"فست تست‌های خاک" بدون کالیبره کردن قابل اطمینان نیستند

دستگاه‌های کوچکی برای آزمون سریع خاک و تعیین عناصر آن در فضای مجازی تبلیغ می‌شود. به گفته رئیس دفتر ثبت و کنترل کیفیت مواد کودی موسسه تحقیقات خاک و آب، داده‌های این دستگاه‌ها که فست تست‌های خاک نامیده می‌شوند، بدون کالیبره کردن قابل اطمینان نیستند.

استفاده بیش از حد کود شیمیایی علاوه بر اینکه خاک را تخریب می‌کند، بر سلامت مواد غذایی نیز تاثیرگذار است. دستگاه‌های کوچکی در فضای مجازی تبلیغ می‌شود که فروشندگان آن ادعا می‌کنند، خریدار با کمک این دستگاه‌ها به سرعت می‌تواند عناصر غذایی خاک را اندازه‌گیری کرده و کود کمتری استفاده کنند. فروشندگان این دستگاه‌ها مدعی هستند که با پول یک کیسه کود می‌توان دستگاه فست تست را خریداری کرد و هزینه‌های ناشی از مصرف کود در مزارع را با اندازه‌گیری سریع عناصر کاهش داد. آنها ادعا می‌کنند که با استفاده از داده‌های چنین دستگاهی، فقط در موارد نیاز، کود به خاک اضافه خواهد شد. اما حسین داوودی رئیس دفتر ثبت و کنترل کیفی مواد کودی موسسه تحقیقات خاک و آب در گفتگو با خبرنگار ایانا بیان می‌کند: فست تست‌ها مثل کیت عمل می‌کنند. این دستگاه‌ها آزمون‌ها را به صورت دقیق انجام نداده و اندازه‌گیری عناصر به خوبی انجام نمی‌شود. بنابراین برای تعیین دقیق عناصر خاک، به آزمایشگاه‌های مرجع نیاز است.

وی افزود: دقت این دستگاه‌ها بستگی به عنصری دارد که توسط دستگاه سنجیده می‌شود. درصد خطای دستگاه‌ها متفاوت است. برخی عناصر درصد حساسیت بالایی دارند و برخی دیگر از عناصر این گونه نیستند.

داوودی به این پرسش که برای سنجش چه عناصری از فست تست می‌توان استفاده کرد، این گونه پاسخ داد: این مسئله تقریبی است و بستگی به نحوه آنالیز توسط دستگاه و عناصر مورد نظر کشاورز دارد. در کشورهای مختلف دستگاه‌های زیادی برای آزمون خاک ساخته شده است. کشاورز می‌خواهد بداند خاکش چقدر فسفر دارد. به خصوص در گلخانه‌ها مرتب فسفر و پتاسیم خاک را اندازه می‌گیرند تا میزان آن در محلول خاک مشخص شود. بنابراین با استفاده از فست تست خیلی سریع یک عددی بدست می‌آورند اما برای اینکه این عدد قابل اتکا باشد، باید حتما دستگاه کالیبره شود.

به گفته وی تا کنون چندین مدل دستگاه در موسسه تحقیقات خاک و آب تست شده که از دقت کافی برخوردار نبوده است.

رئیس دفتر ثبت و کنترل کیفی مواد کودی به کشاورزان توصیه کرد: اگر کشاورزان قصد استفاده از فست تست‌ها را دارند، حتما باید آزمون خاک را یک بار انجام دهند. باید محدوده عناصر خاک، به خصوص در گلخانه‌ها را استخراج کنند و دستگاه را قبل از استفاده کالیبره کنند. به این مفهوم که کشاورز باید میزان عناصر واقعی خاک را بداند و با مقایسه اعداد دستگاه و میزان عناصر واقعی، خطای دستگاه را محاسبه کند.

وی گفت: باید قبل از خرید دستگاه‌ از استاندارد بودن آن اطمینان حاصل شود.

L