منفی گرایی رسانه‌ها درباره موضوع جنگل، نیازمند اصلاح است

دانشجوی دانشگاه درسدن آلمان بر این باور است که رسانه‌ها در زمینه انتشار اخبار جنگل بیشتر به نکات منفی توجه می‌کنند در حالی که به غیر از توجه به موضوعات منفی در این حوزه، می‌توان به سایر زمینه‌ها در این اکوسیستم توجه کرد و بر مبنای سناریوی توسعه پایندگی به مقوله جنگل توجه کرد.

به گزارش خبرنگار ایانا، "نشست نقش رسانه در درک جامعه، سیاستگزاری و مدیریت جنگل‌ها" امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. در این نشست محمد پیرصوفی دانشجوی دکترای سیاست جنگل در دانشگاه درسدن آلمان نقش رسانه در سیاستگزاری برای جنگل را موثر توصیف کرد.

وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به تصویب طرح تنفس جنگل و دستورات اخیر وزیر جهاد کشاورزی درباره خروج پیمانکاران از جنگل و واگذاری امر حفاظت به اشخاص جدید، این شیوه تصمیم‌گیری را ناشی از عدم توجه به گفتگو برای دستیابی به سیاست‌ها و اهداف مشترک بین ذینفعان دانست.

پیرصوفی افزود: در ایران استفاده از سیستم و اهرم‌های قدرت کاربرد بیشتری دارد. در حالی که بر اساس تعریف فائو، سیاست جنگل بر مشارکت بین ذینفعان تاکید بسیار دارد.

وی با اشاره به اینکه گفتگو به غیر از آنکه به صورت حضوری انجام می‌شود، توسط رسانه نیز قابل شکل‌گیری است، رسانه را ابزاری برای انتقال اطلاعات به جامعه معرفی کرد.

این دانشجوی دانشگاه درسدن آلمان گفت: نیکلاس لومان معتقد است اگر راجع به یک موضوع مطلب نوشته نشود، اثر اجتماعی پیدا نمی‌کند. بیشترین اطلاعاتی که افراد غیر متخصص دریافت می‌کنند از طریق رسانه‌ها است. این رسانه‌ها می‌توانند مکتوب و غیر مکتوب باشند.

وی با مرور نظرات دانشمندان آلمان، دلیل اینکه موضوع جنگل در رسانه‌های سنتی ورود پیدا نمی‌کند را بی‌پولی این بخش در مقایسه با صنعت و پزشکی دانست.

پیرصوفی بیان کرد: برخی نیز معتقدند سیاست جنگل یک سیاست یکنواخت است که جاذبه خبری ندارد یا اینکه جنگل بحثی نیست که بتوان راجع به آن حرف زد و بهتر است آن را تجربه کرد.

کارشناسان حوزه جنگل در ایران معتقدند افرادی که در جنگل یک شب نخوابیده‌اند، چکمه به پا نکرده و محیط جنگل را از نزدیک لمس نکرده‌اند، حق اظهار نظر در این رابطه با این اکوسیستم را ندارند. این قاعده کلی شامل حال خبرنگاران حوزه جنگل نیز می‌شود اما این دانشجوی دانشگاه درسدن آلمان بر این باور است که در همه جای دنیا خبرنگارانی هستند که درباره نانوتکنولوژی مطلب می‌نویسند اما یکبار هم در آزمایشگاه‌های مربوطه پا نگذاشته‌اند.

به اعتقاد وی جنگل در مقایسه با تغییر اقلیم، حادثه چرنوبیل و بسیاری از مسایل دیگر در رسانه حضور پررنگی نداشته و آنچه درباره جنگل در رسانه‌ها منعکس می‌شود، قتل عام درختان با اره موتوری است. نگرانی درباره جنگل در رسانه‌ها به حدی توسعه یافته که حتی به سراغ اساطیر و افسانه‌ها هم رفته‌اند.

پیرصوفی جو غالب بر اخبار مرتبط با جنگل را جوی منفی می‌داند اما گاهی در هفته منابع طبیعی اخبار مثبت هم در رسانه‌های ایران انعکاس می‌یابد. بیشتر رسانه‌ها تمایل دارند اخبار منفی را منعکس کنند.

وی تاکید کرد: رسانه‌ها می‌توانند بر مبنای سناریوی پایندگی حرکت کنند و "جنگل رسانه" از حالت "جنگلِ نگرانی" به جنگلی با فضای منطقی‌تر تغییر کند.

این دانشجوی دانشگاه درسدن آلمان افزود: در آلمان برای انجام هر کاری فکر می‌کنند که جامعه چگونه فکر می‌کند . درک جامعه از محیط زیست رصد می‌شود و تصمیم‌سازی درباره آن انجام می‌شود.

وی با اشاره به نیمه تعطیل بودن دو سازمان مردم نهاد انجمن جنگلبانی و جامعه جنگلبانی در ایران، از تلاش برای ایجاد تشکیلات جدید در حوزه منابع طبیعی خبرداد.

پیرصوفی ذات مسایل منابع طبیعی را بسیار پرتنش دانست و گفت: با گفتگو در این حوزه می‌توان به نتیجه مطلوب رسید.

به گفته وی اولین کار سیاستگزاران جنگل باید این باشد که بدانند رسانه و سایر نهادهای تاثیرگذار بر جنگل چقدر در این اکوسیستم نقش دارند و بر اساس نقش آنها، برنامه‌ریزی لازم را انجام دهند.

این دانشجوی دانشگاه درسدن تصویر یک جنگلبان در آلمان را تصویری مثبت و مسئولیت پذیر توصیف کرد. این تصویر مثبت به حدی در جامعه آلمان مورد تایید است که بر اساس بررسی‌ها، بسیاری از زنان این کشور تمایل دارند با یک مرد جنگلبان ازدواج کنند.

وی افزود: از نظر مردم آلمان، جنگل بدون جنگلبان مثل کلیسای بدون کشیش، فوتبال بدون داور، قابلمه بدون در و سوسیس آلمانی بدون سس خردل است. از نگاه آنها جنگلدار شخصی مسئولیت پذیر، به فکر آینده، الگو و سرمشق و مفید است. نگاه جامعه آلمانی به سازمان متولی مدیریت جنگل‌ها مثبت و جنگلدارها نیز افرادی مفید توصیف می‌شوند.

پیرصوفی با اشاره به نگاه منفی انسان‌ها به مقوله بهره‌بردرای از جنگل، این مسئله را یک پارادوکس عمومی در سراسر جهان توصیف کرد. زیرا نمی‌توان استفاده از وسایل چوبی را دوست داشت اما با بهره‌برداری از جنگل مخالف بود.

وی یادآور شد: رسانه تعیین نمی‌کند که مخاطبان درباره جنگل چگونه بیاندیشند بلکه تعیین می‌کند که مخاطبان درباره جنگل به چه موضوعاتی بیاندیشند./

L-960424-02