کاهش هدررفت مواد غذایی، راهکار حل مشکل جهانی گرسنگی است/ یک سوم مواد غذایی جهان از بین می رود/ فائو در ایران اقداماتی در جهت کاهش تلفات غذایی و تقویت کشاورزان کوچک انجام داده است

روز جهانی غذا برابر با شانزدهم اکتبر(24 مهر) است که به افتخار تاسیس سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ نامگذاری شده و در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. به همین مناسبت گزارشی درباره هدررفت غذا و راهکارهایی برای جلوگیری ازآن آورده شده است.

درجهان تقریبا یک سوم مواد غذایی از بین می رود، در حالی که نزدیک به 795 میلیون نفر در سراسر جهان از گرسنگی رنج می برند. این درحالی است که هر سال مقدار غذا معادل 9،553 نهنگ آبی ، بزرگترین حیوان - در زباله دان ها ریخته می شود (1.3 میلیارد تن یا 2.9 تریلیون پوند).

به گزارش ایانا از سایت "فئوتوریسم"، طبق گفته سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد(فائو)، یک سوم از مواد غذایی قبل از این که خورده شود از بین می رود، یا پیش از رسیدن به فروشگاه یا قبل از استفاده دور ریخته ، یا خراب می شوند.

تولید مواد غذایی در حال حاضر یک فرآیند زیست محیطی است، به طوری که باعث کاهش مواد مغذی و ارگانیسم های مفید خاک، افزایش آفت کش ها و ورود نیتروژن به منابع آبی ، در حدود 69 درصد از کل مصرف آب در سراسر جهان ، می شود و در عین حال تولید گازهای گلخانه ای را به همراه دارد. در حقیقت، کشاورزی نقش مهمی در تولید دی اکسید کربن و متان در نتیجه گرمایش جهانی دارد.

در حالی که هزینه هدررفت مواد غذایی رقمی باور نکردنی است. فائو تخمین زده است که هزینه سالانه مواد غذایی هدر رفته 750 میلیارد دلار امریکا است - و از سویی برخی هزینه ها را نمی توان محاسبه کرد، مانند تاثیرات بر تنوع زیستی و کمبودهایی که به درگیری هایی غذایی منجر می شود . فائو تخمین می زند که طبیعت می تواند حداقل 700 میلیارد دلار اضافی برای این اثرات جانبی به ما تحمیل کند.

با این حال، کارآفرینان در سرتاسر جهان برای اهدای مواد غذایی به شیوه های خلاقانه اقدام می کنند.

در کالیفرنیا، Imperfect Produce ، موادی که سوپرمارکت ها به دلیل ظاهر و اندازه های نامناسب استفاده نمی کنند، به قیمت 30-50 پایین تر و در جعبه های مخصوص با گونه های مختلف میوه و سبزیحات به دست مشتریان می رساند . همچنین مرکز امریکایی Baldor Fresh Cuts تکه های غذاهای خوراکی از رستوران ها مانند َسر هویج و بخش مرکزی سفت تر آناناس را برای تهیه کوکی ها، مکمل ها، پودرهای سوخاری و غیره استفاده می کند.
تام مک کوئیلان، مدیر خدمات فروش Baldor ، گفت: "ایده کار این است که مواد غذایی که به طور معمول هدر می روند ، به یک محصول مصرفی تبدیل شوند. این یک راه عالی برای ایجاد امنیت غذایی و تهیه غذا برای افرادی است که باید غذای سالم بخورند."

با تبدیل ضایعات غذایی به مواد غذایی مناسب، این کارآفرینان شروع به مقابله با یکی از بزرگترین پاراددوکس های سیاره ما کرده اند، که آن پارادوکس این است : تولید مواد غذایی بسیار بیشتر از مصرف ، درحالی که میلیون ها نفر گرسنه هستند.

در نمودار بالا، مناطق مختلف براساس هدررفت میزان غذای هر فرد در سال (کیلوگرم/سال) نشان داده شده است

طبق اعلام سازمان جهانی تحقیقات درباره افراد گرسنه، در سال های 2014-16، تقریبا 795 میلیون نفر از کمبود مزمن مواد غذایی رنج بردند. در مناطق در حال توسعه، این رقم حدود 12.9 درصد از جمعیت، در مقایسه با کمتر از 5 درصد در کشورهای توسعه یافته بوده است.

این درحالی است که در این کشورها زباله های مواد غذایی معمولا به دلیل نبود دسترسی به فناوری مورد نیاز برای تازه نگه داشتن غذا از بین می روند. مطالعه 2014 دانشگاه بیرمنگام نشان داد که در هند به دلیل نبود فناوری سرمایشی(یخچال)، میوه و سبزیجات به ارزش 4.4 میلیارد پوند انگلیس یا تقریبا 5.8 میلیارد دلارامریکا از دست رفت.

البته در این کشورها پروژه هایی در دست اجرا هستند که قصد دارند تا غذا را قبل از اینکه از بین برود، حفظ کنند. در کنیا، که بیش از نیمی از محصولات انبه اغلب قبل از رسیدن به بازار خراب می شود، با مشارکت Azuri Health امکانی فراهم شده تا پس از خشک کردن، انبه به نوعی محصول جویدنی خشک ، که یک محصول پایدار و منبع با ارزش مواد مغذی است ، تبدیل شود.

همچنین فائو با SAVE FOOD Initiative ، یکی از بزرگترین سازمان ها در این زمینه (2)، همکاری می کند. به طوری که در سیزده کشور آفریقایی در حال حاضر تحت SAVE FOOD Initiative اقداماتی در جهت کاهش تلفات غذایی و تقویت کشاورزان کوچک در مناطقی همچون هند، مصر، ایران، اردن، لبنان، مالزی و تیمور-شرقی انجام دادده است. در ژانویه 2017، این ابتکار عمل نخستین پروژه خود را در روسیه آغاز کرد که در آن زباله های مواد غذایی کمتر از میانگین جهانی است اما تا سال 2013 برای هر فرد میزان 56 کیلوگرم در سال برآورد شده است.

به گفته ویکتوریا کریسو، رییس Foodbank Rus ، اتحادیه لبنیات روسیه ، اگر هر یک از ما نگاهی به یخچال های خود بیندازیم و حجم مواد غذایی که هر ساله دور می ریزیم را محاسبه کنیم با ارقام یدر مقیاس صنعتی روبرو خواهیم شد. درحالی که در پیرامون ما افراد زیادی هستند که به این مواد غذایی نیاز دارند.

منابع: سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد ، Popular Science ، Scientific American

ترجمه: فرحناز سپهری

پی نوشت:

1- World Hunger Education Service

2- SAVE FOOD ، همراه با صنعت، سیاست و جامعه مدنی، هدف اش این است که با نوآوری ، گفت گوها و ایجاد راه حل ها در کل زنجیره ارزش "از مزرعه تا سفره" از هدررفت مواد غذایی جلوگیری کند.