انقلاب آرام غذایی/ رشد 25 برابری آبزی‌پروری تجاری در بنگلادش/ دانشگاه واشنگتن: 94 درصد از تولید آبزیان بنگلادش برای مصرف داخلی است

طی سه دهه گذشته، آبزی پروری بنگلادش شاهد رشد 25 درصدی بوده به طوری که این کشور یک انقلاب آرامی را در این بخش تجربه کرده است .

به گزارش ایانا از سایت "د دیلی استار"، بنگلادش سالانه از مزارع پرورش ماهی، حدود 2 میلیون تن ماهی تولید می کند که 75 درصد از آن را کشاورزان به عمده فروشان می فروشند .

در اواسط دهه 80، 60 درصد و به عبارتی 75 هزار تن از 124 هزار تن ماهی تولید شده مزارع در بازارها فروخته شد. در حالی که اکنون، بیش از 90 درصد از دو میلیون تن (میزان ماهی تولید شده) به صورت تجاری فروخته می شود . یک مطالعه بین المللی در بنگلادش نشان داده که این نگرش سنتی در کشور درباره پرورش ماهی عمدتا بر مبنای معیشت است .

پژوهشگران موسسه بین المللی تحقیقات سیاست مواد غذایی (IFPRI) و دانشگاه ایالتی میشیگان در ایالات متحده، اخیرا مطالعه ای را در مجله بین المللی Aquaculture منتشر کرده اند، نشان می دهد 42 درصد از ماهی تولید شده در بازار های مناطق شهری مصرف می شود، درحالی که این سهم به سرعت در حال افزایش است .

تحلیل گران دانشگاه واشنگتن، IFPRI ، یادآور می شوند: "زنجیره ارزش ماهی در بنگلادش در حال رشد است. انقلاب آرام در زنجیره ارزش ماهی مربوط به بازار داخلی است: چراکه 94 درصد از تولید آبزیان برای مصرف داخلی است."

با توجه به گزارش سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) با عنوان "وضعیت ماهیگیری و آبزی پروری جهان در سال 2016 "، بنگلادش با تولید سالیانه حدود دو میلیون تن ماهی، پس از چین، اندونزی، هند و ویتنام، پنجمین تولید کننده در بخش آبزی پروری به شمار می رود.

ریکاردو هرناندز، هماهنگ کننده پژوهشی IFPRI و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: "آبزی پروری تبدیل به یک بخش مهم در اقتصاد بنگلادش شده است و در حال حاضر افراد زیادی در این بخش مشغول به کار هستند، همچون صنعت پوشاک."

به گفته وی، بیش از یک دهه قبل، کشاورزان روستایی معمولا ماهی خود را به معامله گران محلی می فروختند، اما اکنون دو سوم محصولات خود را به عمده فروشان بزرگ در شهرها می فروشند.

این مطالعه نشان می دهد که حجم و بازیگران در این صنعت طی 10 سال گذشته در بنگلادش سه برابر شده است. همچنین براساس آمار دپارتمان شیلات بنگلادش، تغییر سریع در پویایی تولید ماهی کشور را نشان می دهد.

طی 10 تا 12 سال گذشته، سهم ماهی تولید شده از مزارع ماهی از 43 درصد به 56 درصد افزایش یافته است، به طوری که ماهی تولیدی ( ماهی پرورشی در آب های بسته) از میزان ماهی صید شده (از آب های ازاد ) بیشتر شده است.

آمار نشان می دهد که تولید سالانه ماهی در کشور سه میلیون 700 هزار تن است که تقریبا 56 درصد از ماهیان مزارع، 28 درصد از ماهیان صید شده و بقیه از ماهیگیری نزدیک ساحل به دست می آیند.

هرناندز گفت: "آنچه در مورد این یافته ها جالب است، میزان رشد در بسیاری از بخش ها بوده که تنها در تولید محدود نشده، بلکه در بسیاری از بخش های غیر از مزرعه، مانند معامله گران روستایی و شهری، تامین کنندگان نهاده ها و کارخانه های خوراک، همچنین افزایش سریع بازیگران کوچک و متوسط ​​یک محیط رقابتی تر را ایجاد کرده است، در عین حال با پذیرش فناوری های جدید، باعث افزایش بهره وری شده که این مساله به نفع مصرف کنندگان فقیر و کم درآمد بوده است."

وی افزود: "در حالی که این رشد سریع، توسط تقاضا افزایش یافته است؛ بهبود در فناوری، ارتباطات و زیرساخت؛ و سرمایه گذاری های میلیون ها خانوار کشاورز، شرکت های کوچک و متوسط در این راه تاثیرگذار بوده ​​است."

این مطالعه می گوید: "تغییرات بسیار ناچیزی از سوی سازمان های غیر دولتی و یا دولت صورت گرفت، اگر چه دولت در مراحل اولیه با سرمایه گذاری زیربنایی (مانند سرمایه گذاری در زمینه تخم ماهی، برق و جاده ها)، چشم اندازی به عنوان یک حرفه تجاری و رویکردی برای استفاده از زمین داشته است."

محققان اظهار داشتند، تولید و کارخانه های خوراک، مزارع، کشاورزان و معامله گران، استخدام ها و سرمایه گذاری در تجهیزات کشاورزی در بنگلادش افزایش یافته است.

هرناندز گفت: "خانوار فقیر روستایی و شهری توانسته اند با مصرف منابع پروتئین و مواد مغذی بیشتر به جز برنج رژیم غذای خود را بهبود بخشند."

طبق گزارش آمار بنگلادش، شیلات 3.69 درصد از تولید ناخالص داخلی و بیش از 23 درصد تولید ناخالص داخلی کشاورزی را تأمین می کند. با در نظر گرفتن متوسط ​​ مصرف روزانه ماهی هر فرد، 53 گرم در روز، اکنون این ماده غذایی 60 درصد پروتئین کل جمعیت را تشکیل می دهد.

همچنین آبزی پروری با رشد 8.2 درصدی روبه رو شده، که در مقایسه با میانگین رشد ماهیانه (5.4 درصد) در یک دهه گذشته بسیار بالاتر است.

مطالعات IFPRI اشاره کرد که سرمایه به صورت سرمایه گذاری توسط صدها هزار نفر از بازیگران در زنجیره ارزش ماهی انجام شده است. در نتیجه جهش بزرگ در بخش خوراک، سرمایه گذاری در تجهیزات، و سرمایه گذاری در مزارع، مشاهده می شود.

ترجمه: فرحناز سپهری