افزایش دسترسی کشاورزان به سیستم مدیریت کارآمد آب

عبدالغفار، 50 ساله ، یک کشاورز از روستای ساهیلوزی ( Sahilozie )با دو پسر جوانش درباره آب وهوا صحبت می کنند، هفته آینده احتمالا هوا آفتابی است و باید امسال به کشت شش هکتار از زمین ها اقدام کنیم.

به گزارش ایانا از وبسایت بانک جهانی زمانی بود که عبدالغفار آب کافی برای کشت زمین اش نداشت؛ چراکه کانال های آبیاری روستا آسفالت نشده بود. وی می گوید:" به دلیل نشت و کمبود آب ، ما مجبور بودیم تا تا زمین کمتری را به کشت اختصاص دهیم؛ در گذشته تنها می توانستم دو یا سه هکتار زمین در سال بکارم."

اکنون عبدالغفار و بسیاری از کشاورزان از کانال آبیاری بقت ( Baghat Irrigation Canal ) بهره مند شده اند. این کانال در روستای ساهیلوزی در منطقه خلم ( Khulm )در ولایت بلخ افغانستان قرار دارد، به طوری که کانال از طریق پروژه مدیریت آب مزرعه OFWMP (1)، در سال 2014 بازسازی شد.

بازسازی کانال بقت، یک مزیت برای این منطقه است. عبدالغفار می گوید: "این کانال زمانی که پوشش مناسب نداشت ، ناکارآمد بود، آب درون آن نفوذ می کرد و نزدیک به سه ساعت طول می کشید تا آب به مزرعه ما برسد. درحالی که اکنون آب نیمه ساعته به مزرعه می رسد و مشکل هدررفت آب هم برطرف شده است."

نوراحمد، مهندس پروژه OFWMP در ولایت بلخ توضیح می دهد: "بسیاری از کانال ها ، به ویژه در فصل تابستان در حدود 30 تا 45 درصد اتلاف آب داشتند. در حالی که اکنون اتلاف آب تقریبا به صفر کاهش یافته و این امکان را به کشاورزان می دهد تا به آب کافی در طول سال دسترسی داشته باشند."

دو کیلومتر از کانال آبیاری 3.5 کیلومتری بقت، تحت OFWMP بازسازی شده است. با این اقدام مناطق تحت آبیاری 20 درصد و آبیاری 300 هکتار از زمین های کشاورزی به نسبت 240 هکتار در گذشته افزایش یافته است. توسط این پروژه هشت پلچک (2) ساخته شده ، که به مردم و حیوانات امکان عبور از روی کانال و بهبود دسترسی برای بیش از 100 خانواده این روستا را فراهم می کند.

همچنین این پروژه به ایجاد انجمن آبیاری ( Irrigation Association (IA در روستا انجامید. این انجمن حساب بانکی از کشاورزان و روستاییان دارد که در راستای به اشتراک گذاشتن دانش کشاورزی و حل مشکلات مربوط به آب به کار می رود. همچنین انجمن مسئولیت نگهداری کانال را برعهده دارد.

افزایش سطح آبیاری و تعمیر و نگهداری به کشاورزان امکان داده تا برای گسترش دامنه فعالیت های خود اقدام کنند.

"هر سال، 30 تا 40 نفر از روستاییان مجبور بودند تا کانال بقت را دو بار تمیز کنند و این زمان زیادی مصرف می کرد." این مطلب را عبدالهاشم ، 40 ساله ، کسی که صاحب باغ انگور و انار است ، می گوید.

وی افزود: "اکنون من زمان بیشتر و آب کافی دارم ، تصمیم دارم تا به کاشت درختان جدید میوه اقدام کنم . چراکه بیش از 150 درخت میوه به دلیل کمبود آب از بین رفتند. "

استفاده بهینه آب

با کمک مالی 70 میلیون دلاری صندوق بازسازی افغانستان ( ARTF : Afghanistan Reconstruction Trust Fund )، پروژه OFWMP برای بهبود بهره وری کشاورزی از طریق بهبود کارآیی مصرف آب اقدام و توسط وزارت کشاورزی، آبیاری و دام اجرا می شود. هدف از این پروژه حمایت از مدیریت منابع آب در پنج منطقه، کابل، بغلان، هرات، ننگرهار و بلخ است که در مجموع 19 هزار هکتار را پوشش می دهد.

همچنین OFWMP ، 35 پروژه در غرب افغانستان، اجرا کرده است که می توان به اقدامات این پروژه از سال 2011 در ولایت هرات اشاره کرد. در منطقه شمالی بلخ، سمنگان، فاریاب، سرپل و جاووزجان، را پوشش می دهد، OFWMP روی 50 کانال آبیاری کار کرده است ، که کار 18 کانال تمام شده و 13 کانال هم کارشان در حال انجام است و 19 مورد هم در مرحله بررسی و طراحی قرار دارند.

دامنه اقدامات OFWMP شامل بازسازی سیستم های آبیاری، آموزش مدیریت کارآمد آب ، همچنین تسطیح اراضی کشاورزی است. عبدالمنان، 51 ساله ، سرپرست شورای توسعه روستای ساهیلوزی می گوید: "پروژه تسطیح لیزری در یکی از مزارع روستای ما انجام شده است و روستاییان مشاهد کردند که چگونه بهره وری بهبود یافت ، بنابراین برای استفاده از تسطیح لیزری مزرعه شان مشتاق شدند."

روند تسطیح اراضی کمک می کند تا کشاورزان به گونه ای کارآمدتر مزرعه شان را آبیاری کنند. به طوری که این اقدام به جذب جریان آب در سراسر زمین کمک می کند.

وی می گوید: "اگر شیوه های کشاورزی در 25 درصد تولید خوب، دخیل هستند ، تسطیح لیزری زمین و بهبود آبیاری می تواند به 25 درصد بهبود اضافی کمک کند."در حال حاضر ، روستاییان در روستای ساهیلوزی به سیستم مناسب و دانش آبیاری مجهز شده اند . نور احمد می گوید: " با بهبود کانال و افزایش مدیریت آب ، هزاران نفر از کشاورزان قادر به کسب درآمد و توسعه بیشتر شده اند."

ترجمه: فرحناز سپهری

پی نوشت:

On-Farm Water Management Project (OFWMP)-1

2- پلچک ها معمولا" بالای کانال ها کوچک اعمال می شود و هدف از قرار دادن پلچک ، عبور و مرور از روی آن است .