شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، در پیچ و خم بودن یا نبودن!
سپیده قاسمی - خبرنگار اقتصادی
توسعه و پایداری صنعت کشاورزی در یک کشور زمانی امکانپذیر میشود که نهادههای مورد نیاز کشاورزان در سطح کیفی، به میزان کافی و در زمان مناسب در اختیار آنان قرار بگیرد. در ایران شرکت خدمات حمایتی کشاورزی وابسته به وزارت جهاد کشاورزی یکی از نهادهای دولتی است که با هدف برنامهریزی، سیاستگزاری و اقدامات لازم در راستای تولید، تهیه، تدارک، توزیع، حمل و نقل، خرید و فروش انواع نهادههای کشاورزی در سال 1373 از ادغام شرکتهای (پخش کود شیمیایی و تولید سم) و (تولید، تهیه بذر و نهال) تشکیل شد. همچنین این شرکت طبق قانون موظف به تهیه و تأمین ماشینآلات و ادوات کشاورزی و سایر تجهیزات مورد نیاز کشاورزان از طریق هماهنگی لازم با واحدها و مؤسسههای مسئول است.
هرچند شرکت خدمات حمایتی کشاورزی از زمان آغاز به کار خود با همراهی دولت توانسته در تأمین نهادههای مورد نیاز کشاورزان قدم بردارد، اما فعالان حوزه کشاورزی بر عملکرد این شرکت انتقاداتی دارند، آنها معتقدند که این شرکت در تأمین نهادههای کشاورزی بیش از اینکه به تولید داخل متکی باشد، گرفتار واردات شده است و با این کار منافع تولیدکنندگان نهادههای کشاورزی داخلی و کشاورزان را به خطر انداخته است. همچنین، این منتقدان حضور شرکت بزرگی مانند شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در دولت را با وجود بخش خصوصی غیرضرور و مغایر با اصل 44 قانون اساسی میدانند و خواستار منحل شدن این شرکت و واگذاری امور به بخش خصوصی هستند. به گفته آنها بخش خصوصی توانایی آن را دارد که نهادههای کیفی را با قیمت پایینتر، به میزان کافی و بهموقع به دست مصرفکننده برساند و هزینه دولت را نیز کاهش دهند.
این انتقادات در حالی است که موضوع واگذاری 100 درصدی شرکت خدمات حمایتی بر اساس اصل 44 قانون اساسی از سال 92 در دستور کار سازمان خصوصیسازی قرار گرفته است. این سازمان نخستینبار در تاریخ 18 خردادماه 1392 شرکت خدمات حمایتی کشاورزی را در فرابورس برای واگذاری به بخش خصوصی عرضه کرد و بهدلیل عدم استقبال عرضه این شرکت را در سال های 94 و همچنین در اسفند 95 تکرار کرد.
دلایل متفاوتی از سوی بخش خصوصی برای این عدم استقبال مطرح میشود که مهمترین آنها را میتوان بالا بودن ارزش پایه هر سهم که خارج توان مالی بخش خصوصی است و بزرگی و غیرکاربردی این شرکت عنوان کرد. همچنین بخش خصوصی اصرار دولت به حفظ شرکت بزرگی همچون خدمات حمایتی کشاورزی را با وجود تعداد زیاد شرکتهای خصوصی تولید و تأمین نهاده کشاورزی در کشور، مغایر با اصل 44 قانون اساسی میدانند.
اما یزدان سیف، مدیرعامل سابق شرکت خدمکات حمایتی اعتقادی دیگری دارد، وی در نشست خبری که در بهمن سال 1395 برگزار شد، گفت: برخی درک نادرستی از اصل 44 قانون اساسی دارند، اینان باید در نظر داشته باشند که یک شرکت 90 ساله بهعنوان یک مدیر کارآمد باید به فعالیت خود ادامه دهد. وی همچنین منتقدان را واردکنندگانی دانست که از فعالیت شرکت خدمات حمایتی کشاورزی ناراحتند.
سیف با بیان اینکه وزیر جهاد کشاورزی سه شرط را برای واگذاری شرکت خدمات حمایتی تعیین کرده است، یادآور شد: حفظ برند و یکپارچگی زنجیره تامین، خروج شرکت خدمات حمایتی از حوزه سختافزاری و توسعه نرمافزاری و حفظ قدرت چانهزنی بخش کشاورزی در برابر تولیدکنندگان داخلی و خارجی با کاهش قیمت تمامشده نهادهها، سه شرطی است که وزیر جهاد کشاورزی برای واگذاری شرکت خدمات حمایتی تعیین کرده است.
کشمکش شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و بخش خصوصی در حالی ادامه دارد که؛ محمدرضا رئیسینژاد، مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونیهای سراسری روستایی و کشاورزی ایران سال گذشته در گفتوگو با ایانا ابراز امیدواری کرد که پس از فروش نرفتن سهام شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در فرابورس، این اتحادیه بتواند ظرفیتهای قانونی واگذاری این شرکت را پیگیری کند. وی تاکید کرد: بهمنظور جلوگیری از فروش سهام شرکت یادشده به اشخاص فاقد اهلیت که منجر به خارج شدن ظرفیتهای سختافزاری موجود از بخش میشود و همچنین بهدنبال تضمین تداوم ارائه خدمات نهادهای نظیر کود، سم، بذر و ماشینآلات پیگیریهای این اتحادیه ادامه مییابد. رئیسینژاد نظر وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر واگذاری سهام این شرکت به اتحادیه مساعد عنوان کرد و این خبر را هم داد که وزارت جهاد کشاورزی بهزودی عملیات واگذاری را محقق میکند.
حال پس از گذشته چند سال از اعلام عرضه سهام شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در بورس بهنظر میرسد تنها برنده این مجادله سازمان تعاونی روستایی باشد، چرا که با وجود پابرجا ماندن این شرکت، غلامحسین طباطبایی، معاون فنی و اجرایی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در گفتوگو با ایانا از واگذاری ۱۰ درصد سهم تأمین و توزیع بذر به تعاون روستایی و ۱۰۰ درصدی تأمین و توزیع کود اوره توسط سازمان تعاون روستایی تا پایان سال 96 خبر داده است.
در حالی که بخش خصوصی هنوز به دنبال سهم خواهی خود از تأمین و توزیع نهادههای کشاورزی است، واگذاری آرام و بیسر و صدای بخشی از وظایف شرکت خدمات حمایتی کشاورزی به تشکلهای تعاون روستایی و انتصاب مدیرعامل جدید این شرکت نشان میدهد نباید به این زودی منتظر تغییر اساسی در شرکت خدمات حمایتی کشاورزی بود. باید منتظر بود و دید که مدیرعامل جدید این شرکت برای جلب رضایت بیشتر فعلان این حوزه چه برنامههایی دارد و آیا کاهش واردات نهادهها و توجه بیشتر به تولیدات داخل و توان بخش خصوصی در دستور کار مدیرعامل جدید هست یا خیر؟
G-960330-01
دیدگاه تان را بنویسید