Iranian Agriculture News Agency

استانداردهای کشاورزی در گفت‌وگو با مهندس اسدالله ابراهیمی؛ مدیر برنامه‌ریزی سازمان نظام مهندسی کشاورزی ومنابع طبیعی

استاندارد نظمی است مبتنی بر نتایج استوار علوم/ در طرح مشترکی با سازمان محیط زیست 15 آفت‌کش در رودخانه‌های شمال و جنوب کشور یافت شد/ در طرح دیگری آلودگی سموم منسوخ شده در ماهی و تخم‌مرغ مشاهده شد

استاندارد نظمی است مبتنی بر نتایج استوار علوم، فنون و تجارب بشری در رشته‌ای از فعالیت‌های عمومی که به‌صورت قواعد، مقررات و نظامنامه و به‌منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه، توسعه تفاهم، تسهیل ارتباطات، صرفه‌جویی در اقتصاد، حفظ سلامت و گسترش مبادلات بازرگانی داخلی و خارجی به‌کار می‌رود.

استاندارد نظمی است مبتنی بر نتایج استوار علوم/ در طرح مشترکی با سازمان محیط زیست 15 آفت‌کش در رودخانه‌های شمال و جنوب کشور یافت شد/ در طرح دیگری آلودگی سموم منسوخ شده در ماهی و تخم‌مرغ مشاهده شد

خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - وحید اسلام زاده

اشاره: مهندس اسداله ابراهیمی دارای تخصص مهندسی اجتماعی و توسعه جوامع محلی؛ فقرزدائی و اشتغال پایدار و برنامه ریزی راهبردی تشکل های کشاورزی و مشارکت های اجتماعی و توسعه تعاونی های تولیدی و برنامه ریزی آموزشی و ترویجی و توانمند سازی تشکل های مردمی است. سوابق مدیریتی فراوان را در کارنامه خود دارد؛ او در حال حاضر مدیر برنامه ریزی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور است. مهندس ابراهیمی "پروژه تدوین استانداردها و مقررات کشاورزی" را در ایران مدیریت کرده که با او در همین مورد گفت وگو کرده ایم. این گفت وگو به استانداردهای کشاورزی در جهان و ایران اختصاص دارد:

استاندارد چیست، و یک واحد تولیدی که می تواند یک کارگاه، یک کارخانه، و یک زمین کشاورزی باشد، اصولاً چه نوع استانداردهایی را باید دارا باشد؟

استاندارد نظمی است مبتنی بر نتایج استوار علوم، فنون و تجارب بشری در رشته ای از فعالیت های عمومی که به صورت قواعد، مقررات و نظامنامه و به منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه، توسعه تفاهم، تسهیل ارتباطات، صرفه جویی در اقتصاد، حفظ سلامت و گسترش مبادلات بازرگانی داخلی و خارجی به کار می رود . به طور کلی استاندارد به معنای قانون، قاعده، اصل و ضابطه است. حرکت در جهت ارتقاء امور فنی، صنعتی و اقتصادی در جوامع بشری نیازمند استاندارد است. تدوین و تنظیم استانداردها در سراسر جهان توسط موسسات و مراکزی تحت عنوان "موسسات و مجامع استاندارد" و امور مربوط به استاندار کردن توسط گروهی از افراد ذی نفع و علاقه مند و با در نظر گرفتن موارد عمومی و یا فنی مورد نظر به صورت تدوین یک یا چند استاندارد صورت می پذیرد. البته ممکن است تدوین استانداردها در سطح ملی توسط موسسات دولتی و یا با همکاری بخش های خصوصی صورت پذیرد.

استاندارد بیان شرایطی است که باید برای دستیابی به یک هدف معین رعایت شود و قابل استفاده مکرر است. همچنین به معنای هر نوع نظم ثابتی که در مجاری امور پدیده ها جاری و به معنای هر معیار و مقیاسی است که با آن بتوان کیفیت و کمیت اموری را مورد سنجش قرار داد.

امروزه در دنیا برای مهندسی فرآیند تولید، فرآوری و تبدیل، بازاریابی و صادرات محصولات کشاورزی، ضوابط، معیارها و استانداردهای مختلف بین المللی منطقه ای ملی و محلی تدوین و به مورد اجرا گذاشته شده است از جمله مهمترین و فراگیرترین این ضوابط مربوط به کشورهای اروپایی و امریکای شمالی است شامل:

ضوابط فنی اجباری از جمله:

· مقررات کیفیت تجاری و برچسب گذاری

· مقررات ایمنی غذا: MRLs ،

· مقررات ردیابی محصول

· مقررات قرنطینه گیاهی

· مقررات ایمنی شغلی

· ...

استانداردهای اختیاری از جمله:

- استانداردهای محیط زیستی: Agriculture Organic ، ISO 14001 ،

- استانداردهای اجتماعی: Fair Trade ، SA 8000

- استانداردهای ایمنی غذا:

· Good Agricultural Practices (GAP) د ر سطح ملی و منطقه ای مانند

( EurepGAP ، AseanGAP ، SALM مالزی، Thai GAP تایلند، JGAP ژاپن، China GAP چین)،

· Good Manufacturing Practice (GMP) ،

· International Food Standard (IFS) ،

· Safe Quality Food (SQF) ،

· HACCP ، Good Hygienic Practices (GHPs)

· BRC ،

· ISO 22000 ،

- استانداردهای کیفیت ذاتی غذا: Geographical indications (GI) ، Halal

فکر کنم اگر از ابتدا شروع و اصول را از اول به شکل علمی بررسی کنیم به اهدافمان نزدیک تر می شویم. اگر موافق هستید پس لطفاً اصول و فواید استاندارد را تعریف کنید که طبق همین اصول و فواید پیش برویم؟

اول از فواید برای تولید کننده شروع می کنم: تولید کننده باید اول از همه خواص و مشخصات مورد نظرش را تعیین کند؛ و سپس به تعیین و تشریح روش های تولید بپردازد؛ آزمون، نمونه برداری، نحوه بسته بندی و حمل ونقل، روش های حفاظتی، تعیین عبارات، اصطلاحات و علائم لازم جهت تفهیم طرفین، طبقه بندی مفاهیم و اصطلاحات، کاهش تنوع، افزایش سطح تولید، صرفه جویی در مواد اولیه و انرژی، یکنواختی و هماهنگ سازی، گردش سریع اطلاعات و جلوگیری از اتلاف وقت و سرمایه، کاهش ضایعات بهبود کیفیت محصولات، تسهیل در انبارداری، بسط و گسترش بازرگانی داخلی و خارجی به ترتیب از اصول و فواید مهم برای تولیدکننده است.

برای مصرف کننده هم اصول و فواید استانداردسازی عبارتند از: تامین محصول و کالای مرغوب، اطمینان از ایمنی کالا و محصول، سهولت در سفارش، پرداخت هزینه مناسب، دسترسی آسان به کالای مورد نظر.

امروزه در کشور ما استفاده نادرست از کودهای شیمیایی و آفت کش ها در تولید محصولات کشاورزی و غذایی، عدم رعایت اصول بهداشتی در تولید و انبارداری و توزیع محصولات، حجم بالای ضایعات کشاورزی و غذایی، عملکرد پایین واحدهای تولیدی، تهدید و نابودی محیط زیست، تنوع زیستی و منابع طبیعی موجبات نگرانی مردم و مسئولان را فراهم کرده است . از طرفی برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی و رقابت در عرصه بین المللی گریزی از تولید محصولات سالم بر مبنای استانداردهایی معتبر وجود ندارد.

در این راستا باید با ترویج استانداردهای ملی و بین المللی در سطح کشور، تولیدکنندگان و واحدهای تولیدی را به سمت تولید محصولات استاندارد سالم هدایت کرد. لازمه این امر داشتن آگاهی کافی مروجان و کارشناسان از یک سو و مدیران و مسئولان اجرایی از سوی دیگر نسبت به انواع استانداردهای ملی و بین المللی کشاورزی و منابع طبیعی است. ضعف در وجود و پیاده سازی استانداردهایی متقن و کمی، سالانه هزینه های گزافی را به کشور تحمیل می کند، هزینه هایی از قبیل درمان بیماری های خاص به دلیل مصرف محصولات حاوی سطوح غیرمجاز فلزات سنگین، آفت کش ها و... هزینه های اقتصادی ناشی از مصرف بیش از حد کودها و آفت کش ها، هزینه های ناشی از عدم رعایت استانداردهای ایمنی شغلی کشاورزان و... شاید بتوان بزرگترین ضرر اقتصادی فرهنگی کشور را به آینده ای نه چندان دور نسبت داد و آن فرایند پیوستن به سازمان تجارت جهانی و افزایش آگاهی مردم نسبت به کالاهایی است که مصرف می کنند. در آن حالت محصولاتی مورد پذیرش خواهند بود که در یک کلمه استاندارد باشند.

استانداردها در بخش کشاورزی کدام هستند؟

مفهوم استاندارد مفهوم گسترده ای است که بسیاری از فعالیت های کشاورزی از جمله تولیدی، خدمات و... مشمول انواع استانداردها هستند. شاید فقط مفهوم زیست محیطی استاندارد که گستره های پر اهمیتی نظیر مسائلی مثل سلامتی اکوسیستم ها، سلامتی زنجیره غذایی و... را دربرمی گیرد بیشترین اهمیت را داشته باشد. اما باید گفت برای هر نوع فعالیتی در بخش کشاورزی استانداردهای جهانی وجود دارد و فقط مبحث زیست محیطی مدنظر نیست. در بخش کشاورزی استانداردها به زیر بخش هایی قابل تقسیم هستند:

بخش آب و خاک، بخش دام و طیور، بخش زراعت، باغبانی، شیلات، ماشین آلات و مکانیزاسیون، صنایع تبدیلی و تکمیلی. در اکثر کشورها مجموعه ای از انواع استانداردها با اثرات مستقیم یا غیر مستقیم بر کشاورزی در زمینه آب، خاک، هوا، تنوع زیستی، چشم اندازها و میراث فرهنگی و سایر موارد وجود دارد. علاوه بر استانداردهای مذکور مواردی در ارتباط با شرایط پرداخت مستقیم دستمزد به کشاورزان، بیمه کردن مزارع شرایط آن چه کشاورزان چه تولید کنندگان محصولات ثانویه چه بازنشستگان، ایمنی و بهداشت شغلی کشاورزان (مثل استاندارد تراکتورهای مورد استفاده)، سطوح مجاز عناصر سنگین و آفت کش ها در محصولات کشاورزی، استاندارد کیفی آب مورد استفاده در آبیاری، استانداردهای حفاظت از خاک های آسیب پذی، چراگاه ها و منابع آبی و... تدوین شده است. به نظر می رسد در مورد ایران کمبود استانداردها باید از طریق انجام مطالعات علمی و جمع بندی مطالب تخصصی موجود به ویژه رجوع به استانداردهای علمی تدوین شده توسط سایر کشورها و... مورد بررسی جدی قرار گیرد.

امروزه عدم توجه کافی به اجرای استانداردها در بخش کشاورزی باعث پخش شدن آلاینده ها در اثر فعالیت های کشاورزی (کودها، آفت کش ها، فلزات سنگین و...) به ویژه فسفر و نیتروژن و پسماندهای کشاورزی به رودخانه ها، تالاب ها شده است. الزام در به کارگیری استانداردهای اجباری در بخش کشاورزی کمک شایانی به سلامت محصول و افزایش ضریب ایمنی و کاهش هزینه ها خواهد کرد. تدوین و توصیه نظم کاری استاندارد، استانداردهای بیمه محصولات و مواد مصرفی در مزارع، باغات و گلخانه ها اجباری کردن ثبت کود و سم، میزان استفاده از کود و بهینه ساختن استفاده از کودهای فسفاته و نیتراته همچنین پایش میزان مصرف آفت کش ها به ویژه در محصولات گلخانه ای، نظارت بر سلامت آب های مورد استفاده در آبیاری مزارع و باغات و گلخانه ها از دیگر استانداردهایی هستند که به نظر می رسند تدوین چنین استانداردهایی به بهبود کشاورزی پایدار کمک می کند.

بسیاری از استانداردها نه فقط با محیط زیست بلکه بیشتر به سلامت انسان ها ارتباط پیدا می کنند که البته این مسئله نیز به نوبه خود با حفاظت از منابع زیست محیطی ارتباط پیدا می کند. به عنوان مثال مسئله آفت کش ها هم بر سلامتی بشر تأثیر دارد هم بر سلامتی اکوسیستم ها. از مهمترین این موارد می توان به مسأله آلوده شدن آب ها به علت ورود فسفات ها و اثرات غیر مستقیم آن بر زنجیره غذایی و تجمع فلزات سنگین در بدن جانداران به ویژه در طول زنجیره غذایی اشاره کرد.

شما از تدوین یک استاندارد متقن صحبت کردید، و معتقدید که این استاندارد باید از الگوهای جهانی تبعیت کند. مهمترین منابع تدوین استاندارد در جهان چیست؟

استانداردها در کل به گونه ای تدوین می شوند که بهترین کیفیت را برای انسان ها و همچنین کمترین اثرات جانبی را بر محیط زیست به ارمغان آورند. لذا رسیدن به سطح استاندارد در هر تولید یا فعالیتی به معنای نیل به رسیدن به توسعه پایدار است. در سطح جهانی کنونی، سازمان جهانی استاندارد مؤسسات و ارگان های بسیاری در زمینه کشاورزی و محیط زیست مسئول تدوین استانداردها هستند مثال بارز این قبیل از ارگان ها ایزو و استانداردهای منتشر شده این سازمان به عنوان رفرنس جهانی شناخته شده است که بسیاری از سازمان های جهانی از این استانداردها برای انتشار اصول خود استفاده می کنند.

استانداردهای بسیاری در ارتباط با فعالیت های کشاورزی تدوین شده است که در بالا به آن ها اشاره کردم. بخشی از این استانداردها محصولی و برخی فرایندی و تعدادی نیز محصولی فرایندی است به عنوان مثال استاندارد ISO 22000 که در سال ۲۰۰۵ به تصویب رسید، زمینه ایمنی غذایی در سراسر زنجیره غذا از مزرعه تا سفره خانوار را مورد توجه قرار داده است.

ضرورت تدوین مقرارت و استانداردهای کشاورزی چیست؟

ضوابط و استانداردهای کشاورزی از زیرساخت های نرم افزاری توسعه کشاورزی هستند که تاکنون به طور کامل تدوین نشده اند و در حال حاضر تولیدکنندگان هر کدام به تناسب دانش و آگاهی، تجربه و سلیقه خود اقدام به تولید محصولات دامی و زراعی و باغی می کنند. بی شک یکی از مهمترین وظایف تولی گری و حاکمیتی دولت تدوین ضوابط و استانداردهای کشاورزی توسط خود یا از طریق سازمان های غیر دولتی است و نظارت بر اجرای آن است تا فعالیت های بخش در راستای تحقق توسعه پایدار، تامین امنیت و سلامت غذای جامعه و قانومن مندی استوار شود. پیچیدگی و چند وجهی بودن فعالیت های کشاورزی به لحاظ تنوع موضوع و محصول، عوامل فنی و تکنولوژیکی و بیوتکنیکی، زنده بودن عوامل تولید (آب و خاک و دام و گیاه) کاربرد سموم، آفت کشها، هورمونها و... در تولید محصولات کشاورزی، آلودگی های زیست محیطی، نیازمند مجموعه ای از قوانین، مقررات، استانداردها، ضوابط و معیارهای فنی است که با استفاده از تجارب جهانی و امکانات و استعدادهای کشور و با استفاده از دانش فناوری های نوین طراحی و در مقاطع زمانی مورد نیاز نوسازی و روزآمد شود. با داشتن ضوابط و استانداردها در بخش به همراه ضمانت های اجرایی آن کلیه امور بخش کشاورزی مطابق با اصول علمی و فنی پیش می رود و کشاورزان و تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به آسانی می توانند از مزایای آن بهره مند شوند. تدوین ضوابط و استانداردهای کشاورزی، پایه و اساس اشاعه تفکر علمی و فنی در بخش کشاورزی است.

در تدوین ضوابط و مقررات و استانداردها چه اهدفی دنبال می شوند؟

هدف کلی از ضوابط و استانداردهای کشاورزی عبارتند از بهره وری مناسب عوامل تولید و افزایش عملکرد، سلامت محصول، صرفه اقتصادی فردی و ملّی، بهداشت و ایمنی شغلی و حفظ محیط زیست از طریق تعریف دقیق روابط عوامل ذی نفع و دست اندرکاران تولید کشاورزی. اما هدف اختصاصی از ضوابط و استانداردهای کشاورزی عبارتند از: مهندسی فرایند تولید و استاندارد کردن فعالیت های کشاورزی؛ تهیه دستورالعمل فنی کاشت، داشت، برداشت، نگهداری، بسته بندی، فراوری و بازاررسانی محصولات کشاورزی؛ تدوین ضوابط، استانداردها و معیارهای مورد نیاز قبل، حین و بعد از تولید برای هر محصول به منظور به حداقل رساندن آلودگی فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی محصولات؛ بهبود راندمان مصرف و کاربرد نهاده های کشاورزی؛ ایجاد مهارت های شغلی و حرفه ای؛ تدوین استانداردهای آموزشی؛ ارتقاء کیفیت بهداشتی محصول تولیدی؛ دستیابی به امنیت و ایمنی غذایی؛ ارتقاء و اصلاح روش های انجام کار.

موضوع سلامت و کیفیت محصولات کشاورزی و غذایی، یکی از چالش های اساسی جوامع امروزی است و افزایش آگاهی مصرف کنندگان و نگرانی از وجود بقایای سموم، آفت کش ها، آنتی بیوتیک ها و سایر داروهای دامی، کودهای شیمیایی، ترکیبات هورمونی، مواد نگهدارنده، فلزات سنگین، و... و پیامدها و مشکلات ناشی از آن که محیط زیست و سلامت جامعه را مورد تهدید قرار داده است، تمایل مصرف کنندگان را به مصرف محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک افزایش داده است. توسعه مصرف کودهای شیمیایی، سبب افزایش عملکرد تولید محصولات کشاورزی شد اما هم زمان با این افزایش عملکرد، مشکلالاتی از قبیل از بین رفتن تعادل متوازن عناصر ضروری خاک، اختلال در حلالیت و جذب عناصر غذایی خاک، آلودگی رودخانه ها و آب های زیرزمینی، عناصر فلزات سنگین مضر برای سلامتی انسان از قبیل کادمیم، آرسنیک، کروم، سرب، جیوه و نیکل که همراه با برخی کودهای شیمیایی وارد چرخه تولید محصولات کشاورزی و انتقال به مصرف کنندگان می شوند، پدیدار شد.

تولید محصولات سالم و ایمن متکی به عملیات خوب کشاورزی و کشاورزی ارگانیک که در چند دهه اخیر توجه بسیاری از صاحبنظران را به خود جلب کرده، با تغییر نگرش از تاکید بر تولید بیشتر به سمت تولید با کیفیت بهتر، ضرورت بهینه سازی روش های تولید با به کارگیری دانش و آگاهی کشاورزی اکولوژیکی و تکنیک های غیرشیمیایی به جای نهاده های شیمیایی احساس می شود. بهره گیری صحیح از منابع تجدیدناپذیر، حفظ محیط زیست، حفظ ساختمان و حاصلخیزی خاک، تقویت عناصر غذایی، تناوب زراعی، استفاده از بقایای گیاهی و کودهای دامی، پسماندهای آلی، کودهای زیستی، کودهای سبز، کنترل بیولوژیک و غیرشیمیایی آفات و بیمارگرها، روش های موجود برای تولید محصولات کشاورزی با کیفیت به لحاظ عطر و طعم و همچنین سالم و ایمن هستند که خطرات ناشی از تجمع تدریجی مواد شیمیایی خطرناک در بافتهای حیوانی و انسانی را ندارند.

گرچه آمار قابل اعتمادی در زمینه میزان و نوع آفت کش های مصرفی در کشور وجود ندارد، ولی بررسی ها نشان می دهد که وضعیت باقیمانده آفت کش در تحقیقات صورت گرفته در مواردی جای تامل دارد. به طور مثال در بعضی نمونه های خیار جمع آوری شده از استان چهارمحال بختیاری 3 دیازینون بودند حال آنکه حد مجاز آن معادل ppm دارای0.1 است. 2.5 دیازینون اندازه گیری شد که ppm در نمونه گوجه فرنگی همین استان نیز معادل 0.5. در دیگر ppm حد مجاز آت روی این محصول معادل1.7 کونیفدور جمع آوری شده است. در طرح مشترکی با سازمان محیط زیست 15 آفتکش در رودخانه های شمال کشور و رود کارون در جنوب مورد ردیابی قرار گرفت که روخانه های شمال کشور مخصوصاً سفیدرود دارای مقادیر بیش از حدمجاز سموم بودند. در طرح دیگری با سازمان حفاظت محیط زیست آلودگی سموم منسوخ شده در ماهی و تخم مرغ مشاهده شد.

مصرف نابه جا و نامتعادل کودها نیز همانند سموم و آفت کش ها منجر به فراتر رفتن غلظت برخی ترکیبات از حد مجاز در گیاهان شده و بدین ترتیب می تواند برای سلامتی مصرف کنندگان مضر باشد به عنوان نمونه نیتروژن موجود در کودها به آسانی جذب گیاه شده و در صورت عدم استفاده و اسیمیله شدن در سلول گیاهی تجمع حاصل می کند. اگرچه نیترات جزو طبیعی حاضر در سبزیجات است، اما مقادیر بالای آن باعث بروز اختلالات مهمی در سلامتی انسان می شود. هر چند عوامل متعددی از جمله نور، رقم، آبیاری در تجمع نیترات در گیاه موثر است، لیکن مصرف بیش از اندازه نابهنگام کودهای ازته می تواند غلظت بالای نیترات در گیاه راسبب شود.

مهندس ابراهیمی اوضاع خوب نیست، با این سخنان شما اهمیت استاندارد سازی و تدوین و تنظیم قوانین و مقررات بیشتر از همیشه می شود درست است؟

به هر حال مطالعات متعدد انجام گرفته نشان دهنده آن است که در صورت مصرف بیش از حد و نامناسب کودهای ازته می تواند منجر به تجمع نیترات در محصولات کشاورزی شود. در برخی نقاط ایران استفاده نامتعارف از کودهای ازته توسط زارعین موجب تجمع نیترات در محصولاتی نظیر سیب زمینی و پیاز شده به طوری که صادرات این محصول را در بعضی موارد دچار مخاطره کرده است.

مصرف نامتعارف و مدیریت نامناسب کودها می تواند منجر به آلودگی آب های زیرزمینی به نیترات نیز شود. بررسی در منطقه بهار همدان نشان داد در بیش از ٢٤ درصد نمونه آب چاه های مورد بررسی غلظت نیترات بیش از مقدار مطرح شده از طرف سازمان بهداشت جهانی بوده است. بررسی وضعیت نیترات آب های زیرزمینی شالیزارهای شمال نیز نشان داد که آب های رودخانه در سرچشمه دارای غلظت ناچیز نیترات بوده ولی پس از طی مسیر، آلوده شده و غلظت نیترات بالاتر ازحد استاندارد بوده است .

عناصر سنگین از دیگر آلاینده و تهدیدکننده های سلامت انسان و محیط زیست و مصرف نامناسب کود، کارخانجات، صنایع و معادن، آبیاری با آب فاضلاب و... از منابع عمده ایجاد این آلودگی ها هستند. در این ارتباط می توان به مطالعات انجام شده در باغات چا ی کنار جاده و یا میزان عناصر سنگین موجود در سبزیجات جنوب تهران (آبیاری شده با فاضلاب) اشاره کرد. موارد فوق ضرورت برنامه ریزی برای مصرف بهینه سموم و کودهای آلی برای تامین سلامت محصولات کشاورزی را نشان می دهد. این درحالی است که کشور ما با توجه به پتانسیل های موجود توانائی زیادی در تولید محصول سالم و یا حتی ارگانیک دارد.

مهمترین چالش برای تولید محصولات سالم، استفاده بهینه یا حذف نهاده های شیمیایی و یافتن جایگزین هایی مناسب برای تغذیه خاک و گیاه و مدیریت بهینه آفات، بیماری ها و علف های هرز است بدون آن که علمکرد محصول چنان کاهش یابد که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد و اگر کاربرد این نهاده ها به درستی مدیریت شود، راه برای تولید محصولات سالم و یا حتی ارگانیک بسیار هموار می شود. به نظر می رسد بقای بخش کشاورزی در ایران به تغییر سامانه های رایج فعلی به سامانه هایی پایدارتر وابسته باشد که ضمن تولید غذای کافی برای جمعیت رو به رشد کشور، منابع طبیعی را نیز حفظ و از آلودگی و زوال بیشتر محیط زیست، جلوگیری و سلامت و ایمنی غذایی را تضمین کند.

برای این که این مشکلات حل شود و به محصولات سالم و یا ارگانیک برسیم باید چه کاری انجام شود، آیا دولت باید در این زمینه با شدت و قوت بیشتری وارد شود؟

لازمه این کار آن است که ١- به سلامت غذا با رویکردی جهانی نگریسته شود ٢- اهتمام و تأکید بر جلو گیری از آلودگی غذا در مبداء باشد ٣- روش های صحیح تولید و نظام های تضمین سلامت توسعه یابد

به نوعی شما از فواید اجرای طرح تدوین ضوابط و استانداردهای کشاورزی می گویید: این فواید چیست؟

با اجرای طرح تدوین ضوابط و استانداردهای کشاورزی تحولات چشم گیری را در عرصه تولید کشاورزی شاهد خواهیم بود از جمله:

- بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی،

- افزایش بهره وری عوامل تولید با لحاظ شاخص های زیست محیطی،

- کاهش هزینه های تولید از طریق مهندسی فرآیند تولید و رقابت پذیرشدن فعالیت های کشاورزی؛

- افزایش ضریب امنیت و سلامت غذای جامعه؛

- ارتقاء دانش و مهارت تولیدکنندگان؛

- افزایش توانمندی های حرفه ای متخصصین بخش کشاورزی؛

- ارتقاء جایگاه و منزلت مهندسان کشاورزی؛

- تشویق به حرفه ای گرایی بیشتر در بخش کشاورزی؛

- کاهش ریسک در بخش کشاورزی

- کاهش ضایعات کشاورزی؛

- حفظ محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی؛

- شناسنامه دار شدن و دریافت گواهی نامه های کیفیت محصولات تولیدی؛

- امکان صادرات محصولات کشاورزی با ارائه گواهی کیفیت و سلامت؛

- بستر سازی برای اشتغال مهندسان کشاورزی؛

- بازمهندسی فعالیت های کشاورزی و ضابطه مندی فرایند تولید محصولات؛

- امکان ردیابی و رهگیری محصولات تولیدی

- اشاعه تفکر علمی و گسترش فن آوری های نوین در بخش کشاورزی و جلوگیری از اظهارنظرهای غیرکارشناسی در مسایل مختلف کشاورزی.

در آخر شما به عنوان کسی که سالیان طولانی در این زمینه فعالیت کرده اید، چه پیشنهادی دارید؟

امروزه با توجه به اهمیت موضوع ایمنی و سلامت مواد غذایی ، حفظ اطمینان مصرف کننده و به حداقل رساندن تاثیرات مخرب زیست محیطی در اثر استفاده بی رویه از آلاینده ها و درعین حال حفاظت از طبیعت و حیات وحش و به طور کلی دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار به نظر می رسد که تحقق راهکارهای زیر ضروری هستند:

1- افزایش سطح آگاهی درمیان مصرف کنندگان درخصوص اهمیت استانداردهای ایمنی مواد غذایی؛

2- تشویق تولیدکنندگان به شناخت الزامات ایران گپ

3- برگزاری کارگاه های آموزشی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان به منظور روشن شدن اهمیت استانداردهای کیفیت و ایمنی مواد غذایی و تاثیر آنها بر تجارت محصولات کشاورزی؛

4- پذیرش استاندارد ایران گپ برای برخی از محصولات مهم که دارای زمینه آلودگی هستند جهت بهبود کیفیت آن ها وعرضه در بازارهای جهانی

5- برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه نقش بهداشت و ایمنی غذایی در تجارت کشاورزی و بهبود مدیریت واحدهای تولیدی کشاورزی؛

6- اجرای نظام ایران گپ GAP به صورت آزمایشی در مناطقی که مستعد عملیات مناسب کشاورزی هستند

7- برند سازی برای محصولات سالم و استاندارد برای ایجاد بازارهای مناسب داخلی و صادراتی

8- حمایت از قیمت محصولات استاندارد

9- سازمان دهی تشکل های ویژه کشاورزان خرده پا برای حضور در بازارهای صادراتی

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید