بهبود 9 درصد تراز تجاری کشاورزی در سال 95 +جداول و نمودارهای مقایسه ای تغییرات تراز تجاری

تراز تجاری بخش کشاورزی بهبود یافته است. سال 95 تراز تجاری بخش کشاورزی حدود 3095 میلیون دلار کسری داشته که نسبت به سال 94 که 3394 میلیون دلار کسری بوده حدود9 درصد کسری تراز تجاری بخش کشاورزی کاهش داشته است.

کشاورزی و صادرات آن در کشورهای پیشرفته بخش مهمی در تولید ناخالص داخلی را ایفا می کند؛ اما در ایران وضعیت بخش کشاورزی و تراز تجاری آن چگونه است؟ این پرسشی است که موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی آن را بررسی کرده و پاسخ داده است. این موسسه در بررسی و تحلیل تجارت بخش کشاورزی (سال 95 و مقایسه آن با سال 1394) به نتایج مختلفی رسیده است.

براساس این گزارش، «در جهان کنونی ایجاد و ارتقای زنجیره عرضه محصول توسط بخش خصوصی و مردمی تنها راهکار ساماندهی و مدیریت بازار است. در این میان بازیگران بخش تجارت خارجی به عنوان ارتباط دهنده تولید داخلی با بازار فروش خارجی نقش مهم و اساسی در توسعه پایدار بخش کشاورزی دارند.»

این گزارش ادامه می دهد امروز تجارت (واردات و صادرات) هدفمند و برنامه ریزی شده در چارچوب زنجیره عرضه نه تنها منجر به ایجاد درآمد ارزی و ارزش افزوده بیشتر برای کشور شده بلکه می تواند مسیری برای رشد و توسعه پایدار باشد. در این میان تجارت بخش کشاورزی هم در زیرمجموعه صادرات غیرنفتی با استراتژی مشخص و هدفمند می تواند مسیر توسعه کشاورزی پایدار را هموار سازد.

به این ترتیب آن طور که از بررسی های این تحقیق برآمده «در سال 95 میزان صادرات بخش کشاورزی در حدود 5812 هزار تن و به ارزش 5686 میلیون دلار بوده که از نظر وزنی در حدود 4.5 درصد وزن صادرات غیرنفتی و از نظر ارزش در حدود 13 درصد ارزش صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده است. صادرات بخش کشاورزی در سال 1395 از نظر وزنی نسبت به سال 94 در حد 21.8 درصد و از نظر ارزشی در حدود 3.6 درصد افزایش داشته است. مجموع ارزش واردات بخش کشاورزی در سال 1395 در حدود 17592 هزار تن به ارزش 8780 میلیون دلار بوده که از نظر وزنی در حدود 55 درصد و از نظر ارزشی 20.6 درصد واردات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. واردات بخش کشاورزی در سال 1395 نسبت به سال 94 از نظر وزنی 5.8 درصد و از نظر ارزشی در حدود 1.2 درصد کاهش داشته است.»

بنابراین طبق این آمار و ارقام در سال 1395 تراز تجاری بخش کشاورزی حدود 3095 میلیون دلار کسری داشته که نسبت به سال 94 که 3394 میلیون دلار کسری بود حدود 9 درصد کسری تراز تجاری بخش کشاورزی کاهش داشته است. به عبارت دیگر بهبودی در تراز تجاری بخش کشاورزی در سال 1395 اتفاق افتاده است.

*تجارت محصولات مهم بخش کشاورزی چگونه است؟

براساس این تحقیق تجارت محصولات مهم بخش کشاورزی از جمله، گندم، برنج، جو و ذرت آورده شده است. تجارت گندم در سال 1395 نشان دهنده آن است که ایران کشور واردکننده گندم بوده است. به طوری که میزان واردات گندم به میزان 1478.4 هزار تن و صادرات آن به میزان 31.9 هزار تن بوده که تراز تجاری آن را منفی و از نظر وزنی برابر با 1464.5 هزارتن و از نظر ارزشی برابر با 1465.3 میلیون دلار بوده است. سال 1395 نسبت به سال 94 واردات گندم از نظر وزنی 56 درصد و از نظر ارزشی 58 درصد کاهش داشته است. اما در مقابل صادرات گندم در سال 95 نسبت به سال گذشته آن از نظر وزنی 13 درصد و از نظر ارزشی 33 درصد افزایش نشان می دهد.

محصول مورد بررسی بعدی، جو بوده است. آنطور که از تجارت سال 95 برمی آید، سال گذشته ایران واردکننده خالص جو بوده است. به طوری که میزان واردات جو 1.3 میلیون تن و صادرات آن 0.01 هزار تن بوده است که تراز تجاری آن منفی و از نظر وزنی برابر با 1.3 میلیون تن و از نظر ارزشی برابر با 1.3 میلیارد دلار بوده است. البته آمار سال 95 نشان می دهد که واردات جو از نظر وزنی 28.9 درصد و از نظر ارزشی 40.6 درصد کاهش داشته است که نشان از افزایش اتکا به بخش داخلی بوده است.

اطلاعات مربوط به تجارت برنج هم نشان می دهد که سال گذشته ایران واردکننده خالص برنج بوده است. میزان واردات برنج 840.9 هزار تن و صادرات آن 0.3 هزار تن بوده است. تراز تجاری این محصول منفی و از نظر وزنی برای برابر با 840.5 هزار تن و از نظر ارزشی برابر با 840.3 میلیون دلار بوده است. سال 95 به سال 94 واردات برنج از نظر وزنی 12.7 درصد و از نظر ارزشی 1.33 درصد افزایش نشان می دهد. البته صادرات برنج در سال 95 هم نسبت به سال گذشته آن از نظر وزنی 68.4 درصد و از نظر ارزشی 44.7 درصد افزایش را نشان می دهد.

واردات ذرت هم نشان دهنده این است که ایران واردکننده خالص این محصول بوده است. میزان واردات ذرت 6.5 میلیون تن و صادرات آن 14.7 هزار تن بوده است که تراز تجاری آن منفی است. سال 95 واردات ذرت از نظر وزنی 5.8 درصد و از نظر ارزشی 1.7 درصد افزایش نشان می دهد. در مقابل صادرات آن هم در همین سال از نظر وزنی 32.4 درصد و از نظر ارزشی 29.7 درصد افزایش داشته است.

با این حال آنطور که از نتیجه این گزارش به دست آمده است: تراز تجاری بخش کشاورزی بهبود یافته است. سال 95 تراز تجاری بخش کشاورزی حدود 3095 میلیون دلار کسری داشته که نسبت به سال 94 که 3394 میلیون دلار کسری بوده حدود9 درصد کسری تراز تجاری بخش کشاورزی کاهش داشته است.