اجرای پروژه سرزمین بدون تخریب در چهار پایلوت /از دست رفتن 24 میلیارد تن خاک حاصلخیز در جهان/سازگاری با محورهای اکوسیستمی، بحث امروز جهان

عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: پروژه سرزمین بدون تخریب در چهار پایلوت خراسان رضوی، کرمان، یزد و مازندران با همکاری سازمان جهانی مقابله با بیابان‌زایی در ایران در حال اجرا است.

به گزارش خبرنگار ایانا، دکتر فرشاد امیر اصلانی در مراسم روز جهانی بیابان‌زایی که در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور برگزار شد، اجرای پروژه سرزمین بدون تخریب را مربوط به اواسط سال 2016 اعلام کرد.

وی افزود: به پیشنهاد کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی، این پروژه کار خود را شروع کرد. سازمان‌های بین‌المللی مختلفی فعالیت‌های این پروژه را پیگیری می‌کنند .

به گفته امیراصلانی، کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی، تنوع زیستی و تغییر اقلیم سه کنوانسیونی هستند که در اجلاس نشست زمین در سال 1992 در ریودوژانیرو، شکل گرفتند.

وی ادامه داد: در سال 1994، تمام کشورهای جهان کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی را امضا کردند. ایران جزء اولین کشورهایی بود که این کنوانسیون را پذیرفت و امضا کرد. پس از پذیرش این کنوانسیون توسط ایران، دبیرخانه کنوانسیون در سازمان جنگل‌ها آغاز به کار کرد. از آن سال تا کنون، در تمام پروژه‌هایی که کنوانسیون بیابان‌زدایی فعالیت داشته ‌است، ایران به شکلی قوی حضور یافته است.

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به تعیین هشت هدف توسط کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل در سال 2000 برای کاهش تعداد فقرای جهان و به صفر رسیدن فقر، بیان کرد: این روند ادامه یافت تا در سال 2007، کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی راهبردهای 10 گانه‌‎ای را تعریف کرد. ایران در تعریف این راهبردها نقش داشت. کنوانسیون بیابان‌زایی به این نتیجه رسید که با اهداف قرن بیستم نمی‌توان این فعالیت‌ها را پیش برد.

وی اضافه کرد: اولین اقدام کنوانسیون بیابان‌زایی، آغاز پروژه سرزمین بدون تخریب بود . زیرا وجود 36 درصد اراضی در حال تخریب، یکی از چالش‌های مهم بشر است. متاسفانه بیش از 40 درصد اراضی تخریب یافته در مناطق فقیر واقع شده‌اند.

از دست رفتن 15 میلیارد اصله درخت

امیراصلانی گفت: ارتباط بین انسان، محیط، زمین و بهره‌برداری صدها سال است که ادامه داشته است و انسان‌ها آسیب بیشتری به زمین وارد کرده و متقابلا آسیب‌های زیادی دریافت می‌کنند.

به گفته وی سالانه 24 میلیارد تن خاک حاصلخیز در جهان از دست می‌رود، 15 میلیارد درخت در آمازون و مناطق حاره از بین می‌رود. 40 میلیارد دلار به خاطر تخریب سرزمین از دست می‌رود. اما برای کنترل این فرآیند راهکارهایی پیشنهاد شده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: مطالعات نشان می‌دهد دو میلیارد هکتار از اراضی تخریب شده زمین را می‌توان احیا کرد. 500 میلیون هکتار از این اراضی به چرخه تولید بازگشته می‌شود. می‌توانیم انتشار 35 درصد گاز گلخانه‌ای را کاهش دهیم. تنوع زیستی را افزایش داده و امنیت غذایی را در کشورهایی نظیر ایران که در مناطق خشک واقع شده‌اند و با تولید مداوم و مستمر باعث فشار بر عرصه و دست‌درازی به آن شده‌اند، تامین کنیم.

وی هدف نهایی پروژه سرزمین بدون تخریب را بهبود عملکرد زیست بوم‌های موجود اعلام کرد و افزود: این پروژه به نوعی می‌خو ا هد پیوند بین منابع طبیعی و کشاورزی همچنین کشاورزی و محیط زیست را ایجاد کند.

امیراصلانی گفت: در گذشته با احداث یک سد و صرف هزینه‌های هنگفت منابع آب را ذخیره می‌کردند، امروز این دیدگاه‌ها تغییر کرده و با احیای جنگل علاوه بر اینکه منابع آب را ذخیره می‌کنند، افزایش کیفیت آب را بهبود داده و با ذخیره‌سازی کربن، هوای بهتری ایجاد می‌کنند.

وی تاکید کرد: بحث امروز جهان سازگاری بر مبنای محورهای اکوسیتمی است. امروز در جهان شرایط را بر اساس سازه‌های انسانی کنترل نمی‌کنند. از سال 1980 این تفکر از بین رفته و سدسازی فعالیتی مفید به شمار نمی‌رود بلکه این فعالیت، مخرب است.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: در پروژه سرزمین بدون تخریب، کاهش فقر مد نظر قرار داشته و هدف اصلی پرژه احیای کربن است.

وی ادامه داد: در این پروژه با استفاده از داده‌های زمینی و ماهواره‌ای میزان ذخیره کربن در داخل خاک و تولید بیوماس زنده اندازه‌گیری می‌‎شود. ایران از سال 1395 به عنوان یکی از صد کشور جهان که این پروژه را اجرا می‌کنند، به این پروژه پیوست.

امیراصلانی بیان کرد: این پروژه صرفا در اراضی طبیعی اجرا نمی‌شود بلکه دامنه آن اراضی زراعی را هم در بر می‌گیرد. در قالب این پروژه نوعی هم‌افزایی بین بخش‌ها ایجاد می‌شود. با افزایش هم افزایی، خدمات اکوسیستمی افزایش می‌یابد. کربن خاک ارتقاء یافته و روند تحولات با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و زمینی رصد می‌شود.

به گفته وی، ایران جایگاه مناسبی برای اجرای این پروژه دارد. برنامه‌های توسعه و طرح‌های بیابان‌زدایی خیلی در اجرای این پروژه موثر است .

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: برای اجرای پروژه سرزمین بدون تخریب چهار پایلوت در استان‌های خراسان رضوی، کرمان، یزد و مازندران انتخاب شده است. هدف کلی این پروژه افزایش ظرفیت دبیرخانه، افزایش شاخص‌ها و پتانسیل‌های اجرایی کشور و شناسایی ظرفیت‌ها است.

L-960327-04