ابتکار: ستاد ملی ارومیه می تواند الگویی مناسب برای ستاد ملی تالاب میانکاله و خلیج گرگان باشد

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: هماهنگی بسیار خوب بین استانی، بین بخشی و ملی، همچنین بهره مندی از نگاه دانش بنیان و تجارب بین المللی موفق از نقاط قوت و مثبت ستاد ملی دریاچه ارومیه است که می تواند برای ستاد ملی تالاب میانکاله و خلیج گرگان الگو گرفته شود.

به گزارش ایانا از پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسه کارگروه ملی تالاب میانکاله و خلیج گرگان که عصر سه شنبه در محل سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد با بیان اینکه تلاش برای ایجاد هماهنگی بین بخشی و پی‌ریزی و پیگیری ساختار و سازمان کار در ستاد ملی تالاب میانکاله و خلیج گرگان به معنای نفی تلاش دستگاه ها نیست، بلکه تنها می‌خواهیم بر اساس ساختار تعریف شده، کمیته‌ها و کارگروه‌های متعدد شکل گرفته در سطوح مختلف ساماندهی شوند، گفت: باید بررسی کنیم که تشکیل ستاد ملی با مصوبه دولت باشد یا به صورت ایجاد ساختاری ذیل شورای عالی محیط زیست صورت پذیرد.

معاون رئیس جمهور با اشاره به ابلاغ قانون حفاظت و احیاء تالاب های ایران و تعیین تکلیف دستگاه ها در خصوص احیاء و مدیریت تالاب های ایران، عنوان کرد: این قانون می تواند به انجام بهتر اقدام ها و کسب نتایج بیشتر از آن ها در ستاد ملی تالاب میانکاله و خلیج گرگان کمک کند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر ضرورت تعریف استراتژی و سازمان کار و شاخص ها در ستاد ملی، بیان کرد: باید بدانیم که می خواهیم از چه نقطه ای شروع کنیم و به چه نقطه ای برسیم و فرآیند رسیدن به اهداف و شاخص ها را نیز مشخص نمایم.

وی ادامه داد: همچنین الزامی است تمامی کارگروه های متناظر یا کارگروه های استانی، نتایج مطالعات و تحقیقات و پژوهش های خود را بر اساس سازمان کار تعریف شده بیان کنند و تجمیعی از اطلاعات در ستاد ملی صورت پذیرد. به طور نمونه مطالعات جامع و تفصیلی در خصوص میانکاله در سازمان حفاظت محیط زیست وجود دارد و قطعا از این نمونه مطالعات زیاد است و تجمیع آن ها می تواند کمک بزرگی باشد.

این مقام مسئول افزود: نخستین گام، تجمیع اطلاعات، مطالعات، تحقیقات و پژوهش های صورت گرفته در خصوص تالاب میانکاله و خلیج گرگان و سپس تعریف سازمان کار مناسب برای بهره مندی از این اطلاعات است.

ابتکار ضمن تاکید بر ضرورت تطبیق تمامی طرح ها و برنامه های کوتاه، میان و بلند مدت با استراتژی ها، اهداف کلان و مدیریت زیست بومی، گفت: به هیچ عنوان نباید تصمیمی اتخاذ شود که تبعات و آثار منفی به همراه داشته باشد و البته انجام هر نوع مداخله ای نیازمند طی فرآیند خاص خود است.

معاون رئیس جمهور تاکید کرد: به ویژه در موضوع مداخلات مکانیکی همچون موضوع لایروبی، انجام ارزیابی محیط زیستی ضروری است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه جلسات ستاد ملی به صورت ماهانه برگزار خواهد شد، گفت: اگر بخواهیم دریاچه ارومیه را به عنوان الگویی برای ستاد انتخاب کنیم باید به موضوع سازمان کار و ساز و کار مدیریتی موفق در این حوزه توجه کنیم. هماهنگی بین استانی، بین بخشی و ملی، همچنین بهره‌مندی از نگاه دانش بنیان و تجارب بین‌المللی موفق از نقاط قوت و مثبت است که باید در این الگوسازی مورد استفاده قرار گیرد.

این مقام مسئول تاکید کرد: یکی از مهم ترین دلایل موفق ستاد ملی احیاء دریاچه ارومیه، سازمان کار و فرآیند موفق آن برای ایجاد هماهنگی های بین بخشی، استانی، میان استان ها و ستاد است زیرا در صورت نبود این هماهنگی ها، اختلاف نظرها و یا تصمیم سازی های مقطعی و محلی می تواند آسیب زا باشد.

وی ادامه داد: البته قطعا شباهت ها و تفاوت هایی در دو اکوسیستم است. به طور نمونه مسائل آبی، موضوع رودخانه ها، مبحث برداشت آب ها و چاه های غیرمجاز، اقداماتی که باید در بخش منابع طبیعی صورت پذیرد از جمله مشابهت ها است.

ابتکار ضمن تاکید بر ضرورت نگاه مدیریت زیست بومی در حفظ و احیاء تالاب میانکاله و خلیج گرگان، اضافه کرد: بخشی از مشکل تالاب میانکاله و خلیج گرگان ناشی از نوسانات دریای خزر است و بخش دیگری ناشی از عدم تامین حق آبه و مدیریت نادرست منابع آبی است.

معاون رئیس جمهور بیان کرد: تصمیم گیری در مورد تالاب میانکاله و خلیج گرگان باید با نگاه جامع و ملی و مشارکت همه دستگاه ها باشد.

همچنین، شهرام فداکار مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست نیز در ابتدای جلسه گزارشی از روند شکل‌گیری و فعالیت کمیته ملی هماهنگی نجات تالاب میانکاله و خلیج گرگان ارایه داد.

وی با اشاره به اینکه وزارتخانه های اطلاعات، نیرو، کشور (مجموعه ای از استانداری های مازندران و گلستان)، جهاد کشاورزی (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری) و سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از جمله اعضاء ستاد ملی تالاب میانکاله و خلیج گرگان هستند به برخی اقدامات آنی و کوتاه مدت و بلند مدت برای خلیج گرگان اشاره کرد.

فداکار ادامه داد: از جمله اقدام‌های کوتاه مدت پیشنهادی می‌توان به لایروبی ورودی آب خزر و بازگشایی مسیر دو کانال به خلیج گرگان و از جمله اقدامات بلند مدت پیشنهادی می‌توان به اقداماتی در حوزه آبخیز بالادست خلیج گرگان و تالاب میانکاله اشاره کرد.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست به پیشنهادات مطروح شده برای استفاده از تجربیات طرح احیاء دریاچه ارومیه و دریاچه آرال با شناسایی نقاط ضعف و قوت و تاکید بر رویکرد محیط زیستی در اقدامات و رعایت شرایط اکولوژیکی تالاب و خلیج نیز اشاره کرد و گفت: مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر قرار است کلیه اطلاعات و گزارش های موجود مرتبط با موضوع را در اختیار طرح قرار دهد.

در ادامه، مسعود باقرزاده کریمی معاون دفتر زیستگاه‌ها و امرو مناطق سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به عنوان تالاب میانکاله در کنوانسیون رامسر، گفت: تاکید بر مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست بر ستاد ملی به دلیل تاکید بر مدیریت زیست بومی کل حوضه آبریز به صورت مشارکتی و با احصاء چالش‌ها و برنامه‌ها و راهکارها است.

باقرزاده ضمن تاکید بر ضرورت تعیین شاخص‌های اکولوژیک، عنوان کرد: در تالاب میانکاله باید بر طبق تراز اکولوژیک برنامه ریزی کرد زیرا آب بیشتر از تراز اکولوژیک نیز برای این تالاب مضر است.

وی افزود: مهم ترین اقدام، پاسخ به سه پرسش اصلی است. شوری آب تا چه حد برسد، تراز آب در چه سطحی باشد و برای این کار چند درصد حق آبه باید از رودخانه و چند درصد آن باید از دریا تامین شود.

در ادامه جلسه سایر حاضران به بیان دیدگاه ها و پیشنهادهای خود پرداختند. کاهش حجم آب خلیج گرگان و تالاب میانکاله در کنار تبخیر بالا، ضرورت تدوین شرح خدمات برای مشارکت تمام دستگاه های مرتبط، ضرورت مشارکت وزارت امورخارجه برای پیگیری مسائل دیپلماتیک دریای خزر، خطر تغییر کاربری و تصرف اراضی بر اثر خشک شدن، تاثیرپذیری خلیج گرگان از اتفاقات دریای خزر، ضرورت مدیریت ملی و واحد در این حوزه از جمله دیگر مباحث مطروحه در این جلسه بود.