امکانات مورد نیاز برای انجام تحقیقات، ارزیابی و نظارت بر پروژه‌های تحقیقاتی، تجاری‌سازی یافته‌های تحقیقاتی، آموزش، ترویج و ارائه یافته‌های تحقیقاتی و خدمات علمی به تولیدکنندگان و کارشناسان ترویج را از سیاست‌های اصلی پژوهشکده ملی گل وگیاهان زینتی برشمرد.

وی عنوان کرد: از دیگر سیاست‌های اصلی پژوهشکده ملی گل وگیاهان می‌توان به انتشار و چاپ یافته‌های تحقیقاتی به‌صورت گزارش نهایی، دست‌‌نوشته‌های علمی و مقاله‌های علمی در مجلات پژوهشی و کنفرانس‌های علمی داخلی و بین‌المللی، ارتباطات با مجامع علمی - آموزشی، تأمین منابع مالی برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی و ارتباط و همکاری در انجام پروژه‌های مشترک با سازمان پارک‌ها و فضای سبز کشور در جهت رفع مشکلات فضای سبز شهرها اشاره کرد.

شفیعی به مهم‌ترین فعالیت‌های صورت‌گرفته در پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی اشاره کرد و ادامه داد: 13 مورد ثبت اختراع در بخش‌های تحقیقاتی مختلف، دستیابی به بیش از 850 نوع جدید گل داودی حاصل از دورگ‌گیری، دستیابی به پنج مورد پروتکل تکثیر گل‌های رز، آنتوریوم، سوسن چلچراغ، ژربرا از طریق کشت بافت، دستیابی به 15 فقره دانش فنی و فناوری‌های جدید، چاپ و انتشار 53 فقره مقاله انگلیسی در مجلات داخلی و خارج و چاپ و انتشار 16 فقره مقاله علمی و ترویجی از دستاوردهای پژوهشکده طی سال‌های گذشته بوده است.

وی چاپ و انتشار 15 فقره نشریه و دستورالعمل فنی و ترویجی، ارائه 266 فقره مقاله در همایش‌های داخلی و خارجی، چاپ و انتشار 10 جلد کتاب تخصصی (تألیف، ترجمه و گردآوری)، برگزاری و همکاری علمی و اجرایی در برگزاری 12 مورد همایش تخصصی، تهیه 38 مورد فیلم‌های پژوهشی، آموزشی و عملکرد پژوهشکده، دستاوردهای جدید برای پخش در شبکه‌های سیما، 48 مورد شرکت در نمایشگاه‌های کشاورزی، باغبانی، گل و گیاه و پژوهشی، زمینه‌سازی بازدید بیش از 60 هزار نفر بازدیدکنندگان تخصصی و دانشجویی و قرار گرفتن در قطب تولید گل و گیاهان زینتی و ارتباط تنگاتنگ با تولیدکنندگان را از دیگر فعالیت‌های صورت‌گرفته در این پژوهشکده نام برد.

رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی با اشاره به برخی دستاوردهای پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی در هشت ماه گذشته تأکید کرد: برگزاری سمپوزیوم بین‌المللی گل‌های زینتی به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد علمی گل و گیاه کشور در 11 تا 14 اردیبهشت‌ماه سال 1396 در شهر رامسر با محوریت پژوهشکده و با همکاری انجمن علمی گل و گیاهان زینتی ایران و انجمن بین‌المللی باغبانی برگزار شد. در این سمپوزیوم 80 نفر از اساتید، پژوهشگران و دانشجویان فعال به‌طور اختصاصی در حوزه گل و گیاهان زینتی بومی از داخل کشور و 20 نفر از اساتید و محققان برجسته خارجی از کشورهای پیشرو در حوزه گل و گیاهان زینتی (ایتالیا، بلژیک، ژاپن، مکزیک، شیلی، چین، تایلند، اندونزی، روسیه، بوستوانا، ترکیه و عراق) حضور داشتند.

به گفته شفیعی، اجرای پروژه‌های تحقیقاتی گل و گیاهان زینتی مبتنی بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، شروع به کار احداث چهار واحد گلخانه تحقیقاتی جدید با جذب اعتبار از محل اوراق خزانه اسلامی (امید است تا پایان خردادماه 96 به بهره‌برداری برسد)، برگزاری موفق و مورد تحسین نمایشگاه 600 رقم گل‌های داودی اصلاح‌شده محلات در باغ ملی گیاه‌شناسی ایران (تهران)، دستیابی به فناوری‌های نوین در عرصه نانو، دستیابی به یافته‌های قابل ترویج در زمینه تغذیه بهینه گل ژربرا در تولید تجاری، ‌برگزاری نمایشگاه 60 رقم جدید گل زنبق اصلاح شده پژوهشکده در 10 تا 25 اردیبهشت‌ماه 96، دستیابی به چندین رنگ و رقم جدید گل فریزیا در بهمن‌ماه 95 پس از سه سال پژوهش از دیگر فعالیت‌های صورت‌گرفته پژوهشکده به‌شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه برای نخستین‌بار در کشور آماده‌سازی و آغاز تولید و عرضه بسته‌های شکارگر طبیعی برای کنترل آفات گلخانه‌ای با همکاری بخش خصوصی صورت گرفت، اضافه کرد: توسعه همکاری‌های علمی با سازمان انرژی اتمی ایران در راستای اصلاح رنگ‌ها و ارقام جدید گل میخک، گلایل، زنبق، داودی، پوتوس، ‌برگزاری بازدید و جلسات کاری با گلکاران محلات، ‌ورامین و شمال ایران، دستیابی به کلون‌های میخک عاری از ویروس با همکاری بخش خصوصی برای جلوگیری از واردات، برگزاری سمپوزیوم گل و گیاهان زینتی و دارویی در خرم‌دره زنجان در سوم خردادماه سال جاری با همکاری انجمن گل و گیاهان زینتی از دیگر فعالیت‌های پژوهشکده در سال جاری بوده است.

شفیعی امضای تفاهم‌نامه بین پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی و دانشگاه سیدجمالدین اسدآبادی همدان، امضای تفاهم‌نامه بین پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان،‌ اجرای کاشت 600 رقم گل‌های داودی اصلاح شده پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی محلات در باغ ملی زاگرس در خرم‌آباد و نیز بوستان سلامت محلات برای برگزاری نمایشگاه داودی در آبان‌ماه 96، جذب دو نفر هیأت علمی در زمینه به‌نژادی گل و گیاهان زینتی در پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی را از دیگر اقدامات پژوهشکده در سال جاری اعلام کرد.

وی با اشاره به مشکلات پیش رو گل‌کاران کشورمان یادآور شد: به‌دلیل ممنوع شدن واردات یکسری گل‌ها به‌ویژه شمعدانی، امپیشن و... گل‌کاران از این قضیه گله‌مند هستند. قبلاً گل‌کاران گیاهچه‌های کوچک وارد می‌کردند و الان برای حمایت از تولید داخلی ممنوع شده است. تولید داخلی شمعدانی اژدر وقت می‌برد، باید پایه‌های عاری از ویروس آن شناخته شود، سپس پروتکل آن به‌دست آید و پس از به دست آوردن پایه‌های مادری سالم، تکثیر شود.

رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی اظهار کرد: مسئله بعدی، مشکلات پس از برداشت تولیدکنندگان گل و گیاهان زینتی است؛‌ یعنی گل باکیفیت نسبتاً خوب تولید می‌شود؛ اما در زمینه بسته‌بندی و حمل و نقل مشکل داریم. برای مثال: گل‌های گلدانی در کشورهای پیشرفته در قفسه‌های چرخدار (ترولی) حمل می‌شود، این گل به‌صورت ایستاده در قفسه چرخدار چیده می‌شود و کیفیت گل در آن جا حفظ می‌شود؛ اما در ایران گل‌ها عقب کامیون یا وانت در هشت طبقه روی هم چیده می‌شود!

شفیعی با بیان اینکه در زمینه ارسال گل با هواپیما نیز تولیدکنندگان گل و گیاه مشکل دارند؛ زیرا اصلاً هواپیمای باری برای حمل گل و گیاه در کشور موجود نیست، خاطرنشان ساخت: مسئله بعدی، مشکلات مالی تولیدکنندگان گل و گیاه است. وام به آنها پرداخت می‌شود؛ اما در اختیار افراد تازه‌کار قرار می‌گیرد. مهم این است که از صاحبان واحدهای قدیمی که دانش فنی و تجربه کافی دارند، حمایت شود تا تولید و فعالیتشان را توسعه دهند و دانش‌آموختگان رشته کشاورزی و باغبانی را جذب این کار کنند.

به گفته وی، مشکل دیگر تولیدکنندگان گل و گیاه در کشور، نبود واحدهای بزرگ تولیدی و تخصصی گل است که باعث فاصله زیاد بین جایگاه تولید گل در کشور و صادرات آن شده است؛ زیرا عمدتاً واحدهای کوچک در این زمینه فعالیت دارند و چند نوع گل تولید می‌کنند، در صورتی که اصولی این است که در یک واحد تولیدی یک نوع گل باید تولید شود.

رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی مشکل جدی تولیدکنندگان گل و گیاه را در کشور، بازار گل دانست و گفت: بازار گل در کشور به سامان نیست و ساختار آن به‌شدت سنتی است و گل روی کف بازار ریخته می‌شود و با سازوکار سنتی به فروش می‌رسد. اگر این بازار سامان یابد، بسیاری از مشکلات تولیدکنندگان گل برطرف می‌شود. قرار بوده از 20 سال پیش چهار بازار گل یا پایانه صادرات گل در تهران، محلات، دزفول و شمال کشور راه‌اندازی شود؛ اما متأسفانه به دلایل متعدد هیچ‌کدام از آنها راه‌اندازی نشده‌اند.

شفیعی با اشاره به اینکه این پژوهشکده باید بتواند مشکلات و موانع صادرات گل را برطرف کند، افزود: با تنوع زیاد گل و گیاه در کشور (حداقل یک‌هزار گونه گل در کشور تولید می‌شود) و اینکه اینها مسائلی در زمینه تغذیه، انواع بیماری‌ها، معرفی ارقام جدید و... دارند و مجموعه محدود 20 نفره پژوهشکده، امکانات محدود، آزمایشگاه‌هایی که تاکنون تکمیل نشده، اعتبارت ناچیز و... نیاز بخش تولید را برطرف نمی کند.

وی بیان کرد: از طرفی هم در برنامه ششم توسعه و نیز افق چشم‌انداز 1404 افزایش شش برابری سطح گلخانه‌های کشور دیده شده است؛ یعنی هشت‌هزار هکتار گلخانه در شرایط کنونی قرار است به 48 هزار هکتار در 1404 افزایش یابد. این یعنی سرمایه‌گذاری کلان ملی. لازم است به تناسب رشد گلخانه و سرمایه‌گذاری در این زمینه، بخش تحقیقات نیز رشد و توسعه یابد و پاسخگوی نیازهای متنوع بخش تولید و اجرا باشد.

شفیعی در پایان تأکید کرد: پژوهشکده در حال حاضر به درآمدهای خود وابسته است و غیر از بند "و" که مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان است و از سوی دولت تأمین می شود، بودجه‌ای در اختیار پژوهشکده قرار نمی گیرد و در این باره به حمایت نیاز داریم./

A-960317-01