چرا روغن زیتون تولید لبنان گران است؟ /قاچاق زیتون تا 80 درصد از مردم را روستا به شهر کوچانده است

لبنان با آب و هوای معتدل، خاک غنی و دیگر شرایط طبیعی می تواند دارای بخش کشاورزی متنوعی باشد. اما برای رشد این بخش تنها عوامل طبیعی مناسب، کافی نیست. چراکه علاوه بر شرایط مساعد طبیعی در بخش کشاورزی هر کشوری نیاز به حمایت از سوی دولت دارد، موضوعی که طی این سال ها در لبنان از دست رفته است.

به گزارش ایانا از وبسایت zawya یکی از محصولات زراعی که طی این سال ها مورد بی توجهی دولت لبنان قرار گرفته، روغن زیتون است، محصولی که به عنوان میراث غذایی این کشور شناخته شده است.

عادل اویس ، کشاورز و سرپرست تعاونی در زغرتا (شهری در استان شمالی لبنان) به دیلی استار گفت: "دولت کاملا نسبت به بخش کشاورزی و روغن زیتون بی توجه است."

وی افزود: "این درحالی است که لبنان از روغن زیتون وارداتی با قیمت ارزان تر از کشور های دیگر از جمله سوریه، تونس و بسیاری کشورهای دیگر، انباشته شده است، در این شرایط تنها تقاضای کشاورزان از دولت این است که برای حفظ محصولات محلی نسبت به متوقف کردن یا اعمال محدودیت واردات محصولاتی که می تواند به صورت محلی تولید شود، اقدام کند."

وی گفت: "ما از دولت می خواهیم که از تولید کشاورزان حمایت کند چراکه این بخش می تواند تضمینی برای بازارهای صادراتی روغن زیتون به شمار آید."

همچنین آنتونی هوویک، رئیس انجمن کشاورزان لبنان تصریح کرد، با واردات روغن زیتون ، محصولات داخلی نمی توانند حفظ شوند. برای حفظ محصولات داخلی باید از قاچاق این محصول از سوریه و دیگر کشورها جلوگیری کنیم."

وی افزود: "در برخی مناطق لبنان مانند کفیر، معشیت کشاورزان تنها به تولید زیتون و روغن زیتون وابسته است و قاچاق این محصول باعث شده تا 80 درصد از مردم از این مناطق مهاجرت کنند."

آمار انجمن کشاورزان لبنان، نشان می دهد که 59 هزار هکتار زمین در لبنان ،حدود 75 هزار تن زیتون تولید می کنند. هوویک گفت: "اگر 50 هزار تن زیتون به روغن زیتون تبدیل کنیم ، می توانیم سالانه بیش از 10 هزار تن روغن زیتون تولید کنیم."

این درحالی است که بازار مهم صادرات لبنان برای روغن زیتون عربستان سعودی با رقم دو هزار و 635 تن است.

هوویک گفت: "با این حال، میزان صادرات و واردات بسیار دقیق نیست؛ چون برخی تجار به صادرات روغن زیتون به صورت محلی اقدام نمی کنند و هدف آن ها خرید محصولات قاچاق از سوریه و تونس با قیمت های ارزان تر و صادرات آن به کشورهای دیگر است. به همین دلیل محصولات روی دست کشاورزان می ماند و درحالی که تجار با خرید محصولات با قیمتی ارزان و فروش آن به قیمت بالاتر سود هنگفتی را به جیب می زنند."

وی اشاره کرد، انجمن به دولت پیشنهاد کرده که برای اطمینان از خرید محصولات کشاورزان داخلی توسط تجار، به ارایه یک گواهی مبدا برای کسانی که قصد صادرات محصولات کشاورزی دارند، اقدام کند ؛ اما متاسفانه، در متقاعد کردن دولت به این کار موفق نبودیم.

با توجه به مطالعه که توسط بانک بلومینوست لبنان ( Blominvest Bank ) درباره چالش های پیش روی روغن زیتون در لبنان انجام شده ، عدم توانایی کشور برای رقابت با دیگر کشورها در این زمینه، باعث شده تا بازرگانان به سمت مخلوط کردن روغن زیتون وارداتی با قیمت پایین با روغن لبنانی شوند، با این کار آن ها می توانند هزینه هایشان را کاهش داده و روغن مخلوط شده را در بازار های داخلی و خارجی بفروشند.

با توجه به این مطالعه ، هزینه بالای تولید زیتون در لبنان ، پیامدهای منفی روی رقابت در بازارهای داخلی و بین المللی گذاشته است. برای جبران این مسئله، لبنان به واردات روغن زیتون از سایر کشورهای مدیترانه تولید کننده که در آن مناطق هزینه تولید بسیار پایین تر است، روی آورده است.

این مطالعه نشان می دهد، سود واردات برای کسانی است که به منظور کاهش هزینه ها، روغن وارداتی با قیمت پایین را با روغن لبنان مخلوط می کنند و در بازارهای داخلی و بین المللی می فروشند . به دلیل این که لبنان درمورد ضرورت برچسب گذاری یا قابلیت ردیابی در زمینه شناسایی مبدا، قانونی ندارد، بنابراین راه را برای وارد کردن روغن از خارج از کشور باز است که البته در برخی مواقع این روغن ها دارای کیفیت پایینی هم هستند.

هوویک گفت: "موسسه استاندارد لبنان ( Libnor )، اجازه می دهد تا به فروش روغن مخلوط و تصفیه شده تحت نام روغن زیتون. اقدام شود. این درحالی است که این نهاد عمومی تحت وزارت صنعت مسئولیت دارد تا نسبت به آماده سازی، انتشار و اصلاح استانداردهای کیفیت ملی محصولات اقدام کند."

او یادآور شد: "ما در 10 سال گذشته نسبت به تغییر دادن این مسئله یعنی مخلوط کردن چند روغن با Libnor کار کرده ایم اما سخن ما از سوی این نهاد پذیرفته نشده است . "

انور فخری، رئیس انجمن کشاورزان در Bsharri ، با تکرار سخنان هوویک، گفت: "میزان خروجی روغن زیتون لبنان با واردات خارجی صدمه دیده است. کشاورزان لبنان معمولا یک مخزن روغن زیتون 16.5 کیلویی را به قیمت 150 هزارتا 200 هزار LL واحد پول لبنان، معادل 100 تا 103 دلار، می فروشند. این درحالی است که بازرگانان به خرید روغن از سوریه به قیمت 40 دلار تمایل دارند."

وی گفت: "بنابراین کشاورزان لبنانی مجبور به فروش به قیمت های پایین تر و بدون سود می شوند. البته نظرات دیگری پشت هزینه های بالای تولید روغن زیتون داخلی وجود دارد که از آن جمله می توان به عدم اتوماسیون و استفاده از روش های سنتی در چیدن زیتون و فرآیند تولید روغن اشاره کرد."

ترجمه: فرحناز سپهری