احتمال اعمال سیاست‌های جهانی تشویقی و تنبیهی برای کشورهای منشا گرد و غبار

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از احتمال اعمال سیاست‌های جهانی تشویقی و تنبیهی برای کشورهایی که منشا ریزگردهای منطقه هستند، خبرداد.

به گزارش خبرنگار ایانا، به گفته معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری "کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار " که در این سازمان برگزار شد، منشا 80 درصد از ریزگردهای ایران کشورهای همسایه از جمله عراق، عربستان و سوریه است.

بخشی از این کشورها به دلایل مختلف، تمایلی برای کنترل کانون ریزگردهای خود ندارند و دود این کم کاری به چشم کشورهای دیگر از جمله ایران می‌رود. بنابراین انتظار می‌رود که کنفرانس تهران به عنوان اولین کنفرانس تخصصی مقابله با گرد و غبار، راهکارهای تشویقی و تنبیهی در رابطه با کشورهای مشکل‌ساز در نظر بگیرد، تا معضل ریزگردها در خاورمیانه و سایر مناطق درگیر در جهان، ساماندهی شود. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به ایانا درباره احتمال اعمال چنین سیاست‌هایی در جهان و منطقه خاورمیانه بعد از کنفرانس تهران، بیان کرد: این اجلاس مقدماتی را فراهم می‌کند که به یک توافق و چارچوب‌هایی در زمینه گرد و غبار دست یابیم تا این چارچوب‌ها، ابعاد حقوقی و وسیع‌تری پیدا کند.

وی افزود: ما کنوانسیون‌هایی داریم که مرتبط با موضوع گرد وغبار هستند و وزن حقوقی لازم را دارند. به عنوان مثال کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی یا کنوانسیون حفاظت از تالاب‌ها را داریم که در این کنوانسیون‌ها برای کشورهای متعاهد، ساز و کار حقوقی لازم وجود دارد. این کشورها در چارچوب چنین کنوانسیون‌هایی باید پایبندی خود را به اثبات رسانده و در راستای دستیابی به اهداف کنوانسیون‌ها عمل کنند.

ابتکار اضافه کرد: درباره مسئله گرد و غبار، به عنوان یک موضوع جدید با پیگیری و ابتکارات ایران، کنفرانس تخصصی تهران در سطح بین‌المللی شکل گرفت. ساز و کارهای حقوقی نیازمند به بررسی‌های بیشتر و تدابیر گسترده‌‎تر است. ممکن است در آینده هم ساز و کار حقوقی لازم برای مقابله با کشورهایی که کانون گرد و غبار برای سایر کشورها هستند، فراهم شود.

وی درباره حضور کشور عربستان -به عنوان یکی از کانون‌های اصلی گرد و غبار در خاورمیانه- در کنفرانس تهران ، عنوان کرد: مهم این است که از همه کشورها از جمله عربستان برای شرکت در کنفرانس تهران دعوت شده است. ما کشورهای منطقه را دعوت کرده‌ایم و خوشحالیم که حتی وزرای کشورهای منطقه، در این نشست حضور پیدا می‌کنند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: سازمان منطقه‌ای راپمی در سطح دبیر کل این سازمان، در کنفرانس تهران حضور می‌یابد. بنابراین پاسخ منطقه‌ای بسیارخوبی دریافت کرده‌ایم.

برگزاری مراسم افتتاحیه با حضور وزرای امور خارجه و نیرو

ابتکار با اشاره به اینکه مراسم افتتاحیه کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار روز دوشنبه در تهران برگزار می‌شود، از حضور وزرای امور خارجه و نیرو و کارشناسان این وزارتخانه‌ها در کنفرانس گرد و غبار خبرداد.

وی افزود: این رخداد برای کشور و منطقه مهم بوده و بسیاری از کشورهای جهان که مسئله ریزگرد برای آنها اهمیت دارد، در این اجلاس مشارکت خواهند کرد.

به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست طوفان‌های گرد و غبار از نظر تعداد و شدت در کشور و جهان رو به افزایش بوده و تاثیرات زیادی از لحاظ اقتصادی و بهداشتی بر جای گذاشته است. ما به عنوان کشوری که در این زمینه آسیب زیادی دیده است، از کشورهای مختلف برای حضور در برنامه‌های مقابله با گرد و غبار، دعوت کردیم.

ابتکار با اشاره به سفرهای متعدد خود به کشور عراق برای ساماندهی کانون‌های ریزگرد این کشور که تاثیر منفی بر روی ایران داشته است، تدوین چارچوب عملیاتی مشترک بین ایران و عراق را گامی مثبت در کنترل ریزگردهای عراق ارزیابی کرد. این چارچوب‌های مشترک، توسط ستاد عتبات عالیات اجرایی خواهد شد.

وی گفت: 200 هکتار مزرعه آموزشی و توان‌افزایی توسط دولت عراق تحویل ایران می‌شود تا تجربیات ما به این کشور منتقل شود و در زمینه کانون‌های گرد وغبار عراق، پژوهش‌های مختلف انجام شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، آزادسازی موصل و خروج داعش از عراق را گامی برای بازگشت امنیت و آرامش به این کشور همسایه و احیای مجدد تالاب‌ها و کنترل کانون‌های ریزگرد عراق، اعلام کرد.

وی همچنین با اشاره به تاثیر مخرب سدسازی‌های ترکیه بر کشور عراق و تشکیل کانون‌های ریزگرد، بیان کرد: سدسازی ترکیه اثر غیر مستقیم بر ریزگردهای ایران دارد. همچنین ریزگردهای صحرای قره قوم در ترکمنستان و تاجیکستان نیز روی مشهد و خراسان رضوی اثر منفی دارد. سیستان و بلوچستان از ریزگردهای افغانستان تاثیر می‌گیرد و کانون‌های ریزگرد عربستان نیز بر ایران تاثیرگذار است.

ابتکار در پاسخ به سئوال خبرنگار خبرگزاری ترکیه در زمینه اقدامات سازمان‌های مردم نهاد ایران در زمینه جمع‌‎آوری طومار علیه سدسازی‌های ترکیه گفت: نهادهای مدنی ایران خیلی فعال هستند. دولت فضایی رشد کمی و کیفی نهادهای مدنی را ایجاد کرده است. در حال حاضر سمن‌های ایران سازمان‌دهی داخلی خود را دارند. شبکه تشکل‌های ایران نیز به تازگی رسما مجوزفعالیت خود را دریافت کرده است.

وی ادامه داد: این تشکیلات نهادهای پرقدرتی از نظر انعکاس مطالبات مردم هستند. آنها کمپینی را شروع کردند که مورد توجه کارشناسان و فعالان محیط زیست بوده است. نگرانی از سدسازی‌‎های عظیم در منطقه، فقط مختص ترکیه نیست. در سوریه هم این وضعیت وجود دارد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: بیشترین آسیب سدسازی‌ها به اراضی پایین دست سد وارد می‌شود و در ارتباط با این مسئله، تمام کارشناسان اتفاق نظر دارند. بنابراین در ملاقات با سفیر ترکیه نیز نگرانی‌های خود در ارتباط با سدسازی‌های ترکیه را مطرح کردم. امیدواریم در اجلاس تهران ساز و کار مشترکی برای تعدیل روندهای مخرب تعریف شود. انتظارما این است که کانون‌های گرد و غبار عراق و سوریه که از سدسازی‌های بی‌رویه در بالادست آسیب پذیر شده‌اند با همکاری مشترک کنترل شود.

طوفان‌های گرد و غبار از تبعات گرمایش جهانی است

ابتکار با اشاره به اینکه کنفرانس تهران با پشتوانه چندین قطعنامه سازمان ملل شکل گرفته است، وقوع پدیده ریزگرد را یکی از تبعات ناشی از تغییر اقلیم و گرمایش جهانی اعلام کرد. وی افزود: روند فزاینده طوفان‌های گرد و غبار تحت تاثیر گرمایش جهانی در منطقه خاورمیانه تشدید شده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: همزمانی طوفان‌های گرد و غبار با افزایش دمایی که در برخی شهرهای ایران و در جاهای دیگر دنیا گزارش می‌شود، ارتباط این دو پدیده را نشان می‌دهد.

وی افزود: سال قبل اجلاس تغییر اقلیم در مراکش یک نشست تخصصی خاص مسئله گرد و غبار داشتیم. دو معاون سازمان ملل در مراکش حضور یافتند و در ارتباط با ضرورت همکاری بین‌المللی برای حل و فصل این مسئله، صحبت کردند. در این اجلاس بحث‌های خوبی در قالب تغییر اقلیم داشتیم. در مسئله مقابله با گرد و غبار، مهم این است که از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

به گفته ابتکار توافق پاریس، کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی و کنوانسیون رامسر، کنوانسیون‌های بین‌المللی هستند که از ظرفیت آنها برای مقابله با مسئله ریزگرد می‌توان بهره برد. در کنفرانس تهران نیز سازمان‌ها و کنوانسیون‌های مختلف بین‌المللی حضور خواهند داشت و این مسئله همبستگی و پیوستگی این کنوانسیون‌ها با موضوع کار ما یعنی گرد و غبار را نشان می‌دهد.

وی با اشاره به برگزاری چهار نشست تخصصی در کنفرانس تهران از صدور بیانیه‌ای در سطح وزرای کشورهای شرکت کننده و توصیه نامه فنی پس از اتمام نشست‌های کارشناسی خبر داد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست امیدوار است: در جریان کنفرانس تهران پیمان‌هایی که در سطح منطقه شکل می‌گیرد، منجر به توجه بیشتر به این مسئله شود.

به گفته ابتکار، میزبانی کنفرانس تهران برای ایران به عنوان کشوری که مبتلا به معضلات ناشی از طوفان‌های ریزگرد است، یک امتیاز محسوب می‌شود. چنین اجلاس‌هایی زمینه همکاری و برقراری ارتباطات بین کشورها را فراهم می‌کند و ایران نیز می‌تواند از این فرصت استفاده کند.

وی تاکید کرد: تمام کشورهایی که از کانون‌های ریزگرد خارجی رنج می‌برند، می‌توانند در این رابطه مطالبه‌گری داشته باشند و از کشورهای منشا ریزگرد بخواهند که کانون‌های بحرانی خود را کنترل کند. خوشبختانه ایران منشا ریزگرد برای هیچ کشوری نیست. در داخل ایران مشکلاتی در زمینه مدیریت منابع آب، مقابله با بیابان‌زایی و حفظ تالاب‌ها وجود داشت اما در سطح داخلی پیشرفت‌های خوبی داشتیم و گزارش دستاوردهای سازمان محیط زیست در این زمینه ارائه شده است. این اقدامات نشان دهنده تلاش دولت برای مدیریت پایدار عرصه سرزمین است.

L-960410-01