پیشنهاد سازمان جنگل‌ها درباره تشکیل "کانون بحران" توسط سازمان ملل

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با هدف دستیابی به اهداف کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار، به عنوان یک راه حل کوتاه مدت و فوری تشکیل یک "گروه ویژه" توسط سازمان ملل متحد و نهادهای تخصصی وابسته به آن با همکاری کشورهای منطقه غرب اسیا به عنوان " کانون بحران"را پیشنهاد کرد.

به گزارش خبرنگار ایانا، خداکرم جلالی در نشست وزرای کنفرانس بین‌المللی ریزگردها بیان کرد: وقوع پدیده‌های گرد و غبار به شکل حاد و بی‌سابقه آن در دهه اخیر و پیامدهای سهمگین ناشی از آن، تاثیرات مخرب اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی در بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته برجای گذاشته است.

وی افزود: در این ارتباط جامعه جهانی تلاش‌هایی را برای مهار و تعدیل این پدیده انجام داده که برگزاری نشست جاری متعاقب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و انتشار گزارش ارزیابی جهانی طوفان‌های ماسه و گرد و غبار، با مساعی دولت ایران و همکاری سایر کشورها به‌منظور دستیابی به راه حل‌هایی برای برون رفت از این معضل تدارک دیده شده است.

رئیس سازمان جنگل‌ها عنوان کرد: پدیده گرد و غبار دارای ابعاد جهانی، منطقه‌ای و محلی بوده و تاثیرات چند وجهی در حوزه‌های زیست محیطی، بهداشتی، امنیت غذایی، ساختارهای زیربنایی و منابع پایه حیاتی دارد.

وی ادامه داد: غرب آسیا به عنوان منطقه‌ای با شکنندگی بسیار زیاد از نقطه نظر تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسالی شناخته شده است. این مساله به همراه تغییر کاربری اراضی، مدیریت نامناسب منابع آب سطحی و آب‌های زیرزمینی، تخریب پوشش گیاهی، رشد جمعیت، ناامنی غذایی، تخریب تالاب‌ها و جنگل‌زدایی و نیز منازعات نظامی و مهاجرت‌های اجباری و اکولوژیکی عملاً آن را در کانون گرد وغبار قرار داده است.

این مقام مسئول گفت: مطالعات نشان می‌دهد که سهم عمده طوفان گرد و غبار که گستره وسیعی از عرصه‌های کشورمان را تحت تأثیر مخرب خود قرار می‌دهد، از سه خوشه برون‌مرزی در حد فاصل روخانه‌های دجله و فرات، منطقه غرب و جنوب عراق واقع در استان الانبار تا مرز سوریه و نیز مناطق شرق و جنوب شرقی عربستان و صحرای ربع الخالی تشکیل شده است.

وی ادامه داد: رخداد پدیده گرد و غبار در دهه اخیر از لحاظ فراوانی وقوع و توزیع منطقه‌ای روند افزایشی داشته و مناطقی که در گذشته چنین پدیده‌ای را تجربه نکرده‌اند، هم اکنون در معرض آن قرار گرفته‌اند. بر اساس مطالعات انجام شده در سازمان هواشناسی کشور بر پایه آمارها و تصاویر ماهواره‌ای (2001 لغایت 2011) طی این 10 سال، تعداد 529 طوفان مستقل روانه مرزهای جنوب غربی و غربی کشور شده است.

جلالی بیان کرد: وزارت جهادکشاورزی در سطح ملی مسؤولیت سیاست‌گزاری و برنامه‌ریزی تعدادی از اهداف کلان توسعه پایدار را عهده‌دار است. مدیریت پایدار جنگل با اعمال معیارها و شاخص‌های پایداری، توقف بهره‌برداری صنعتی و تجاری از جنگل‌های شمال ایران، مقابله با بیابان‌زایی و تخریب سرزمین و مدیریت جامع حوزه آبخیز از طریق جلب مشارکت جوامع محلی با لحاظ کردن انسجام سازمانی، دستیابی به امنیت غذایی، ارتقاء بهره‌وری بخش کشاورزی، دسترسی عادلانه به نهاده‌ها، تسهیم دانش، اجرای سیاست‌های تاب‌آوری بخش کشاورزی، تحقیقات و توسعه فناوری با رویکرد اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی و منابع طبیعی از عمده فعالیت های ایران در راستای اهداف توسعه پایدار است.

وی یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران دارای سابقه بیش از نیم قرن فعالیت‌های فنی و اجرایی در امر مقابله با فرسایش بادی و گرد و غبار در سطح ملی و بین المللی است. در این زمینه به منظور مهار و کنترل پدیده فوق اقداماتی از جمله عملیات نهال‌کاری، بذرکاری و بذرپاشی، مالچ‌پاشی، مدیریت رواناب‌ها، احداث بادشکن زنده و غیرزنده، اجرای مدیریت جنگل‌های دست کاشت در سطحی بالغ بر هفت و نیم میلیون هکتار انجام شده است.

رئیس سازمان جنگل‌ها حفاظت از حدود 87 شهر، 4353 روستا و نیز 51 شهرک صنعتی، 20 صیدگاه صیادی و 271 واحد نظامی و انتظامی از طریق کنترل و مدیریت کانون‌های برداشت منشا فرسایش بادی، صیانت از 7026 کیلومتر خطوط مواصلاتی و 1810 کیلومتر خطوط راه آهن از طریق اقدامات بیولوژیکی، مکانیکی، بیومکانیکی و مالچ‌پاشی در پهنه‌های اثرگذار و پیرامونی، حفاظت از حریم و محدوده های 23 فرودگاه کشور و جلوگیری از اختلال حمل بار و مسافر هوایی، صیانت از 8560 کیلومتر شبکه و کانال انتقال آب با هدف جلوگیری از تجمع رسوب و کاهش حجم دبی رودخانه با اجرای پروژه‌های بیابان‌زدایی و حفاظت از 600 هزار هکتار اراضی کشاورزی و جلوگیری از اختلال در روند تولیدات با استفاده از باد شکن‌های زنده و غیره زنده اطراف مزارع و سایر اقدامات مدیریتی را حاصل اقدامات این سازمان برای مقابله با ریزگردها اعلام کرد.

وی افزود: در این راه از دانش بومی و تجربیات بین‌المللی استفاده شده است. پروژه‌هایی نظیر ترسیب کربن و تعمیم آن به 20 استان، راه اندازی مرکز مدیریت جامع حوضه‌های آبریز، پروژه احیاء جنگل‌های تخریب یافته با تأکید بر فرسایش بادی و اراضی شور ( RFLDL ) و پروژه تقویت انسجام سازمانی برای مدیریت پایدار منابع طبیعی ( منارید) با هماهنگی صندوق تسهیلات محیط زیست، برنامه عمران ملل متحد و سازمان خوار و بار کشاورزی بخشی از همکاری‌های بین‌المللی سازمان جنگل‌ها است.

وی تاکید کرد: اتخاذ راه حل جامع، سیستماتیک و هدفمند در مدیریت و کاهش اثرات گرد و غبار مستلزم روندیابی و آینده‌نگری در فعل و انفعالات محیط‌های طبیعی و انسانی در مناطق مختلف جغرافیایی جهان همراه با پایش مستمر و استقرار سیستم‌های هشدار اولیه و اشتراک‌گذاری اطلاعات بین کشورهای متأثر از این پدیده است.

جلالی عنوان کرد: مدیریت منابع پایه حیاتی آب و خاک و پوشش گیاهی و برنامه‌ریزی یکپارچه مدیریت منابع آب در حوزه‌های بالادست و پایین دست، حفاظت از تنوع زیستی و تعادل بخشی اکوسیستم‌ها و مقاوم‌سازی زیست‌بوم‌های ناپایدار و شکننده بویژه جنگل‌ها و تالاب‌ها و حوزه‌های حساس به فرسایش بادی و آبی، کشاورزی هوشمند و حفاظتی متکی به اصول بهره‌وری و دانش و روش‌های کم آب‌بر و پیاده‌سازی الگوهای مدیریت پایدار سرزمین با استفاده از دانش بومی و ترکیب ان با فناوری‌های نوین با مشارکت جوامع محلی و تنوع بخشی فعالیت‌های اقتصادی روستایی و عشایری با ایجاد ارزش افزوده زنجیره مواد خام و ایجاد مشاغل سبز بخشی از راه و کارهای تعدیل اثرات پدیده گرد و غبار به حساب می‌آید.

وی گفت: بی‌تردید تدوین استراتژی و نقشه راه برون رفت از معضل کنونی و توافق بر یک برنامه عمل و نیز ساختارسازی متناسب از الزامات راهبردی در دستیابی به اهداف کنفرانس به حساب می‌آید. در همین زمینه مایل هستم، تا به عنوان یک راه حل کوتاه مدت و فوری تشکیل یک " گروه ویژه " (Task Force) توسط سازمان ملل متحد و نهادهای تخصصی وابسته به آن با همکاری کشورهای منطقه غرب اسیا به عنوان " کانون بحران" را پیشنهاد کنم.

این مقام مسئول افزود: تا با توجه به یافته‌های سند ارزیابی جهانی گرد و غبار و نیز پانل بین دول تغییرات اقلیمی نسبت به معرفی و پیاده‌سازی برنامه‌های اجرایی مقابله با گرد و غبار با همکاری آژانس‌های مالی نظیر بانک جهانی، صندوق سبز اقلیمی، تسهیلات زیست محیطی جهانی و صندوق مالی سازگاری و نظایر آن اقدام شود. همچنین با توجه به ظرفیت‌های بسیار بالا وتجارب علمی و عملی ایران در کنترل کانون‌های بیابانی ومدیریت تطبیقی در شرایط دشوار اقلیمی و خشکسالی پیشنهاد کنم تا در قطعنامه پایانی کنفرانس تاسیس مرکز بین المللی مدیریت و ظرفیت‌سازی مقابله و کنترل طوفان گرد و غبار در ایران با حمایت سازمان ملل متحد مورد توافق قرار گیرد.

وی اضافه کرد: بی‌تردید، این اقدام می‌‍تواند گام مهم و مثبتی در ایجاد هماهنگی، برنامه‌ریزی و تبادل اطلاعات و تجربیات بین کشورها شده و با ارائه راه حل‌های کوتاه و بلند مدت در جهت تعدیل تإثیرات این پدیده بر مردم و اکوسیتم‌ها، تسهیل در دستیابی به اهداف توسعه پایدار را فراهم کند

L-960412-07