زراعت برنج و پرورش ماهی با یکدیگر فقر را کاهش می دهد

برنج کالای غذایی عمده و از مواد غذایی اصلی مردم جهان است. سازمان ملل (UN) گزارش می دهد پرورش ماهی در شالیزارهای غرقابی برنج از اقدامات سنتی کشاورزی است که قرن ها در تعدادی از کشورهای آسیایی و حتی بیش از هزار سال پیش در برخی مناطق چین انجام شده است.

به گزارش ایانا از وبسایت آی پی اس نیوز، سازمان فائو (FAO) اعلام می کند که با اتخاذ فنّاوری های نوآورانه و انتخاب گسترده ای از انواع ماهی ها و ارقام برنج، سیستم کشاورزی برنج-ماهی 1 می تواند نقش مهمی در کاهش فقر، بهبود تغذیه و امنیت غذایی داشته باشد.

نخستین مثال موفق از این اقدام، در شهرستان هونگ (Honghe County) در استان یوننان (Yunnan) چین مشاهده شد.

جوامع بومی و روستایی

ماتیاس هالوارت (Matthias Halwart) ، مأمور ارشد و هماهنگ کننده اجرای برنامه کشاورزی پایدار سازمان فائو، می گوید: "هنگامی که کشاورزی با پرورش ماهی ادغام می شود، از جوامع بومی و روستایی پشتیبانی می کند و می تواند کمک های قابل توجهی به کشورهایی ارائه دهد که با چالش فقر روبرو هستند و همچنین امنیت غذایی و تغذیه را بهبود می بخشد."

"سیستم کشاورزی برنج-ماهی به عنوان یک سیستم جهانی میراث مهم کشاورزی 2 (GIAHS) شناخته شده است و نشان دهنده عقل کشاورزی هزاران سال گذشته است که امروزه با جنبه های نوآورانه ای مانند مشارکت های بخش خصوصی و دولتی تقویت می شود."

همچنین آقای هالوارت اشاره می کند که دامنه گسترده ای برای اجرای سیستم های برنج-ماهی در این منطقه و فراتر از آن وجود دارد، در حالی که آژانس ویژه سازمان ملل متحد با چین به عنوان بخشی از طرح ابتکاری جاده و کمربند مشارکت می کند و از طریق برنامه همکاری جنوب-جنوب و چین- فائو از حرکت بیشتر کشورها به سمت سیستم های پایدار کشاورزی پشتیبانی می کند.

آبزی پروری-کشاورزی

گروهی از متخصصان آبزی پروری- کشاورزی از هفت کشور آسیایی در کارگاه آموزشی منطقه ای فائو در زمینه ادغام نوآورانه آبزی پروری-کشاورزی در آسیا شرکت کردند و از سیستم های کشاورزی برنج-ماهی در مکان های منتخب شهر هونگ بازدید کردند؛ جائی که شالیزارهای برنج برای دستیابی به بازده محصول بیشتر و برنجی با کیفیت بهتر با ماهی که کالای اضافی دیگری است ادغام شده اند.

دفتر منطقه ای آسیا- اقیانوسیه فائو واقع در بانکوک اعلام کرد: "در نتیجه این سیستم، ارزش خروجی ترکیبی سه برابر شده است."

هونگ منطقه ای کوهستانی است و بیش از 85 درصد ساکنان آن گروهی قومی و سنتی به نام "هانی" اند که از پرورش دهندگان سنتی برنج در شالیزارهای این منطقه اند. این شهرستان در فهرست مناطق فقرزدایی شده کشور چین قرار گرفته است.

مرکز تحقیقات شیلات آب های شیرین 3 (FFRC) در شهر وُکسی (Wuxi) استان جیانگ سو (Jiangsu) چین، که مرکز مرجع فائو در بخش شیلات و آبزی پروری است، پشتیبانی های فنی برای سیستم های کشاورزی برنج-ماهی در هونگ فراهم کرده و ایستگاه های آزمایشی در آنجا برپا کرده است.

کارشناسانی از کشورهای بنگلادش، اندونزی، جمهوری دموکراتیک لئو، میانمار، فیلیپین و ویتنام می گویند که تجربیات هونگ آنان را متقاعد کرده است این روش را برای کمک به کشاورزان کشورهایشان در جهت مبارزه با گرسنگی، بهبود معیشت و کاهش فقر تکرار کنند. آنان توصیه می کنند فائو روستایی نمایشی برای کشاورزی برنج-ماهی در هونگ تأسیس کند، زیرا مکان مناسبی برای نشان دادن تجربیات و اقدامات خوب آن هاست.

زو پائو (Xu Pao) ، پروفسور و مدیر FFRC ، بر اهمیت همکاری های بین کشورهایی با تجربیات مشترک تأکید می کند و بر ادامه پشتیبانی های فنی و کمک به انتقال فنّاوری کشاورزی برنج-ماهی نه فقط برای کشاورزان هونگ که در سطح ملی و بین المللی نیز ابراز تمایل می کند.

سازمان فائو اعلام کرد کارشناسان شرکت کننده در کارگاه آموزشی که از سایت های موردنظر نیز بازدید کردند، بر اهمیت حفظ منابع کمیاب به طور مؤثر و مدیریت مواد مغذی و سالم با کمترین مقدار ترکیبات شیمیایی مضر تأکید دارند. همچنین آنان نتیجه گیری کرده اند که ارتقاء توانمندی سیاست های زیست محیطی و ایجاد تخصص های فنی لازم، عناصر حیاتی در گسترش طرح های کسب و کارند.

این گروه به ادامه همکاری و توسعه راهکارهای منطقه ای در ارتقاء سیستم های کشاورزی برنج- ماهی از طریق برنامه همکاری فنی منطقه ای و پشتیبانی منابع مالی مختلف در راستای همکاری جنوب-جنوب توافق کردند .

در حال حاضر، 26 سایت در6 کشور (1 سایت در بنگلادش، 11 سایت در چین، 3 سایت در هند، 8 سایت در ژاپن، 1 سایت در فیلیپین و 2 سایت در کره جنوبی) به عنوان سیستم جهانی میراث مهم کشاورزی در منطقه آسیا و اقیانوسیه تعیین شده اند.

بیش از هزار سال قبل در چین

در برخی مناطق چین، کشاورزان زراعت برنج را با آبزی پروری ترکیب می کردند و به طور کامل به پرورش ماهی در شالیزارهای غرقابی می پرداختند. شالیزارها از ماهی ها محافظت می کردند و غذای ارگانیک برای آن ها فراهم می کردند، در حالی که ماهی ها نیز خاک را نرم می کردند و مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز محصول برنج را فراهم می کردند و بخش ویژه سازمان ملل متحد در گزارش خود چنین اعلام کرد: "پرورش برنج و ماهی با یکدیگر، سنتی چینی به مدت هزار سال است."

این روش مزایای دیگری نیز دارد. ماهی ها حشرات و علف های هرز را می خورند و تعادل اکولوژیکی کاملی فراهم می کنند که تنوع زیستی را بهبود می بخشد، در حالی که مشکلات ناشی از حشرات و بیماری های گیاهی را کاهش می دهد.

این سیستم کشاورزی سنتی که به عنوان سیستم جهانی میراث مهم کشاورزی از سوی سازمان فائو تعیین شده، شهرستان کینگشن (Qingtion) را برای چیزی غیر از مهاجرت معروف کرد و در حال حاضر به خوبی به علت وجود چنین سیستم کشاورزی شناخته شده و در برابر آزمون زمان ایستادگی کرده و با طبیعت هماهنگ شده است.

باید گفت جدید همیشه بهتر نیست. بر اساس این گزارش، وو (Wu) ، یکی از افرادی که به این روش زراعت می کند و برایش سودآور بوده است، می گوید: "به نظر می رسد که روش کشاورزی سنتی برنج-ماهی در حال حاضر در جهان به عنوان گنجی هزار ساله دیده می شود."

در حالی که روستای وو مشهور شده است، او می گوید: "مردم از زیبایی و شگفتی سیستم فرهنگی کشت برنج-ماهی حیرت زده شدند، زیرا روستای ما را مورد توجهات بین المللی قرار داده است و بسیاری از ساکنان شهرستان های دیگر و برخی از خارجی ها برای تعطیلات به این جا می آیند."

وو مانند سایر روستاییان، این سنت قدیمی و افتخارآمیز کشاورزی را در بهبود معیشت قرن بیست و یکم به رسمیت شناخته است. او می گوید:"من از این موقعیت استفاده کردم و اولین رستوران محلی شخصی را در روستای لانگزین (Longxion) باز کردم و ماهی هایی را که در شالیزار پرورش داده ام در آنجا می فروشم."

برای استفاده کامل از نام جدید سیستم جهانی میراث مهم کشاورزی (GIAHS) ، کارشناسان دولتی به روستائیان کمک می کنند برای حفاظت و گسترش این سیستم برنامه ریزی کنند. وو می گوید: "ما گروهی خاص تشکیل دادیم و درباره اهمیت حفظ منابع طبیعی گیاهی بومی و محلی و حفاظت از محیط زیست آگاه تر شدیم. امروزه بیشتر گونه های پرندگان، مانند اردک ها، که در سال های گذشته ناپدید شده بودند؛ دوباره در اطراف این مناطق به پرواز درآمدند."

در حال حاضر، کل روستا از حفاظت از میراث کشاورزی خود سود می برد. اولین بار هر ماهی پرورش یافته در شالیزارهای روستای لانگزین به مبلغ 20 یوآن (2.5 دلار)، به ازای هر کیلوگرم، فروخته شد که این مبلغ امروزه به 120 یوآن (19 دلار) رسیده است. او اضافه می کند: "در اینجا 5 رستوران وجود دارد که روستائیان آنها را اداره می کنند و با کمبود مشتری مواجه نیستند. سال گذشته این روستا بیش از 100هزار نفر گردشگر داشت."

طبق اعلام آژانس ویژه سازمان ملل متحد، تداوم کشاورزی سنتی در طول قرن ها، شاهد زنده ای برای موفقیت راهکارهای کشاورزی بومی و ادای احترام به خلاقیت خرده کشاورزان در سراسر جهان در حال توسعه است.

پانوشت:

1. Rice-fish Farming System

2. Globally Important Agricultural Heritage System

3. Freshwater Fisheries Research Center

ترجمه: مهشید جلالیان